Działania te mają na celu zapobieganie stratom potencjalnych wpływów z tytułu podatku dochodowego na całym świecie. Kraje uczestniczące w pracach nad BEPS, zobowiązały się do stopniowego wdrażania rekomendacji OECD. BEPS można więc w skrócie scharakteryzować jako niezgodności w przepisach poszczególnych państw, które ostatnimi czasy zostały wykryte przez OECD.
Zmiany wprowadzane w polskich przepisach dotyczących przygotowywania podatkowych dokumentacji cen transferowych są również efektem uwag zgłoszonych przez Najwyższą Izbę Kontroli, która między innymi wskazała na konieczność rozszerzenia zakresu informacji przekazywanych przez podatników organom podatkowym na temat transakcji z podmiotami powiązanymi.
Na początku należy poświęcić chwilę na przeanalizowanie wprowadzanej modyfikacji pojęcia podmiotów powiązanych, do których co do zasady odnosi się obowiązek posiadania podatkowej dokumentacji cen transferowych.
Weryfikacja cen transferowych jednym z priorytetów administracji podatkowej w 2016 r.
Jednym z podstawowych kryteriów determinujących powstanie powiązań pomiędzy dwoma podmiotami jest według przepisów posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu. Obecnie próg powodujący powstanie powiązań kapitałowych w rozumieniu przepisów o cenach transferowych wynosi 5 proc. i zgodnie jest uznawany za jeden z najbardziej restrykcyjnych na świecie.
Po wejściu w życie planowanych zmian próg ten zostanie podniesiony do 20 proc. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy - zmiana ta ma na celu wyłączenie z przepisów o cenach transferowych tzw. „inwestycji portfelowych”, czyli operacji zakupu przez inwestorów z jednego kraju papierów wartościowych podmiotów z innego kraju (a nie konkretnego przedsiębiorstwa, dobra materialnego czy intelektualnego bądź usługi).
Oznacza to, że podmioty mające wyłącznie relacje kapitałowe poniżej wprowadzanego poziomu 20 proc. nie będą już traktowane, jako podmioty powiązane, a tym samym ceny w transakcjach pomiędzy nimi nie będą mogły podlegać ocenie i obowiązkom dokumentacyjnym według nowych przepisów o cenach transferowych.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm (książka)
Odnośnie samej dokumentacji, jedną z największych zmian jest przyjęcie przez ustawodawcę koncepcji trzystopniowego dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi, uwzględniającej zalecenia UE i OECD. Zakres informacji do przedstawienia w dokumentacji i dodatkowych obowiązków sprawozdawczych ma być uzależniony od wysokości przychodów i kosztów wygenerowanych przez podatnika. W praktyce oznacza to, że zgodnie z nowymi regulacjami tworzone będą dokumentacje:
- na poziomie lokalnym (tzw. „Local File”),
- dokumentacje grupowe (tzw. „Master File) oraz
- raportowanie wg. krajów (tzw. „Country-By-Country Reporting”).
W obecnym stanie prawnym dokumentacja powinna zostać przygotowana, jeśli wartość transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi w danym roku przekroczy określony w ustawie próg. Natomiast zgodnie z wprowadzanymi zmianami, obowiązek sporządzenia dokumentacji przez danego podatnika będzie uzależniony od wysokości przychodów i kosztów wygenerowanych przez niego w danym roku podatkowym.
Wprowadzane zmiany przewidują, że co do zasady obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej cen transferowych będzie spoczywał na podatnikach, których przychody lub koszty przekroczą w roku podatkowym równowartość 2 mln euro. Co bardzo ważne- wspomniany próg dotyczy przychodów lub kosztów, które wystąpiły u podatnika w ogóle, a nie tylko w relacji z podmiotami powiązanymi. Dużą zmianą w stosunku do dotychczas obowiązujących regulacji jest również fakt, iż podatnicy, których przychody lub koszty nie przekroczą 2 mln euro nie będą obowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla transakcji z podmiotami powiązanymi, które będą przekraczały dotychczasowe progi ustawowe i w obecnym stanie prawnym podlegałyby obowiązkowi dokumentowania.
Warto także podkreślić, że zakres informacji i danych do zaprezentowania w dokumentacji „Local File” będzie znacznie szerszy niż to obecnie przewidują przepisy. Między innymi dokumentacja będzie musiała zawierać:
- opis podatnika obejmujący informacje na temat jego struktury organizacyjnej i zarządczej,
- informacje na temat prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,
- opis strategii gospodarczej i przeprowadzonych restrukturyzacji oraz otoczenia konkurencyjnego.
Rewolucyjne zmiany w dokumentacji cen transferowych od 2017 roku
Oprócz opisu podatnika dokumentacja będzie musiała również przedstawić transakcje oraz inne zdarzenia gospodarcze mające istotny wpływ na dochód osiągnięty przez podatnika lub poniesioną przez niego stratę, w tym w szczególności:
- wskazanie rodzaju i przedmiotu transakcji, mających istotny wpływ na wysokość osiągniętego dochodu (poniesionej straty),
- opis zgodności warunków transakcji ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty,
- dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące transakcji lub innych zdarzeń,
- dokumenty mające istotny wpływ na transakcje lub inne zdarzenia,
- opis analizy aktywów, funkcji i ryzyk,
- opis metody i sposobu kalkulacji dochodów wraz z uzasadnieniem ich wyboru, algorytm kalkulacji rozliczeń dotyczących transakcji lub innych zdarzeń, wraz ze sposobem wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na osiągnięty dochód (poniesioną stratę) podatnika lub jego wspólnika,
- informacje finansowe podatnika, uzupełnione sprawozdaniem finansowym po jego zatwierdzeniu.
Podatnicy, których przychody lub koszty przekroczą w roku podatkowym równowartość 10 mln euro będą zobowiązani do przygotowania dokumentacji podatkowej, ponadto zawierającej opis analizy danych porównawczych wykorzystywanych do kalkulacji rozliczeń (obowiązek sporządzania analizy porównawczej (benchmark) oraz uproszczonego sprawozdania dot. transakcji z podmiotami powiązanymi). Dodatkowo, zgodnie z wprowadzanymi przepisami, analiza porównawcza powinna uwzględniać w szczególności informacje nt. podmiotów porównywalnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Polecamy: Podatki 2016 - komplet żółtych książek
W przypadku tzw. dużych podatników, tj. gdy przychody lub koszty przekroczą u danego podatnika w roku podatkowym równowartość 20 mln euro, będzie on zobowiązany do przygotowania dokumentacji zawierającej informacje o całej grupie podmiotów powiązanych (tzw. „Master File”, który obejmuje m.in.:
- wskazanie podmiotu powiązanego, który sporządził dokumentację,
- strukturę organizacyjną grupy podmiotów powiązanych,
- opis zasad wyznaczania cen transakcyjnych (polityka cen transferowych) prowadzonej przez grupę,
- opis działalności gospodarczej grupy,
- opis posiadanych, tworzonych, rozwijanych i wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez grupę wartości niematerialnych,
- opis sytuacji finansowej pomiędzy podmiotami tworzącymi grupę, zawierający w szczególności sporządzone sprawozdanie skonsolidowane podmiotów powiązanych tworzących grupę, opis zawartych porozumień w sprawach podatku dochodowego z administracjami podatkowymi innych państw, w szczególności uprzednich porozumień cenowych (tzw. „Advance Pricing Agreements”).
Najwięcej obowiązków będzie ciążyło oczywiście na największych krajowych podmiotach, o przychodach skonsolidowanych przekraczających 750 mln EUR. Ci podatnicy oprócz wspomnianych już dokumentacji lokalnej i dokumentacji master file, będą również zobowiązani do sporządzenia i przekazania do właściwego urzędu skarbowego sprawozdania zawierającego informacje na temat ich jednostek zależnych oraz zagranicznych zakładów. Chodzi tu w szczególności o informacje o wysokości dochodów i zapłaconego podatku oraz miejscach prowadzenia działalności swoich jednostek zależnych oraz zagranicznych zakładów, które powinny być przekazane organom podatkowym w terminie roku od zakończenia roku podatkowego. Powyższe stanowi wprowadzenie do polskich przepisów postulowanego przez państwa członkowskie G20 oraz OECD jednolitego raportowania grupowego dla celów cen transferowych (tzw. Country-By-Country Reporting).
Jak wskazują nowe przepisy, podatkowa dokumentacja cen transferowych powinna zostać sporządzona nie później niż do dnia złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy. Co więcej, członek zarządu podmiotu krajowego będzie zobowiązany do podpisania dodatkowego oświadczenia o sporządzeniu kompletnej dokumentacji w terminie przewidzianym ustawą, które powinno stanowić załącznik do składanego zeznania podatkowego. Obowiązek złożenia oświadczenia będzie dotyczył wszystkich podatników zobowiązanych do tworzenia dokumentacji, bez względu na wielkość występujących przychodów lub kosztów.
Bez zmian pozostaje termin na przedłożenie przygotowanej dokumentacji organom podatkowym i wciąż wynosi siedem dni od doręczenia podatnikowi stosownego wezwania.
Ceny transferowe - zmiany 2016 / 2017
Co również warte podkreślenia, zmiany wprowadzają zasadę, że gdy już powstanie obowiązek sporządzenia podatkowej dokumentacji cen transferowych to konieczne będzie przygotowanie jej nie tylko w danym roku podatkowym, w którym przekroczono progi (limity) ale automatycznie również w kolejnym roku podatkowym, nawet jeśli w następnym roku podatkowym przesłanki do powstania obowiązku w ogóle nie zostałyby spełnione.
Ponadto podatnicy będą nadal zobowiązani do przedstawienia dokumentacji do transakcji, w których następuje zapłata należności do podmiotów mających siedzibę w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (w tzw. „rajach podatkowych”). W takich przypadkach próg pozostanie bez zmian i nadal będzie wynosił 20.000 EUR.
Autor: Rafał Dąbrowski
Manager w Departamencie Doradztwa Podatkowego. Doradca Podatkowy nr 12498.
Od 2013 roku związany z kancelarią Russell Bedford Poland, pełniąc funkcję osoby zarządzającej Departamentem Doradztwa Podatkowego.
Artykuł pochodzi z RB Magazine wydawanego przez Russell Bedford
Podyskutuj o tym na naszym FORUM