Pierwsza interpretacja indywidualna dot. możliwości stosowania preferencyjnego podatku od osiągniętego przez podatnika kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, w przypadku ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także jako ,,ustawa o PIT”) – została wydana 17 stycznia 2019 r., natomiast w przypadku ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej także jako ,,ustawa o CIT”) – 11 czerwca 2019 r. Co ciekawe, odnosząc się do regulacji IP Box, obie ww. ustawy dzieli nie tylko czas, który upłynął od dnia wprowadzenia do polskiego porządku prawnego przepisów konstytuujących tę instytucję (tj. 1 stycznia 2019 r.) do dnia zajęcia przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej pierwszego stanowiska w przedmiotowym zakresie, ale i skala zjawiska. Mianowicie, na dzień opracowania niniejszego artykułu, pod reżimem ustawy o PIT wydano ponad 23 razy więcej interpretacji indywidualnych dot. IP Box (względem ustawy o CIT). Na szczęście, z uwagi na tożsamy zakres regulacji, podatnicy ustawy o CIT mogą pomocniczo skorzystać z interpretacji wydanych na gruncie ustawy o PIT – i odwrotnie. Czy powyższe przybliża podatników do rozstrzygnięcia zagadki IP Box? Trudno zająć w tym zakresie (jednoznacznie) pozytywne stanowisko.
Ograniczając pulę wątpliwości, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, dnia 30 lipca 2020 r. wydał korzystny dla podatników wyrok o sygn. I SA/Go 115/20. Zgodnie ze stanowiskiem sądu, przepisy ustaw podatkowych w zakresie, w jakim odnoszą się do omawianej preferencji, nie nakładają na podatników obowiązku bieżącego prowadzenia ewidencji zdarzeń gospodarczych dla celów IP Box. Podkreślono, iż objaśnienia podatkowe z dnia 15 lipca 2019 r. dot. preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej IP Box (dalej także jako ,,Objaśnienia podatkowe”), zostały opublikowane dopiero w drugiej połowie 2019 r., tym samym podatnicy, którzy chcieli skorzystać z preferencyjnego opodatkowania za 2019 r., spotykali się z licznymi wątpliwościami interpretacyjnymi w tym zakresie.
Kwestia realizacji obowiązków dokumentacyjnych związanych z IP Box, budzi istotne wątpliwości na gruncie wydawanych interpretacji indywidualnych. Zgodnie z art. 30cb ustawy o PIT (art. 24e ustawy o CIT), podatnicy, którzy podejmą decyzję w przedmiocie korzystania z tej preferencji podatkowej, mają obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji dla wszystkich operacji finansowych związanych z uzyskaniem kwalifikowanych dochodów. Ewidencja ta powinna w szczególności umożliwiać (1) ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, (2) wyodrębnienie kosztów bezpośrednio związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.
Wskazać jednak należy, iż przepisy dot. IP Box nie obligują do ewidencjonowania zdarzeń na cele stosowania tej preferencji w określony sposób. Generalnym założeniem wynikającym z ustaw podatkowych oraz Objaśnień podatkowych jest prowadzenie ewidencji w sposób należyty, aby móc w rocznym zeznaniu podatkowym wskazać łączną sumę przychodów, kosztów podatkowych, dochodów, strat, dochodów podlegających opodatkowaniu stawką 5%, oraz dochodu, który nie będzie podlegał preferencyjnemu opodatkowaniu. Innymi słowy, ustawodawca nie nałożył na podatników obowiązku bieżącego prowadzenia ewidencji w tym zakresie.
Niemniej jednak, niezależnie od powyższego, zgodnie z prezentowanym stanowiskiem organów podatkowych, sporządzenie odrębnej ewidencji dopiero po zakończeniu roku podatkowego nie wypełnia przesłanki, o której mowa w ww. art. 30cb ustawy o PIT (art. 24c ustawy o CIT), w konsekwencji uniemożliwia skorzystanie z preferencyjnej stawki podatku. Powyższe potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna z dnia 10 marca 2020 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.102.2020.1.ST, zgodnie z którą ,,(…) fakt sporządzenia (przedstawienia czy posiadania) odrębnej ewidencji dopiero na potrzeby skorzystania z IP Box, tj. po zakończeniu roku podatkowego, nie wypełnia przesłanki z art. 30cb ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rzetelne dokumentowanie, monitorowanie wszystkich operacji finansowych dotyczących IP BOX nie może bowiem polegać na zaewidencjonowaniu i wyodrębnieniu ich na koniec okresu rozliczeniowego. Stworzenie w przyszłości odrębnej ewidencji tylko po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z powołanego przepisu, nawet w sytuacji kiedy na jej podstawie możliwe będzie prawidłowe określenie podstawy opodatkowania stawką 5%, uniemożliwia zastosowanie preferencyjnej stawki opodatkowania uzyskiwanych dochodów.”
Rewolucyjny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim nie ma jeszcze uzasadnienia pisemnego. Niemniej jednak już na ten moment można ocenić go jako przełomowy i stojący w opozycji do powyżej zaprezentowanego poglądu organów podatkowych, tj. jaskrawego przykładu interpretowania przepisów podatkowych z wykorzystaniem wykładni pro fisco. Czy wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim położy kres wydawaniu negatywnych interpretacji indywidualnych z uwagi na brak bieżącego prowadzenia ewidencji? Praktyka pokazuje, iż organy podatkowe niechętnie odchodzą od ugruntowanego dla siebie stanowiska. Niemniej jednak można przypuszczać, iż przynajmniej na tym polu, podatnicy, co do zasady, mogą liczyć na pozytywne rozstrzygnięcie w sądzie. Dodatkowo, jeżeli ww. wyrok się uprawomocni i wyznaczy kierunek innym sądom administracyjnym, ci z podatników, którym odmówiono wydania pozytywnej interpretacji indywidualnej przez wzgląd niespełnienie tej potencjalnej przesłanki ustawowej, będą mogli dokonać korekty swojego zeznania podatkowego.
Jedynie na marginesie można wskazać, iż prym wśród wątpliwości dot. IP Box nadal wiedzie wskaźnik nexus. Sposób jego kalkulacji został ujęty w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT (art. 24d ust. 4 ustawy o CIT). Co istotne, do kosztów, które uwzględnia się przy jego obliczeniu nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami. Zauważyć jednak należy, iż od początku funkcjonowania przepisów dot. IP Box, zakres rozumienia bezpośredniego związania kosztu z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, uległ istotnej ewolucji. Od kosztów, co do zasady, stricte pracowniczych i kosztów na nabycie licencji czy tłumaczeń, po koszty deskorolki – jako środka transportu umożliwiającego dojazd do miejsca prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej. Obecnie przyjmuje się także, iż składki na ubezpieczenie społeczne (w części w jakiej są związane z wytwarzaniem kwalifikowanego IP), mogą zostać uznane za koszty, o których stanowi art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT. Powyższe powinno eliminować dotychczasowe wątpliwości w przedmiocie możliwości skorzystania z przedmiotowej preferencji podatkowej przez programistów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Pozostaje mieć nadzieje, że w najbliższym czasie wyklarują się także pozostałe niejasności dot. tego innowacyjnego konstruktu, a jego stosowanie będzie obarczone mniejszym ryzykiem podatkowym niż dotychczas.
Paula Kołodziejska, aplikant radcowski
BG Tax & Legal
Polecamy: CIT 2020. Komentarz