13 marca 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. I SA/Po 991/18) wydał wyrok w sprawie dotyczącej rozumienia pojęcia usług niematerialnych (wymienionych w ustawie o CIT), które podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów. Sąd stwierdził, iż okoliczność, że w nazwie danej usługi występuje słowo „zarządzanie” lub „administrowanie” nie może przesądzać o tym, że dana usługa mieści się w katalogu usług z art. 15e ustawy o CIT.
Sprawa dotyczyła Spółki, która jest pośrednim i bezpośrednim wspólnikiem w spółkach osobowych innych niż spółka komandytowo-akcyjna, w tym w spółkach komandytowych (Spółki Osobowe) oraz w spółkach kapitałowych mających siedzibę zarówno w Polsce jak i poza jej granicami (Spółki Kapitałowe). Spółki tworzą grupę kapitałową. W ramach działalności prowadzonej przez Grupę świadczone są różnego rodzaju usługi pomiędzy poszczególnymi podmiotami, tj. poszczególne Spółki Osobowe/Spółki Kapitałowe/Wnioskodawca mogą być obciążane przez inne Spółki Osobowe/Spółki Kapitałowe/Wnioskodawcę kosztami takich usług.
Jedna ze Spółek Osobowych działa w charakterze tzw. centrum usług wspólnych Grupy (dalej: CUW) i świadczy usługi na rzecz innych Spółek Osobowych/Spółek Kapitałowych/Wnioskodawcy (usługi te są m.in. usługami księgowymi, komplementariusza czy IT).
Organ uznał, iż usługi objęte wnioskiem podlegają ograniczeniu w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów. W odniesieniu do usług informatycznych organ wskazał, że usługi związane z zarządzaniem siecią oraz zarządzaniem systemami informatycznymi posiadają cechy usług doradczych i zarządzania, czyli usług wymienionych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i tym samym podlegają one ograniczeniu KUP. W zakresie usług komplementariusza, organ uznał, że czynności polegające na prowadzeniu spraw Spółki Osobowej przez komplementariusza, wykonywane za wynagrodzeniem faktycznie nie stanowią usług świadczonych przez komplementariusza na rzecz Spółek Osobowych, gdy wynikają z takiego a nie innego uregulowania relacji pomiędzy wspólnikiem spółki osobowej a samą spółką (są czynnościami korporacyjnymi). Natomiast w sytuacji opisanej we wniosku świadczenie usług przez komplementariusza odbywa się na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej – umowy określającej zasady prowadzenia spraw spółek osobowych i współpracy. Z wniosku wynika jakie zadania związane z prowadzeniem spraw spółek osobowych obejmuje umowa. Wymienione usługi obejmują działania, których charakter jednoznacznie wskazuje, że są to usługi zarządzania i doradztwa, czyli usługi wymienione wprost w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Wobec powyższego ponieważ prowadzenie spraw spółek osobowych w opisanej sytuacji nie wynika z relacji pomiędzy wspólnikiem spółki a spółką, ale z zawartej umowy cywilnoprawnej i rodzaj wymienionych usług wskazuje na ich charakter należy stwierdzić, że usługi te podlegają ograniczeniu w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.
WSA nie zgodził się z częścią oceny prawnej przyjętej przez organ i uchylił interpretację. Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT podatnicy są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych, o których mowa w art. 11, lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 6, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają 5% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m, i odsetek.
Zdaniem Sądu, okoliczność, że w nazwie danej usługi występuje słowo „zarządzanie” lub „administrowanie” nie może przesądzać o tym, że dana usługa mieści się w katalogu usług z art. 15e ustawy o CIT. Językowe rozumienie przedstawionych przez skarżącą nazw czynności nie wskazuje na możliwość zakwalifikowania ich jako objętych dyspozycją art. 15e ustawy o CIT. Sąd nie dostrzegł w zakresie Usług Informatycznych także wyraźnych elementów udzielania porad. Nie sposób, zdaniem WSA, przyjąć, by usługi te można było określić jako usługi doradztwa lub podobne. Usługi te mogą w sobie oczywiście zawierać pewne elementy doradztwa czy zarządzania, jednak nie jest to ich głównym, przeważającym celem. Tym samym, wykładnia art. 15e ustawy o CIT zaprezentowana przez organ, jest w tym zakresie, w sposób nieuprawniony, rozszerzająca. Nie sposób kierując się wyłącznie analizą językową uznać, by czynności te można było zakwalifikować jako usługi doradcze czy zarządzania.
Polecamy: CIT 2019. Komentarz
Ponadto, z uwagi na fakt, że działanie komplementariusza jest jednocześnie działaniem organu spółki, w ocenie Sądu, ewentualne wynagrodzenie otrzymywane z tego tytułu nie podlega limitowaniu z art. 15e ustawy o CIT. Działanie komplementariusza jest w takim przypadku działaniem samej spółki. Sąd wskazał, że działanie komplementariusza – jako organu wykonawczego, z samej swojej istoty jest w głównej mierze połączeniem czynności zarządu i doradztwa. Tym samym, również umowa obejmująca czynności komplementariusza musi dotyczyć tego typu czynności.
Joanna Rudzka, Doradca Podatkowy