Gdzie się zaczyna, a gdzie kończy program komputerowy, czyli jak stosować preferencję IP BOX w IT?

Regulacje dotyczące preferencyjnego opodatkowania 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatników z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (ang. qualified intellectual property) obowiązują w Polsce od 1 stycznia 2019 r., czyli już ponad półtora roku. Chociaż zawarte są w zaledwie dwóch przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[1] oraz odpowiednio w dwóch przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[2], w czasie ich obowiązywania fiskus zdążył wydać już ponad osiemdziesięciostronicowe „Objaśnienia podatkowe”[3] oraz blisko 2 tysiące interpretacji indywidualnych dla podatników, którzy pytali jak należy stosować te regulacje.
Zdecydowana większość wydawanych interpretacji indywidualnych dotyczy podmiotów działających w branży IT, przede wszystkim prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, co pokazuje, że preferencja określana w skrócie jako „IP BOX” cieszy się największą popularnością właśnie wśród programistów-freelancerów, ale co za tym idzie także w tym obszarze budzi najwięcej wątpliwości.  

Poza dodatkowymi warunkami korzystania z preferencji, wynikającymi z przepisów ustaw podatkowych, fundamentalną przesłanką jej stosowania jest osiąganie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, wśród których wymieniono m.in. autorskie prawo do programu komputerowego.

Dlatego jednym z podstawowych pytań jakie stawiają przed sobą i przed swoimi doradcami podatnicy jest pytanie o zakres pojęcia „program komputerowy”? 

Polecamy: PIT 2020. Komentarz

Polecamy: CIT 2020. Komentarz

Program komputerowy czyli co?

Próbę wykładni pojęcia „program komputerowy” czy też tożsamego z nim (synonimicznego) pojęcia „oprogramowanie” podjął minister finansów w wydanych przez siebie „Objaśnieniach podatkowych”. W podsumowaniu swoich rozważań w tym zakresie minister zaznaczył, że brak jest ustawowej definicji powyższych pojęć, a to sprawia, że konieczne jest odniesienie się do pozaustawowych źródeł ich interpretacji oraz ustalenie zakresu ochrony prawnej. Jednocześnie podkreślił, że pojęcie „program komputerowy” nie powinno być rozumiane wąsko lecz szeroko (funkcjonalnie) i jak wprost wskazał „holistycznie i funkcjonalnie, program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe, takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs”.

Z pewnością zawarta w „Objaśnieniach podatkowych” wskazówka, iż pojęcie oprogramowania należy interpretować szeroko i funkcjonalnie, otworzyła pole do powszechnego stosowania preferencji IP BOX w branży IT. Czy jednak wyeliminowała wszystkie wątpliwości?

Wydaje się, że niestety nie. Te pozostały, zwłaszcza w środowisku współtwórców rozbudowanych systemów (aplikacji), w ramach projektów angażujących zespoły złożone z wielu osób, z których każda jest odpowiedzialna jedynie za pewien fragment prac składających się docelowo na pewną całość. Podatnicy pracujący przy tego rodzaju projektach słusznie pytają, czy tworzone przez nich fragmenty kodów źródłowych to już oprogramowanie, czy też jedynie modyfikacje/ulepszenie programu należącego do innego podmiotu?

Powyższe może mieć istotne znacznie, gdyż jak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, w jednej z interpretacji indywidualnych wydanych w końcówce 2019 r.[4] w sytuacji, gdy podatnik jedynie rozwija/ulepsza istniejące oprogramowanie autorstwa innych osób i nie nabywa własności, ani licencji wyłącznej do tego prawa od właściciela zlecającego jego ulepszenie/rozwinięcie, nie jest on uprawniony do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodu według stawki 5% uzyskiwanego z tego tytułu.

Jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach…

Śledząc dotychczasowe orzecznictwo należy jednak stwierdzić, że generalnie interpretacje indywidualne potwierdzają prawo do stosowania preferencyjnej stawki 5% podatku w sytuacji tworzenia przez freelancerów z branży IT kodów źródłowych, a nawet ich fragmentów, gdyż mogą one, zdaniem fiskusa, spełniać samoistnie definicję szeroko rozumianego oprogramowania, pomimo, że stają się docelowo jedynie elementem większej całości współtworzonej przez wiele osób.

Dodatkowo w nowszej interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2020 r., 0113-KDIPT2-1.4011.177.2020.2.DJD Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, niejako wbrew stanowisku wyrażonemu we wcześniejszych interpretacjach, potwierdził prawo zastosowania preferencyjnej stawki podatnikowi, który wskazał, że na podstawie niewyłącznej licencji rozwija oprogramowanie stworzone przez inne osoby (w wyniku czego powstają nowe kody, algorytmy informatyczne) a następnie przenosi autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ten sposób nowych elementów na zleceniodawcę, który jest jedynym właścicielem wytworzonego oprogramowania, jako całości.

Wydaje się zatem, że aktualna linia orzecznicza kształtuje się stosunkowo korzystnie dla podatników. Nie ma jednak wątpliwości, że duże znaczenie ma sposób przedstawienia przez pytającego stanu faktycznego objętego oceną organu interpretacyjnego.

Czy zatem skorzystanie z preferencji IP BOX jest dzisiaj bezpieczne podatkowo?

Z pewnością korzystanie z preferencji daje wymierne korzyści podatkowe podatnikom i choćby z tego względu warto rozważyć możliwość jej zastosowania.  

Jednocześnie wobec faktu, iż orzecznictwo w tym zakresie trudno uznać za jednolite i nie sposób jeszcze mówić o określonej i ugruntowanej linii, zasadnym wydaje się zabezpieczenie przyjętej przez podatnika wykładni stosowania przepisów poprzez jej potwierdzenie w drodze uzyskania indywidualnej interpretacji. Co więcej, na celowość takiego kierunku postępowania wskazuje sam minister finansów w wydanych przez siebie „Objaśnieniach podatkowych” oraz dotychczasowa praktyka, gdyż pierwsze czynności sprawdzające prawidłowość rozliczenia ulgi przez podatników dokonywane przez organy podatkowe wskazują, że posiadanie indywidualnej interpretacji może mieć wpływ na ich przebieg.  

***********

Zapraszamy Państwa do udziału w zamkniętym szkoleniu online: IP BOX W PRAKTYCE. Na szkoleniu wyjaśnimy, jakie kryteria należy wziąć pod uwagę oceniając możliwość skorzystania z preferencji dotyczących IP BOX; omówimy praktyczne aspekty prowadzenia ewidencji dla celów IP BOX; odpowiemy na pytania uczestników związane ze stosowaniem ulgi. Szkolenie odbędzie się 29 września 2020 r., w godzinach od 10:00 do 13:00. Szczegóły oraz formularz rejestracyjny znajdują się na naszej stronie internetowej.

Anna Ganczarska, Doradca podatkowy nr 11238, biegły rewident

[1] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jednolity Dz.U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.;

[2] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jednolity Dz.U. z 2019 r., poz. 865 ze zm.;

[3] Objaśnienia podatkowe z 15 lipca 2019 r. dotyczące preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP BOX;

[4] Interpretacja indywidualna z 22 listopada 2019 r., 0114-KDIP3-2.4011.488.2019.3.EC;