Jakie są skutki podatkowe zbycia nieruchomości w zamian za umorzenie akcji

Grzegorz Rogala
Ekspert podatkowy
rozwiń więcej
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
rozwiń więcej
Przeniesienie własności nieruchomości w zamian za umorzenie akcji nie powoduje powstania przychodu w CIT. W szczególności, nie można uznać, że w takich okolicznościach dochodzi do zwolnienia z długu, o którym mowa w art. 508 Kodeksu Cywilnego (dalej: k.c.), które powodowałoby powstanie przysporzenia majątkowego.Tak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 października 2010 r. (III SA/Wa 290/10).

Spółka zawarła z miastem umowę, w ramach której przeniosła na miasto własność nieruchomości w zamian za umorzenie akcji. Pierwotnie spółka uznała, że z tego powodu powstał u niej przychód i wykazała go w deklaracji CIT. Po pewnym czasie, zmieniła jednak swój pogląd i złożyła korektę deklaracji podatkowej, wnosząc o stwierdzenie nadpłaty.

Autopromocja

Naczelnik Urzędu Skarbowego w wyniku przeprowadzonego postępowania, odmówił stwierdzenia nadpłaty w CIT. W wyniku toczącego się równolegle postępowania, organ wydał decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w CIT.

Polecamy: Jak wybrać formę opodatkowania firmy

Organ uznał, że pierwotne rozliczenie podatku było prawidłowe – transakcja przeniesienia nieruchomości powodowała powstanie przychodu. W uzasadnieniu powołał się na art. 12 ust. 1 i 14 ust. 1 ustawy o CIT i stwierdził, że w omawianym przypadku występuje sytuacja zwolnienia z długu, o której mowa w art. 508 KC. 

W związku z powyższym spółka skierowała skargę do WSA. W skardze powołała się m.in. na wyrok WSA w sprawie o sygn. III SA/Wa 2224/09, z którego wynika, że przeniesienie własności nieruchomości w celu wygaśnięcia zobowiązania podatkowego nie może powodować powstania przychodu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o CIT. 

Zdaniem spółki, ten tok argumentacji powinien mieć zastosowanie również w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania.

Należy dokonać oceny na gruncie prawa cywilnego

Sąd zgodził się ze spółką i uchylił zaskarżoną decyzję.

Wyjaśnił, że ustawa o CIT. nie zawiera definicji legalnej przychodu. Art. 12 ust. 1 wskazuje co prawda okoliczności, w których przychód powstaje, ale nie można tego traktować jako pełnej, wyczerpującej definicji.

Zarówno orzecznictwo jak i doktryna prawa podatkowego rozróżniają dwa aspekty przychodów: tzw. aspekt pozytywny (kiedy po stronie podatnika przybywa aktywów) i aspekt negatywny (kiedy podatnikowi ubywa pasywów).

Polecamy: serwis Koszty

Niesporne było, że po stronie podatnika nie powstał przychód w aspekcie pozytywnym, gdyż spółka nie uzyskała przychodu z tytułu przeniesienia własności na rzecz miasta. Organ dopatrzył się jednak aspektu negatywnego – ze spółki zostało bowiem zdjęte zobowiązanie. W związku z tym, organ stwierdził, że powstaje przychód podatkowy w CIT

Sąd nie podzielił tego poglądu. W takiej sytuacji należy w pierwszej kolejności dokonać kwalifikacji zdarzenia na gruncie prawa cywilnego i dopiero później odnieść to do przepisów prawa podatkowego. W tej zaś sytuacji, zdaniem sądu, nie dochodzi do sytuacji, o której mowa w art. 508 KC.

Wybór przepisów

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych:
Art. 14
1. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Kodeks cywilny:
Art. 453. Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Art. 508. Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Księgowość
Podatek od pustostanów. Jest zapowiedź nowych przepisów dotyczących wykorzystania 2 mln pustostanów
07 wrz 2024

Pojawi się projekt ustawy dotyczący wykorzystania 2 mln pustostanów - zapowiedział lider Lewicy Włodzimierz Czarzasty. Lewica chce rozpoczęcia dyskusji z samorządami na temat wprowadzenia podatku od pustostanów. Podatek taki samorządy mogłyby wprowadzać na obszarach, gdzie występują największe trudności na rynku mieszkaniowym.

Przedłużenie orzeczenia o niepełnosprawności 2024: 3 kluczowe przepisy [komunikat PFRON]. Co z dofinansowaniem do wynagrodzeń lub refundacją składek ZUS i KRUS?
06 wrz 2024

W komunikacie z 5 września 2024 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyjaśnił, jak stosować w praktyce przepisy dot. przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności - w kontekście dofinansowania do wynagrodzeń lub refundacji składek ZUS lub KRUS.

Interpretacje dotyczące podatku o nieruchomości nie są publikowane przez Dyrektora KIS. Dlaczego?
05 wrz 2024

Podatnicy potrzebują dostępu do interpretacji indywidualnych dotyczących podatku od nieruchomości. Niestety dziś nie ma jednolitej bazy interpretacji w tym zakresie. Można by wprowadzić te rozwiązanie przy okazji prac nad procedowanymi obecnie zmianami do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 

Urzędnicy skarbowi kontrolują rachunki bankowe obywateli i firm. Ponad miarę. UODO do MF: przepisy niezgodne z Konstytucją i prawem unijnym
08 wrz 2024

Obowiązujące obecnie przepisy dają organom podatkowym niemal nieograniczony dostęp do rachunków bankowych oraz informacji kredytowych podatników. Otrzymaliśmy już kilka sygnałów od naszych Klientów, którzy zostali zapytani przez organy skarbowe o operacje na ich kontach bankowych, głównie dotyczące dużych przelewów, takich jak darowizny między ojcem a synem.

Podatek od nieruchomości zmieni się od 2025 r. Fotowoltaika, budowle, obiekty małej architektury, urządzenia budowlane. Ministerstwo Finansów zmienia projekt
06 wrz 2024

W dniu 3 września 2024 r. wieczorem Ministerstwo Finansów opublikowało na stronach Rządowego Centrum Legislacji nową wersję projektu przewidującego dużą nowelizację przepisów w zakresie podatku od nieruchomości. 

Wakacje składkowe od 1 listopada 2024 r. Kto skorzysta?
05 wrz 2024

Od 1 listopada 2024 r. będzie można skorzystać z wakacji składkowych. Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorcy mogą raz w roku wybrać miesiąc, za który nie płacą za siebie składek na ubezpieczenia społeczne.

Reorganizacja służby celno skarbowej w trakcie sezonu urlopowego. Nowe zarządzenie MF
05 wrz 2024

Zmiany zachodzące w służbie celno – skarbowej, wprowadzone w sezonie urlopowym, mają poprawić skuteczność i wydajność pracy w walce z przestępczością celną i podatkową. Odejście od delegatur na rzecz nowo utworzonych pionów bez wątpienia ograniczy ilość zastępców naczelników urzędów celno skarbowych  oraz pozwoli na skuteczniejsze działanie podwładnych funkcjonariuszy.

Podatek od nieruchomości nie będzie hamulcowym dla OZE. Zmiany w projekcie ustawy o podatkach lokalnych
06 wrz 2024

Jest już nowa wersja projektu ustawy o podatkach lokalnych. Na zmianach najbardziej zyskuje branża OZE, której udało się wpisać do przepisów opodatkowanie elektrowni fotowoltaicznych i magazynów energii tylko od części budowlanych. Wraca więc powiązanie przepisów podatkowych z prawem budowlanym.

Składka zdrowotna 2025: co koniecznie trzeba zmienić w przepisach. Na pewno nie można płacić podatku od składki - a tak jest teraz
06 wrz 2024

Składka zdrowotna pobierana jako danina publiczna jest dla zobowiązanego wydatkiem a nie jego „dochodem”, dlatego też nie powinna być podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym obciążającym te podmioty – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Wskazuje też kilka innych koniecznych zmian w tej składce.

Zmiany w CEIDG - wnioski o wpis do rejestru tylko on-line! Są też nowe uproszczenia dla przedsiębiorców
06 wrz 2024

Jest projekt zmian ustawy o zasadach funkcjonowania Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Będą nowe uproszczenia dla przedsiębiorców oraz całkowita elektronizacja procesu składania wniosków o wpis do CEIDG.

pokaż więcej
Proszę czekać...