Spółka z o.o. planuje podwyższenie kapitału zakładowego. W tym celu będzie konieczna zmiana umowy spółki oraz zarejestrowanie w KRS zwiększonego kapitału. Czy wydatki towarzyszące tej operacji, np. opłaty notarialne, podatek od czynności cywilnoprawnych lub koszty sądowe, będą mogły zostać zaliczone do kosztów podatkowych spółki?
RADA
Organy skarbowe stoją konsekwentnie na stanowisku, że skoro podwyższenie kapitału zakładowego nie generuje przychodu, to nakłady z nim związane nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania. Jeżeli jednak podatnik udowodni, że podwyższenie kapitału służy zachowaniu źródła przychodów, to zgodnie z nową definicją kosztów ponoszone w tym celu wydatki powinien móc zaliczyć do kosztów. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podstawowym warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest istnienie między nim a przychodem tego rodzaju związku przyczynowo-skutkowego, który sprawi, że poniesienie wydatku będzie miało wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie jego źródła.
Do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, funduszu statutowego w banku państwowym albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela (art. 12 ust. 4 pkt 4 updop). Ponieważ środki otrzymane przez spółkę na powiększenie kapitału zakładowego nie zostaną zaliczone do przychodów, to organy podatkowe uważają, że nie może być mowy o wystąpieniu kosztów ich uzyskania.
Powyższy pogląd podzielił NSA w wyroku wydanym 1 marca 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 2285/98, w którym czytamy, że:
Skoro zatem, jak wynika z przepisu art. 12 ust. 4 pkt 4 updop, przychód otrzymany na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego nie zalicza się do przychodów, bowiem jego celem jest zapewnienie zgromadzenia środków niezbędnych dla funkcjonowania podatnika, nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z powiększeniem kapitału zakładowego, a stanowiących koszty zawarcia umów notarialnych z tym związanych.
Przedstawiona przez Państwa spółkę kwestia nie jest jednak tak jednoznaczna, jakby wskazywało na to cytowane powyżej orzeczenie. Trzeba bowiem pamiętać, iż zwiększenie kapitału zakładowego spółki jest jednym ze sposobów pozyskania środków finansowych na dalszą działalność gospodarczą podmiotu, co zresztą podkreślił również sąd w przywołanym orzeczeniu. W takim sensie działanie to przyczynia się do zachowania źródła przychodów.
Mimo to organy skarbowe zgodnie odmawiają podatnikom prawa do obciążenia kosztów uzyskania przychodów wydatkami z tytułu taksy notarialnej, podatku od czynności cywilnoprawnych czy opłat sądowych, które towarzyszą operacji podwyższenia kapitału. Lektura pism zamieszczonych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów prowadzi do wniosku, że organy niejako „mechanicznie” powielają wcześniejsze urzędowe opinie, bez dostatecznego skupienia się na istocie problemu.
Przykładem takiej niekorzystnej dla podatnika interpretacji w tej sprawie jest pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Brzozowie z 30 sierpnia 2006 r. nr: OP/423-2/4/06, w którym czytamy, że:
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie powoduje powstania przychodu w tej spółce. Wynika to z zapisu art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy (...). Ponadto przepis art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 pozostający w związku z powołanym powyżej przepisem stanowi, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku, oraz kosztów uzyskania przychodów związanych z przychodem niepodlegającym opodatkowaniu. A zatem związane z tymi przychodami koszty uzyskania przychodów są neutralne podatkowo, tj. nie mogą pomniejszać przychodów uzyskiwanych z innych źródeł.
Przedstawiona przez organ podatkowy argumentacja nie uwzględnia faktu, że nie wszystkie koszty muszą być bezpośrednio powiązane z konkretnym przychodem, a mogą, tak jak ma to miejsce w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego, służyć zachowaniu źródła przychodów.
Mimo zmiany definicji kosztów uzyskania przychodu obowiązującej od początku bieżącego roku, organy podatkowe nadal utrzymują niekorzystne dla podatników stanowisko w tej sprawie. Dlatego zasadne byłoby zwrócenie się przez Państwa spółkę do właściwego organu z wnioskiem o udzielenie wiążącej opinii w sprawie podatkowej interpretacji omawianych wydatków, prezentując we własnym stanowisku przedstawioną powyżej argumentację.
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3, art. 12 ust. 4 pkt 4, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847
Małgorzata Rymarz
ekspert w zakresie podatków dochodowych