Nowelizacja ustaw o podatkach dochodowych przynosi zmiany w opodatkowaniu wkładów niepieniężnych do spółek kapitałowych oraz wprowadza klauzulę obejścia prawa podatkowego w zakresie tzw. wymiany udziałów.
Obecnie obowiązujące regulacje, zarówno w ustawie o PIT, jak i ustawie o CIT, przewidują, że przychodem wspólnika wnoszącego wkład niepieniężny (w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część) do spółki kapitałowej jest wartość nominalna udziałów objętych w zamian za ten wkład. Tym samym, jeśli wspólnik zdecydował się przenieść część wkładu niepieniężnego na kapitał zapasowy spółki (agio), to w tej części przychód w podatku PIT/CIT dla niego, co do zasady, nie powstawał.
Jednakże, od przyszłego roku przychodem wspólnika będzie wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze. Jeżeli jednak wartość ta będzie niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie będzie określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważać się będzie wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego. Oznacza to, że podwyższenie kapitału z zastosowaniem agio nie będzie miało wpływu na wysokość przychodu wspólnika wnoszącego aport.
Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik
Ponadto, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie klauzuli obejścia prawa podatkowego w zakresie wymiany udziałów. Mianowicie, przy spełnieniu określonych warunków operacja polegająca na wniesieniu udziałów jednej spółki, w zamian za udziały innej spółki nie wywoływała konsekwencji podatkowych dla wspólników wnoszących udziały oraz spółki nabywającej udziały. Nowelizacja w tym zakresie przewiduje dodatkowe przesłanki do skorzystania z tej preferencji podatkowej. Po pierwsze, brak opodatkowania nie wystąpi, jeżeli głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Po drugie, przyjęto założenie, że jeżeli wymiana udziałów nie została przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, to domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tej czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Wskazane wyżej zmiany mają wejść w życie od dnia 1 stycznia 2017 r. z zastrzeżeniem, że jeżeli przeniesienie na spółkę własności przedmiotu wkładu niepieniężnego nastąpiło w roku podatkowym rozpoczętym przed dniem 1 stycznia 2017 r., a przychód z tego tytułu powstał w roku podatkowym rozpoczętym po dniu 31 grudnia 2016 r., przychód z tego tytułu określa się na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących. Dodatkowo, podatnicy CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2017 r. a zakończy się po dniu 31 grudnia 2016 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o CIT w dotychczasowym brzmieniu.
Jarosław Ziółkowski, doradca podatkowy, starszy prawnik
Maksym Jabłkiewicz, prawnik