Likwidacja niesprzedanych towarów handlowych w kosztach uzyskania przychodów

Odpowiedzi na powyższe pytania udzielił Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 28 stycznia 2016 r., nr IBPB-1-1/4510-184/15/BK - Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Sprawa rozpatrywana przez organ podatkowy dotyczyła spółki z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”), która jest podmiotem prowadzącym działalność handlową w wynajmowanych powierzchniach handlowych. W ramach działalności Spółka dokonuje obrotu towarami nabytymi w celu sprzedaży. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca nabywa towary (głównie alkohol), które są następnie sprzedawane w sklepach Spółki. Celem zakupów jest chęć osiągnięcia przychodów ze sprzedaży, realizacja czynności opodatkowanych VAT. Nabywając towary Spółka dokonuje odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów.

Polecamy: Podatki 2016 - komplet żółtych książek

Spółka planuje obecnie dodatkowe poszerzenie asortymentu o inne towary spożywcze, chemię gospodarczą, itp. towary typowe dla sklepów wielkopowierzchniowych. Wnioskodawca, przewiduje, że w niektórych przypadkach, z przyczyn obiektywnych o charakterze rynkowym, Spółka może nie być w stanie sprzedać swoim klientom całości wolumenu nabytych towarów handlowych (tak jak ma to miejsce już obecnie, tylko na mniejszą skalę).

Dotyczyć to może m.in. następujących przypadków:

• towarów spożywczych mających krótki termin przydatności do spożycia,
• towarów posiadających pewne wady utrudniające lub uniemożliwiające sprzedaż całości wolumenu danego produktu (np. produkty z rozerwanymi, częściowo zniszczonymi opakowaniami),
• towarów o charakterze sezonowym, takich jak np. kalendarze, produkty i gadżety nawiązujące do określonego wydarzenia kulturalnego, rozrywkowego lub sportowego (np. sprzęt piłkarski z logo danych mistrzostw świata), sanki, wyprawki szkolne, zimowe płyny do spryskiwaczy, odzież, obuwie, itd.
• produktów, które z innych przyczyn o charakterze rynkowym nie zostały sprzedane w całości w sieci sklepów Wnioskodawcy w ustalonym pierwotnie i przedłużanym okresie sprzedaży, nawet po zaoferowaniu znacznych obniżek cen.

W odniesieniu do tego rodzaju towarów handlowych Spółka zakłada, że w pierwszej kolejności podejmie racjonalne próby ich sprzedaży w sklepach, z uwzględnieniem szerokiego wachlarza form promocji, takich jak m.in. zmiana miejsca i sposobu prezentowania towaru lub kilkukrotne obniżki ceny. Po bezskutecznej sprzedaży części takiego wolumenu, Spółka zamierza dokonywać fizycznej likwidacji niesprzedanych produktów.

Unicestwienie udziałów (akcji) - skutki podatkowe

Z punktu widzenia Spółki planowaną likwidację takiego asortymentu będą uzasadniać następujące okoliczności:

• mając na uwadze chęć utrzymania lub poprawienia pozycji na konkurencyjnym rynku podmiotów prowadzących sklepy wielobranżowe, jak również uwzględniając oczekiwania konsumentów, koniecznym działaniem biznesowym Spółki jest stałe utrzymywanie atrakcyjnej oferty produktowej w prowadzonych sklepach (zapewnienie zmienności asortymentu), jak również odpowiednia prezentacja tych produktów. Również z tego powodu Spółka na bieżąco musi usuwać produkty przeterminowane lub ze zbliżającym się terminem przydatności do spożycia, produkty z określonymi wadami, produkty sezonowe, itd. (po kilkukrotnych obniżkach cen na te produkty), wymieniając je na ich nowsze partie lub inny asortyment produktów,
• towary te nie będą mieć wartości handlowej lub ich wartość handlowa będzie znikoma (w rozumieniu skutecznej możliwości ich sprzedaży w prowadzonych przez Spółkę obiektach),
• jedną z podstawowych zasad skutecznej sprzedaży stosowaną przez sklepy jest efekt obfitości towarowej. Ujmując tę zasadę obrazowo, jeżeli danego towaru jest niewiele na półce (mimo promocji nie udało się sprzedać wszystkiego), to klient odnosi wrażenie, że towar jest stary, wybrakowany lub gorszej jakości - i przeciwnie, jeżeli czegoś jest dużo, to wiele się tego sprzedaje, inni klienci też kupują, sklep ma szeroki wybór asortymentu (gdy klient potrzebuje danego towaru to z łatwością go znajdzie). Innymi słowy, pozostająca na półce sklepowej przez dłuższy czas niewielka ilość danego asortymentu mogłaby wpływać negatywnie na wizerunek Wnioskodawcy na konkurencyjnym rynku sklepów wielobranżowych. Z tych przyczyn, racjonalnym działaniem ukierunkowanym na zwiększenie przychodów i sprzedaży opodatkowanej VAT jest usuwanie z powierzchni obiektów handlowych resztek produktów niesprzedanych przez założony okres, z zastosowaniem różnych technik sprzedaży (w celu zapewnienia niezbędnego miejsca na nowy asortyment),
• w celu zapewnienia odpowiedniego wizerunku Wnioskodawcy oraz utrzymania czystości w obiektach handlowych konieczne jest m.in. bieżące usuwanie z tych obiektów towarów z uszkodzonymi opakowaniami, z których mogłaby wysypać się zawartość (np. proszki do prania),
• koszty przechowywania określonych produktów poza powierzchnią sklepów mogą znacznie przekraczać cenę ich ewentualnej sprzedaży w kolejnym sezonie (np. przechowywanie sanek, sztucznych choinek, odzieży, obuwia, itp.).

Wnioskodawca podkreśla, że przywiązuje i będzie przywiązywać dużą wagę do właściwego planowania zaopatrzenia w produkty handlowe dla całej sieci prowadzonych obiektów, zarówno co do ilości jak i rodzaju zakupów. Planowanie dokonywane jest (i będzie) w oparciu o prognozy i analizy sprzedaży, jednakże z uwzględnieniem konieczności zapewnienia tzw. efektu obfitości towarowej. Innymi słowy, brak sprzedaży danego towaru w założonym czasie i jego późniejsza likwidacja nie będą spowodowane czyjąkolwiek winą, tylko będą stanowić konsekwencję racjonalnego prowadzenia działalności handlowej w segmencie sklepów wielobranżowych.

Reasumując, likwidacja części asortymentu dokonywana byłaby z obiektywnych, rynkowych przyczyn. Czynności likwidacji odnosiłyby się do części nabytego towaru, który w wyniku określonych czynników rynkowych, upływu okresu przydatności, upływu danego sezonu sprzedaży itd., w wyniku normalnego procesu działalności gospodarczej i bez winy po stronie Spółki stanie się dla niej bezużyteczny i utraci wartość handlową. Działania te podejmowane będą zatem przede wszystkim w celu zabezpieczenia sprzedaży i atrakcyjności całej oferty produktowej Spółki.

Wydatki z tytułu zakupu towarów handlowych podlegających likwidacji w ramach działań opisanych w niniejszym wniosku nie byłyby wcześniej zaliczane do kosztów podatkowych Spółki.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 18 stycznia 2016 r. wskazano, że Wnioskodawca zamierza dokumentować niszczenie towarów poprzez tworzenie stosownych protokołów lub raportów z systemu ewidencji towarów. Jak przewiduje Wnioskodawca, raporty te będą potwierdzane zgodnie z procedurami obowiązującymi w Spółce, przez osoby odpowiedzialne za zarządzanie towarami. Raporty będą archiwizowane dla celów weryfikacyjno-kontrolnych. Dokumentami likwidacyjnymi będą także karty przekazania odpadów oddawane Spółce przez firmy odbierające odpady (likwidowane towary będą umieszczane w odpowiednich pojemnikach na odpady, a firmy odbierające będą przekazywać Wnioskodawcy kartę przekazania odpadów, w oparciu o którą prowadzona będzie ewidencja odpadów, wskazująca łączną ilość odpadów danej kategorii w danym okresie).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy koszt faktycznie zlikwidowanych towarów handlowych (niesprzedanych przez Spółkę z przyczyn obiektywnych, niezawinionych przez Wnioskodawcę), które utraciły wartość handlową, Spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym powyżej opisie zdarzenia przyszłego, koszt zakupu później zlikwidowanych towarów handlowych będzie mógł stanowić koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „ustawa o PDOP”).

Zgodnie z wymienionym przepisem, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Zakup usług reklamowych od kontrahenta z siedzibą w Wielkiej Brytanii – rozliczenie CIT

Należy podkreślić, że koszty, które byłyby ponoszone przez Spółkę (tzn. straty w środkach obrotowych, w związku z ich fizyczną likwidacją) nie są uwzględnione w katalogu wydatków, które nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu w świetle art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP. W przepisie tym nie wymieniono strat poniesionych w obrocie towarami handlowymi, zatem koszty tego typu mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu przy zastosowaniu ogólnego warunku związku kosztu z przychodem, wynikającego z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP.

W przypadku Spółki, poniesienie wydatków na nabycie towarów handlowych ma na celu osiągnięcie, zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów. Cały wolumen towaru handlowego Spółka nabywa w celu wykorzystania do działalności, z której miała uzyskać przychód co oznacza, że warunek związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem i potencjalnym przychodem jest spełniony. Wobec tego straty w tych środkach obrotowych, powstające w trakcie normalnego i racjonalnego działania podatnika powinny być uwzględniane w rachunku podatkowym. Chodzi tu o straty, które są normalnym, chociaż niechcianym i niezawinionym następstwem działania w danej branży.

Likwidacja będzie natomiast następowała z obiektywnych przyczyn rynkowych, niezawinionych i niezależnych od woli Spółki, w szczególności z uwagi na brak obiektywnej możliwości skutecznej sprzedaży określonej części wolumenu produktowego, m.in. ze względu na upływ terminu przydatności towaru spożywczego, częściowe uszkodzenie towaru, sezonowość i inne czynniki obiektywne wskazane w opisie zdarzenia przyszłego wniosku. W związku z powyższym istnieją obiektywne przesłanki dla zaliczenia kosztu zlikwidowanych towarów handlowych do kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska Wnioskodawca powołał, interpretacje indywidualne wydane przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 stycznia 2015 r. Znak: ILPB3/423-552/14-2/KS, w której Organ potwierdził, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów straty spowodowane faktyczną likwidacją niepełnowartościowych zapasów materiałów (w tym opakowań i etykiet) oraz surowców do produkcji wyrobów gotowych (kosmetyków) w przypadku, gdy przedmiotowe zapasy surowców i materiałów utraciły wartość użytkową i nie nadają się do wykorzystania w produkcji ani do sprzedaży.
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 18 grudnia 2013 r. Znak: IBPBI/2/423-1627/13/MO, w której Organ zgodził się z wnioskodawcą, iż koszt faktycznie zlikwidowanych zapasów wyrobów gotowych (towarów), tj.: urządzeń starej generacji, urządzeń w stosunku do których upłynęła homologacja, zużytych urządzeń technologicznych, które utraciły wartość użytkową i nie rokują możliwości ich sprzedaży, spółka będzie mogła zaliczyć do koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.