Zmiany te proponuje Ministerstwo Finansów w projekcie z 24 sierpnia 2012 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw.
Główne zmiany obejmą podatek dochodowy od osób prawnych, choć sporo nowości czeka też na podstawie tej nowelizacji osoby fizyczne płacące podatek dochodowy.
Dla przedsiębiorców zmiany te oznaczają przede wszystkim, że będą ponosić wyższe obciążenia na rzecz fiskusa.
Przypomnijmy, że w Sejmie jest już inny projekt nowelizacji ustawy o PIT, likwidujący m.in. ulgę internetową.
Opodatkowanie CIT spółek komandytowo-akcyjnych
Obecnie dwupoziomowe opodatkowanie dotyczy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych.
Polega ono na opodatkowaniu w pierwszej kolejności dochodów samej spółki, następnie w sytuacji gdy udziałowiec (akcjonariusz) uzyskał dochód z tej spółki (np. wypłata dywidendy), podatek dochodowy pobierany jest także od dochodów tych osób.
Taka sytuacja nie występuje natomiast w przypadku innych spółek – nieposiadających osobowości prawnej (np. spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej). W przypadku tych form prowadzenia biznesu nie występuje opodatkowanie samej spółki lecz tylko wspólników. Od stycznia 2013 roku status podatkowy spółek komandytowo-akcyjnych ulegnie zmianie.
Spółka komandytowo-akcyjna to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Ta forma prowadzenia biznesu wymaga zgromadzenia większego wkładu. Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych. W przypadku tej spółki do jej zawiązania konieczny jest statut sporządzony w formie aktu notarialnego oraz zgłoszenie do KRS.
Zaletą tej formy prowadzenie działalności jest możliwość pozyskania kapitału w drodze emisji akcji. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w spółce komandytowo-akcyjnej, poza walnym zgromadzeniem, może pojawić się także konieczność ustanowienia rady nadzorczej (gdy liczba akcjonariuszy przekroczy 25 osób). W przypadku tej spółki konieczne jest prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Spółka komandytowo-akcyjna opłacalna podatkowo
Spółka z.o.o jako komplementariusz - jak nie płacić podwójnego podatku
Ministerstwo obawia się uprzywilejowania
Nie bez znaczenia dla proponowanych w tym zakresie zmian jest korzystna dla akcjonariuszy S.K.A. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 stycznia br. (sygn. akt II FSP 1/11), zgodnie z którą akcjonariusze nie powinni być opodatkowani jako przedsiębiorcy uzyskujący przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, co wiąże się z konieczności odprowadzania w trakcie roku zaliczek na PIT (w takiej sytuacji znajdują się wspólnicy innych spółek osobowych a także komplementariusze w S.K.A.).
NSA wskazał, że akcjonariusze uzyskują przychód dopiero w momencie wypłaty mu udziału z zysku, a nie w momencie uzyskania przychodu przez samą spółkę.
Takie rozwiązanie pozwala akcjonariuszom na odraczanie opodatkowania, co w ocenie ministerstwa stanowi nieuzasadnione uprzywilejowanie tej grupy podatników i łączy się z negatywnymi skutkami dla budżetu.
Opodatkowanie dywidend rzeczowych
Inną zmianą, z jaką przedsiębiorcy muszą się liczyć od stycznia 2013 r., jest opodatkowanie dywidend wypłacanych w formie rzeczowej.
Dotychczas orzecznictwo przyznawało rację podatnikom wskazując, że w przypadku wypłaty przez spółkę dywidendy, jej forma (rzeczowa czy pieniężna) nie ma znaczenia.
Sądy administracyjne stwierdziły, że w obu przypadkach nie można uznać, że po stronie spółki wypłacającej dywidendę powstał przychód do opodatkowania.
Ministerstwo Finansów, wskazując na wykorzystywaną tą drogą optymalizację podatkową (pozwalającą na unikanie opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu zbywania składników majątkowych), postanowiło zmienić przepisy, tak by w nowym stanie prawnym nie pojawiały się wątpliwości co do konieczności opodatkowania takich wypłat.
Przedsiębiorcy na pocieszenie dostaną informację
Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat liczonych od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Są jednak czynności i zdarzenia, które bieg tego terminu przerywają (po przerwaniu biegnie na nowo) lub go zawieszają.
Zawieszenie występuje np. w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania lub wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa albo wniesienie skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania.
Natomiast wśród czynności, które przerywają bieg terminu przedawnienia można wskazać zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony, czy też ogłoszenie upadłości.
Obowiązujące przepisy nie nakładają na organy podatkowe obowiązku zawiadomienia podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania oraz o dalszym jego biegu po upływie okresu zawieszenia.
Na ten problem zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 lipca 2012 r., sygn. akt 30/11, wskazując, że sytuacja w której następuje zawieszenie biegu terminu przedawnienia w związku z wszczęciem postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany, jest niezgodna z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Zgodnie z planowaną zmianą fiskus będzie zobowiązany do przesłania zawiadomienia, dzięki czemu podatnik będzie mógł w takich sytuacjach ustalić, do kiedy jego zobowiązanie podatkowe może być skutecznie dochodzone przez fiskusa.
Inne zmiany objęte omawianym projektem to m. in.:
1. Wprowadzenie zasad ustalania wartości początkowej środków trwałych w spółce europejskiej, spółdzielni europejskiej oraz zakładzie zagranicznym położonym na terytorium RP;
2. Doprecyzowanie przepisów w zakresie cen transferowych;
3. Doprecyzowanie przepisów PIT i CIT w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku umorzenia udziałów (akcji) otrzymanych w wyniku wymiany udziałów (akcji) oraz przepisów ustawy o PIT w zakresie ustalenia przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej;
4. Ujednolicenie stosowanych w ustawach PIT i CIT definicji pochodnych instrumentów finansowych oraz momentu powstania przychodu z ich realizacji;
5. Ujednolicenie przepisów PIT i CIT w zakresie dotyczącym płatników zryczałtowanego podatku od dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;
6. Uaktualnienie listy podmiotów wymienionych w załączniku nr 4 ustawy o CIT w związku z wejściem w życie dyrektywy Rady 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego sytemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich;
7. Doprecyzowanie przepisów ustawy CIT i PIT w zakresie sposobu ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku umorzenia udziałów (akcji) otrzymanych w wyniku wymiany udziałów (akcji) oraz przepisów ustawy PIT w zakresie ustalania przychodów z odpłatnego zbycia składników
Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care