Po spłacie dłużnika lepiej cofnij pozew
Zaspokojenie roszczenia powoda, w toku procesu poprzez dobrowolne spełnienie świadczenia przez stronę pozwaną, czyli upraszczając spłaceniu długu, powoduje wygaśnięcie zobowiązania. Zostało ono bowiem w całości wykonane, co oznacza, że przedmiot toczącego się postępowania przestał istnieć. Nie ma długu nie ma podstawy do pozwu. W wypadku, gdy pozwany zaspokoi powoda w toku procesu, przy biernej reakcji powoda sąd może uznać, że w dalszym ciągu podtrzymuje on powództwo, co w konsekwencji może doprowadzić do oddalenia przez sąd pozwu. A wtedy pozwany może zażądać zwrotu kosztów sądowych.
Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, po spełnieniu przez dłużnika roszczenia w całości lub części należy złożyć wniosek o cofnięcie w stosownej części pozwu wraz z wnioskiem o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.
Wycofanie pozwu ustne lub pisemne
Cofnięcie pozwu następuje poprzez oświadczenie powoda, które może być złożone ustnie do protokołu rozprawy bądź poza rozprawą w formie pisma procesowego. Oświadczenie, o którym powyżej może być połączone z jednoczesnym zrzeczeniem się roszczenia lub też z brakiem takiego zrzeczenia. Skutkiem zrzeczenia się roszczenia jest niemożność dochodzenia roszczenia w przyszłości. Zrzeczenie nie wymaga zgody pozwanego, a ponadto może ono nastąpić na każdym etapie sprawy. Cofniecie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia może nastąpić bez zgody dłużnika tylko do czasu rozpoczęcia rozprawy. W późniejszym czasie skutek naszego oświadczenia uzależniony jest od woli pozwanego.
Jak obliczyć opłatę od pozwu o zapłatę?
Zwrot kosztów procesu na rzecz powoda pomimo cofnięcia pozwu
Zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną w art. 203 § 2 k.p.c., w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia.
Dopuszczalne jest jednak odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu pozwanego należy wówczas uznać za stronę przegrywającą sprawę jako, że uznał on powództwo. Powyższy pogląd znajduje odzwierciedlenie zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015
Ważny moment spełnienia roszczenia
Może się zdarzyć, że pozwany zaspokoił nasze roszczenie jeszcze przed doręczeniem mu przez sąd odpisu pozwu wraz z nakazem zapłaty (przed tzw. zawisłością sprawy) nie wiedząc, że wytoczyliśmy przeciwko niemu powództwo.
Jeśli na tak wczesnym etapie na skutek spłaty dłużnika zdecydujemy się cofnąć pozew i jednocześnie chcemy aby pozwany zwrócił nam poniesione koszty zastępstwa procesowego, musimy najpierw upewnić się w sądzie czy odpis pozwu został przez pozwanego odebrany.
Ma to o tyle istotne znaczenie, że dopiero od momentu doręczenia dłużnikowi pozwu sąd uprawniony jest do merytorycznego rozpatrzenia naszych wniosków, w tym do zwrotu kosztów postępowania. Cofnięcie powództwa przed doręczeniem odpisu pozwu skutkować będzie zwrotem jedynie całej opłaty od pozwu.
W takim przypadku warto zatem wstrzymać się ze złożeniem wniosku o cofnięcie pozwu do momentu doręczenia odpisu stronie przeciwnej, wówczas sąd zobligowany będzie do jego rozpoznania. Ponadto, jeżeli nasz wniosek złożony zostanie po doręczeniu odpisu pozwu a przed rozpoczęciem rozprawy, Sąd oprócz zasądzenia na naszą rzecz zwrotu kosztów procesu obowiązany będzie do zwrotu połowy uiszczonej opłaty od pozwu.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst pierwotny: Dz. U. 1964 r. Nr 43 poz. 296; tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 101):
- art. 203 § 1, 2 (cofnięcie pozwu);
- art. 98 § 1 (obowiązek zwrotu kosztów niezbędnych do celowego prowadzenia procesu);
- art. 213 § 2 (uznanie powództwa);
- art. 192 (skutki doręczenia pozwu);
Ustawa z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst pierwotny: Dz. U. 2005 r. Nr 167 poz. 1398; tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 1025, 1296, 1306):
- art. 79 ust. 1 pkt. 1 ppkt. b (cofnięcie pozwu przed doręczeniem odpisu stronie pozwanej);
- art. 79 ust. 1 pkt. 3 ppkt. a (cofnięcie pozwu po doręczeniu odpisu stronie pozwanej a przed rozpoczęciem rozprawy).
Mateusz Garbula, ekspert,
Kancelaria Prawnicza FORUM