IP Box czyli dla kogo preferencje w opodatkowaniu podatkiem dochodowym

IP Box - kogo i czego dotyczą preferencje w opodatkowaniu

Od stycznia 2019 roku w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako „ustawa o CIT”) i ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako „ustawa o PIT”) pojawiła się nowa ulga (a dokładniej preferencyjna stawka podatkowa w wysokości 5%) dla podatników prowadzących działalność badawczo-rozwojową, Taką preferencyjną stawką może być opodatkowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (czyli z tzw. kwalifikowanego IP).

Opodatkowanie preferencyjne jest skierowane do podatników opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub podatkiem dochodowym od osób prawnych, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową i osiągają dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, objętych ochroną prawną.

Polecamy: CIT 2019. Komentarz

Polecamy: PIT 2019. Komentarz

Czym jest kwalifikowane IP?

Kwalifikowane IP to prawo własności intelektualnej, które spełnia poniższe trzy przesłanki:

1) zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach działalności badawczo-rozwojowej,

2) znajduje się w katalogu praw wymienionym poniżej:

• patent
• prawo ochronne na wzór użytkowy,
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
• wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432),
• autorskie prawo do programu komputerowego

3) podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Czym jest działalność badawczo-rozwojowa?

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych definiuje działalność badawczo-rozwojową w art. 4a pkt 26 ustawy o CIT oraz art. 5a pkt. 38 ustawy o PIT jako działalność twórczą obejmującą:

• badania naukowe lub
• prace rozwojowe

podejmowane w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Ustawa określa iż badania naukowe to badania podstawowe i badania aplikacyjne zgodnie z pojęciami legalnymi określonymi w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym u nauce.

Badania naukowe to:

• badania podstawowe- rozumiane jako prace teoretyczne lub empiryczne, które mają na celu zdobywanie nowej wiedzy o zjawiskach i faktach, ale bez nastawienia na zastosowanie komercyjne w sposób bezpośredni
• badania aplikacyjne- to prace, które mają na celu zdobycie nowej wiedzy i umiejętności, w celu opracowania nowych produktów lub procesów.

Prace rozwojowe to działalność polegająca na nabywaniu i kształtowaniu lub wykorzystaniu dostępnej wiedzy i umiejętności w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi wydanymi przez Ministra Finansów 15 lipca 2019 roku dotyczącymi preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej kryteriami działalności badawczo-rozwojowej są:

• twórczość
• systematyczność
• zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań

Twórczość związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka, która ma miejsce wtedy kiedy powstaje nowy wytwór intelektu. Jak podkreśla się w objaśnieniach podatkowych należy uznać, że na potrzeby działalności B+R w stopniu minimalnym wystarczające jest działanie twórcze na skalę przedsiębiorstwa. Zatem wskazuje się, iż może ono się przejawiać w opracowaniu nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań, które dane przedsiębiorstwo nie posiada w swojej działalności i znacząco się różni od rozwiązań, które już u niego funkcjonują. Systematyczność jako kolejne kryterium odnosi się do prowadzenia działalności w sposób uporządkowany i według określonego systemu, jednak nie oznacza to wymogu prowadzenia działalności w sposób ciągły. Jak czytamy w objaśnieniach podatkowych wystarczające jest „aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociaż jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby”.

A jak wygląda sytuacja z autorskim programem komputerowym?

Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej jest enumeratywny, i znajdują się w nim zarówno prawa, które podlegają następczej kontroli merytorycznej w procesie rejestracji lub zgłoszenia do Urzędu Patentowego, ale są w katalogu także prawa które tej kontroli nie podlegają. Należą do nich topografia układu scalonego jak i autorskie prawo do programu komputerowego, które podlegają jedynie formalnej ocenie spełnienia przesłanek odpowiednich praw ochronnych.

Z uwagi na fakt, iż autorskie prawa do programu komputerowego związane są z dynamicznym rozwojem nowych technologii, nie da się ustalić jednoznacznej i niezmiennej definicji tego pojęcia. Zaleceniem objaśnień podatkowych jest, aby podatnicy, którzy chcą skorzystać z preferencyjnego opodatkowania w zakresie prawa, jakim jest autorskie prawo do programu komputerowego skorzystali z instytucji interpretacji indywidualnej, która może zostać złożona do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i w takiej sytuacji podatnik uzyska ochronę prawnopodatkową w zakresie uregulowanym w przepisach ordynacji podatkowej. Jak wskazują objaśnienia podatkowe „podstawą przyznania ochrony prawnej dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej danego autora lub autorów) ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania”.

Kiedy możemy mieć do czynienia z działalnością B+R w zakresie oprogramowania komputerowego?

Objaśnienia podatkowe w zakresie przykładów odsyłają do podręcznika Frasati, który wymienia:

• tworzenie nowych systemów operacyjnych lub języków,
• projektowanie i wdrażanie nowych wyszukiwarek opartych na oryginalnych technologiach,
• działania zmierzające do rozwiązywania konfliktów w ramach sprzętu lub oprogramowania w oparciu o proces reorganizacji systemu lub sieci,
• tworzenie nowych lub bardziej wydajnych algorytmów w oparciu o nowe techniki,
• tworzenie nowych i oryginalnych technik szyfrowania lub zabezpieczeń

Zasady ustalania dochodu i podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.

Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru określonego w art. 24d ust.4 ustawy o CIT. Zatem dla zastosowania opodatkowania preferencyjnego podatnik winien jest określić:

• dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, które osiągnął w danym roku podatkowym,
• wskaźnika, który zostanie zastosowany do przemnożenia dochodu.

Wzór na obliczenie wskaźnika:

gdzie:
a - prowadzona bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związana z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej od podmiotu niepowiązanego zgodnie z przepisami ustawy CIT,
c - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej od podmiotu powiązanego w rozumieniu ustawy CIT,
d - nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Jak wynika ze wzoru korzystniejszą sytuacją będzie, kiedy podatnik będzie prowadził prace we własnym zakresie lub zlecał podmiotom niepowiązanym.

W przypadku gdy wartość wskaźnika wynosi więcej niż 1 uznaje się, iż wynosi ona 1.

Dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (strata):

1) z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;

2) ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;

3) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;

4) z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Istotnym jest, iż zgodnie z ustawą CIT i PIT dochód należy ustalać odrębnie dla każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. W przypadku kiedy podatnik nie jest w stanie określić odrębnie dochodu dla każdego poszczególnego prawa, w takim przypadku może obliczyć kwalifikowany dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej dla tego samego produktu lub usługi lub grup produktów lub usług, w których było wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej.

Czy stosujemy preferencyjne opodatkowanie w trakcie roku podatkowego?

W rozumieniu przepisów ustawy CIT i PIT podatnik, który zdecydował się na skorzystanie z preferencyjnego opodatkowania dochodu, jest zobowiązany do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego według zasad ogólnych.

Podatnicy korzystający z opodatkowania preferencyjnego są obowiązani do wykazania dochodu (straty) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w zeznaniu za rok podatkowy, w którym osiągnięto ten dochód (poniesiono stratę). Oznacza to, że w trakcie roku podatkowego rozliczają się według zasad ogólnych, czyli stosując np. stawkę 19%,a po zakończeniu roku podatkowego określają dochód i obliczają podatek dochodowy według zasad IP box. Powstała podczas sporządzania zeznania rocznego nadpłata podatku dochodowego podlega zaliczeniu na poczet kolejnych zaliczek na podatek dochodowy, lub może zostać zwrócona na konto podatnika na podstawie jego wniosku.

Stawka podatkowa dla opodatkowania obliczonego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5%.

Podatnicy mają prawo do rozliczania straty z kwalifikowanych praw własności intelektualnej poniesionej w roku podatkowym od dochodu osiągniętego w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych z tego samego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, tego samego rodzaju produktu lub usługi lub tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualne.

Obowiązki ewidencyjne podatników korzystających z preferencyjnego opodatkowania dochodu z kwalifikowanego IP

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 24e ustawy o CIT są zobowiązani do prowadzenia ewidencji pozwalającej na skorzystanie z opodatkowania IP box. Podatnicy są zobowiązania do:

• wyodrębnienia każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w ewidencji rachunkowej, którą prowadzą,
• prowadzenia ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej,
• wyodrębnienia kosztów przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w sposób, który zapewnia określenie kwalifikowanego dochodu,
• w przypadku wykorzystywania więcej niż jednego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, i nie jest możliwe w prowadzonej ewidencji wyodrębnienie kosztów dla każdego z tych praw, podatnik jest zobowiązany do zapewnienia zapisów pozwalających na ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• w przypadku gdy nie jest możliwe wyodrębnienie kosztów dla każdego z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, a podatnik wprowadza je w więcej niż jednym produkcie lub usłudze, podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniających ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub usług, lub grup produktów czy usług.

Podatnik jest zobowiązany do spełnienia warunków określonych powyżej przez odpowiednie prowadzenie ewidencji rachunkowej, zatem w przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowej możliwe jest wyodrębnienie kosztów związanych z kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej poprzez wprowadzenie ksiąg kont pomocniczych. Podatnik przed rozpoczęciem korzystania z preferencji podatkowej winien wprowadzić w polityce rachunkowości odpowiednie zapisy pozwalające na wyodrębnienie kosztów związanych z kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej.

Stosowanie przepisów w stosunku do programów komputerowych a wydane interpretacje indywidualne

W dniu 4 lipca 2019 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną (0113-KDIPT2-1.4011.243.2019.1.BO) w której zapytanie zostało złożone przez Wnioskodawcę, który tworzy i rozwija autorskie oprogramowanie komputerowe. Projekty dotyczą migracji danych i wymagają stworzenia autorskiego oprogramowanie wspomagającego te procesy. Wnioskodawca nie nabywał żadnych prac B+R od innych podmiotów, osiąga dochody jedynie ze sprzedaży praw autorskich do oprogramowanie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oprogramowanie zostało wytworzone w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Prace programistyczne Wnioskodawcy mają na celu wyeliminowanie naukowej lub technicznej niepewności i dążą do dokonania postępu poprzez:

• działania zmierzające do rozwiązywania konfliktów w ramach zasobów w ramach migracji danych. Takie konflikty są przez oprogramowanie, które jest tworzone przez Wnioskodawcę, wykrywane w ramach projektu migracji danych pomiędzy systemami,
• w oparciu o proces reorganizacji systemu lub sieci poprzez przeniesienie pewnych części systemów logicznych do innych systemów zarówno w sferze oprogramowania, jak i danych oraz sprzętu. W projektach migracyjnych występuje właśnie proces reorganizacji systemu w przedsiębiorstwie poprzez przeniesienie pewnych części systemów logicznych do innych systemów zarówno w sferze oprogramowania, jak i danych oraz sprzętu,
• tworzenie nowych lub bardziej wydajnych algorytmów w oparciu o nowe techniki tworzone na bieżąco. Prace w realizowanych projektach związane są także w dużej mierze z poprawą wydajności i do tego wykorzystywane są nowe algorytmy

Wydana interpretacja indywidualne podkreśla, iż stanowisko Wnioskodawcy, chcącego skorzystać z preferencyjnego opodatkowania jest prawidłowe, bowiem w przedstawionym stanie faktycznym

• prace polegające na tworzeniu nowego oprogramowania mają twórczy charakter. Twórczy charakter działalności BR odznacza się tym, że realizowane prace mają na celu tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, a inwencja i zaprojektowanie tych rozwiązań leży po stronie Wnioskodawcy,
• prace wykonywane w ramach projektów „migracyjnych”, polegające na tworzeniu nowego oprogramowania, stanowią prace rozwojowe,
• prace nad oprogramowaniem mają systematyczny charakter.

W dniu 8 lipca 2019 r. Dyrektor KIS wydał interpretację indywidualną (0115-KDIT3.4011.224.2019.3.MR) potwierdzającą stanowisko, iż w przypadku kiedy Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie oprogramowania służącego do przetwarzania dużych ilości danych i na podstawie zawartej umowy sprzedaje prawa do wytworzonego oprogramowania w cyklach miesięcznych na podstawie faktury VAT na usługi R&D (badawczo-rozwojowe), na rzecz firmy ma możliwość stosowania preferencyjnego opodatkowania.