W przypadku przeniesienia na wspólników prawa własności części nieruchomości, której rynkowa wartość będzie odpowiadała kwocie zobowiązania spółki z tytułu zysku przeznaczonego do podziału wypłaty z zysku, nie znajdzie zastosowania art. 14 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT).
W opinii sądu przeniesienie prawa własności w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem, w wyniku którego powstaje po stronie spółki przychód, gdyż wypłata z zysku w formie rzeczowej nie stanowi odpłatnego zbycia praw.
Dywidenda rzeczowa (niepieniężna)
Sprawa będąca przedmiotem wyroku NSA dotyczyła spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego, detalicznego i wynajmu nieruchomości.
Uchwałą Zgromadzenia Wspólników zysk spółki nie został wypłacony wspólnikom w formie dywidendy pieniężnej, lecz w formie dywidendy rzeczowej poprzez przeniesienie na wspólników prawa własności wyodrębnionej geodezyjnie części nieruchomości, której rynkowa wartość odpowiadałaby kwocie zobowiązania spółki z tytułu zysku przeznaczonego do podziału.
Czy dywidenda rzeczowa podlega opodatkowaniu VAT?
W wydanej w tej sprawie interpretacji indywidualnej wskazano, że wykonanie zobowiązania w formie przeniesienia przez spółkę znajdującego się w jej aktywach prawa własności do nieruchomości prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania spółki.
Zdaniem organu podatkowego, w ten sposób spółka jako dłużnik miała zwolnić się z długu, co z kolei prowadziło do powstania po jej stronie przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. Z poglądem tym nie zgodził się WSA w Kielcach, jednak Minister Finansów złożył w tej sprawie skargę kasacyjną, której skutkiem było zajęcie stanowiska przez NSA.
NSA: dywidenda w naturze nie jest dla spółki odpłatnym zbyciem
Skarga została oddalona, natomiast sąd podkreślił, że wykładnia przepisów prawnych zawartych w art. 12 ust 1-3 oraz art. 14 ust 1 ustawy o CIT nie daje podstaw do przyjęcia tezy, zgodnie z którą podjęcie uchwały przez Zgromadzenie Wspólników o wypłacie zysku w formie niepieniężnej, tzn. w postaci przysługującego spółce prawa własności do części nieruchomości skutkuje powstaniem przychodu po jej stronie.
Należy zwrócić uwagę, iż źródłem dywidendy w spółce jest zysk. W opinii sądu dywidenda może być wypłacona zarówno w formie pieniężnej, jak rzeczowej. W tym ostatnim wypadku w wyniku wypłaty z zysku zamiast środków pieniężnych zostanie wydana nieruchomość.
NSA podkreślił, że w przypadku przeniesienia na wspólników prawa własności części nieruchomości, której rynkowa wartość będzie odpowiadała kwocie zobowiązania spółki z tytułu zysku przeznaczonego do podziału wypłaty z zysku, nie znajdzie zastosowania art. 14 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
Reguluje on sposób ustalania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości, praw majątkowych oraz rzeczy ruchomych. Przeniesienie prawa własności w drodze wypłaty z zysku nie jest bowiem zbyciem, w wyniku którego powstaje po stronie spółki przychód, gdyż wypłata z zysku w formie rzeczowej nie stanowi odpłatnego zbycia praw.
Spółka nie płaci CIT od wypłacanej dywidendy rzeczowej
Co więcej, w wyniku wypłaty z zysku w formie rzeczowej wartość rynkowa pozostałych w spółce aktywów nie wzrośnie. Zmianie ulegną jedynie rodzaj i struktura aktywów spółki.
Wypłata z zysku w formie rzeczowej spowoduje natomiast przesunięcie danej pozycji z aktywów na pasywa w bilansie spółki. Nie powstanie jednak z tego tytułu żadne przysporzenie majątkowe, a więc przychód podatkowy w spółce.
Wypłata dywidendy w naturze nie jest bowiem dla spółki odpłatnym zbyciem nieruchomości. Wypłata dywidendy w formie rzeczowej przez przyznanie udziału w nieruchomości jako substytut świadczenia pieniężnego nie powoduje więc powstania przychodu po stronie spółki.