W celu prawidłowego rozliczenia się z podatku dochodowego, podatnicy prowadzący uproszczone ewidencje na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości powinni sporządzać inwentaryzację materiałów, towarów i wyrobów gotowych na koniec każdego okresu sprawozdawczego, za który następuje rozliczenie z budżetem z tytułu podatku dochodowego. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 6 maja 2014 r. (sygn. ILPB3/423-48/14-2/EK).
Sprawa dotyczyła firmy prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie między innymi produkcji wyrobów tartacznych, wyrobów stolarskich, produkcji cegieł, dachówek i materiałów budowlanych, z wypalonej gliny, która złożyła 7 lutego 2014 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów. Podatnik chciał uzyskać odpowiedź, czy można odnosić koszty zakupowanych materiałów bezpośrednio w koszty działalności (koszt w momencie zakupu), ponieważ bieżące ewidencjonowanie zużycia materiałów w procesie wytwarzania wyrobów gotowych jest wysoce utrudnione.
Koszty zakupu materiałów i towarów w księgach rachunkowych
Działanie firmy
Przedsiębiorstwo powołując się na art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości odnosiło koszty zakupowanych materiałów bezpośrednio w koszty działalności, dokonując 31 grudnia spisu z natury (koniec roku podatkowego). Podatnik wnioskował o sprawdzenie, czy odpisując na bieżąco koszty zakupowanych materiałów, przy ustalaniu stanu tych materiałów raz w roku, tj. na dzień 31 grudnia oraz korekcie kosztów w związku z ustaleniem stanu materiałów może dla potrzeb prawidłowego obliczenia wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych dokonywać spisu z natury raz w roku, tj. na dzień 31 grudnia, a więc korzystać z zapisów księgowych wprost dla potrzeb prawidłowego obliczania w trakcie roku podatkowego zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych.
Stanowisko organu podatkowego
Ewidencja księgowa posezonowej obniżki cen
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia uznał za nieprawidłowe. Izba powołując się na art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdza, że przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem jest natomiast nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.
Podatnicy, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mają obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
Izba podkreśla, że zasady ustalania wyniku finansowego na podstawie prawa bilansowego znacząco różnią się od zasad ustalania podstawy opodatkowania w podatku dochodowym, gdyż obie grupy unormowań – bilansowe oraz podatkowe – służą innym celom. Dlatego też ustawa o rachunkowości i reguły ustalania wyniku finansowego nie mogą przesądzać o wysokości podstawy opodatkowania.
Dyrektor Izby Skarbowej zaznacza, że , ustawodawca, mimo iż z jednej strony przewidział konieczność prowadzenia ewidencji rachunkowej stosownie do prawa bilansowego, to z drugiej strony wskazał, że powinna ona być prowadzona w taki sposób, aby możliwe było określenie wysokości należnego do zapłaty podatku z wykorzystaniem tej ewidencji. Odwołanie w art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przepisów ustawy o rachunkowości nie oznacza, że zasady tam określone można wprost przenosić na grunt podatkowy, zwłaszcza że zgodnie z przepisem ewidencja musi być prowadzona – w sposób zapewniający możliwość określenia wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy.
A zatem w odniesieniu do przepisów podatnik ustalając miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych ma obowiązek najpierw w prawidłowego obliczenia dochodu stanowiącego podstawę ustalenia wysokości podatku należnego. Natomiast ustawa o rachunkowości służy głównie zapewnieniu rzetelnego obrazu majątkowego i finansowego jednostki przedstawionego w sprawozdaniach finansowych, dlatego też należy podkreślić, że przepisy tej ustawy nie są podatkowotwórcze.
Interpretacja izby oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, jeżeli wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na powstanie przychodu. W związku z tym między kosztami podatkowymi oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.
Spółka na podstawie przepisów o rachunkowości może prowadzić ewidencję uproszczoną i sporządzać inwentaryzację materiałów, towarów lub produktów gotowych tylko na dzień bilansowy. Wówczas ich nabycie bądź wytworzenie jest w trakcie roku zaliczane w całości do kosztów w dacie zakupu bądź wytworzenia. Takie ujęcie kosztów jest jednak niezgodne z przepisem art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wynika z niego, że aby móc potrącić koszty bezpośrednie, konieczne jest wystąpienie przychodu, dlatego też koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Aby prawidłowo rozliczyć się z podatku dochodowego, podatnicy prowadzący uproszczone ewidencje na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 uor powinni sporządzać inwentaryzację materiałów, towarów i wyrobów gotowych na koniec każdego okresu sprawozdawczego, za który następuje rozliczenie z budżetem z tytułu podatku dochodowego. W związku z tym stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe. Sporządzanie spisu z natury tylko raz w roku, tj. na 31 grudnia, i korygowanie kosztów w związku z ustaleniem stanu materiałów wiązałoby się z sytuacją, w której w trakcie roku do kosztów uzyskania przychodów zaliczonoby również te koszty, które po zakończeniu roku i sporządzeniu spisu inwentaryzacyjnego takimi kosztami nie będą.
Interpretacja zapadła w konkretnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeśli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Autor: Marta Przyborowska