Biała lista VAT zwiększy biurokrację w handlu z zagranicą
W wykazie czynnych podatników znajdą się także zarejestrowane w Polsce zagraniczne firmy. Od 2020 r. większe płatności na ich rzecz powinny trafiać tylko na rachunki znane fiskusowi. Inaczej nie zostaną uznane za koszt uzyskania przychodu. Potwierdza to resort finansów.
W odpowiedzi na pytanie DGP Ministerstwo Finansów dodaje, że niewiele zmieni się przy płatnościach na rzecz firm, które nie zarejestrowały się w naszym kraju dla celów VAT. Jeśli więc taka wypłata będzie powiązana z firmowym przychodem i zostanie przez polskiego przedsiębiorcę właściwie udokumentowana, nadal będzie mogła być uznana za koszt.
Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!
Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!
Nadchodzi wielka zmiana
Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT (Dz.U. z 2019 r. poz. 1018) od września br. powstanie elektroniczny wykaz czynnych podatników (tzw. biała lista), który prowadzić będzie szef Krajowej Administracji Skarbowej. W wykazie będzie można sprawdzić, czy kontrahent był w chwili transakcji czynnym podatnikiem VAT. Znajdą się w nim również podane fiskusowi przy rejestracji lub aktualizacji numery rachunków bankowych i prowadzonych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.
Zgodnie z nowymi przepisami od początku 2020 r. płatności wynikające z transakcji powyżej 15 tys. zł, które trafią na konta nieznajdujące się na białej liście, nie będą mogły być uznane za koszt uzyskania przychodu.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Niezarejestrowany bez kłopotów
W związku z tym pojawia się pytanie, jak traktować wpłaty na zagraniczny rachunek kontrahenta, którego nie ma na białej liście. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi udzielonej DGP zwróciło uwagę na treść znowelizowanych art. 22p ustawy o PIT i art. 15d ustawy o CIT.
Z obu przepisów wynika, że sankcje w podatkach dochodowych będą dotyczyć tylko płatności przelewem „za fakturę wystawioną przez podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny”. Kłopotów więc nie będzie, gdy nasz kontrahent nie ma większych związków z Polską. Płatności na jego rzecz będą mogły być kosztem według obecnych zasad.
Nowe obowiązki
A co, jeśli zagraniczny kontrahent zarejestrował się dla celów VAT w naszym kraju, a polski przedsiębiorca o tym nie wie?
– W takim przypadku płatność wynikająca z transakcji o wartości powyżej 15 tys. zł niewątpliwie podlegałaby restrykcjom wynikającym z przepisów o białej liście. Przedsiębiorca przed zapłatą należności powinien więc na wszelki wypadek sprawdzić elektroniczny wykaz szefa KAS – tłumaczy Marcin Madej, doradca podatkowy w nip-inspektor.pl.
Zwraca uwagę, że taka weryfikacja dla celów ostrożnościowych zajmie przedsiębiorcy dużo czasu. Co więcej, wcale nie musi przynieść jednoznacznej odpowiedzi, czy kontrahent zarejestrował się w naszym kraju. – Chociażby dlatego, że korzystanie z białej listy ma być limitowane. Dziennie będzie można złożyć jedynie 10 zapytań o maksymalnie 30 podmiotów – zauważa ekspert.
Na jeszcze inny przypadek zwraca uwagę Krzysztof Ugolik, menedżer w dziale doradztwa podatkowego w PwC. – Może się zdarzyć, że zagraniczny kontrahent wprawdzie zarejestruje się dla celów VAT w Polsce, ale w ramach transakcji, którą realizuje, nie będzie działał jako podatnik. Przykładem może być sytuacja, w której prowadzimy biznes ze spółką mającą w naszym kraju stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – mówi ekspert.
Dodaje, że jeśli usługi, za które płaci polski podatnik, będą świadczone z zagranicznej centrali, to taka transakcja powinna być rozliczana jako import usług nawet pomimo rejestracji firmy w naszym kraju.
– Ewentualna sankcja w PIT lub CIT nałożona tylko dlatego, że płatność trafi na zagraniczne konto centrali, które zapewne nie znajdzie się na białej liście, byłaby więc nieuzasadniona – uważa Krzysztof Ugolik.
Zagraniczne konta
Czy zagraniczne rachunki bankowe podatnika zarejestrowanego w Polsce znajdą się na białej liście? Z odpowiedzi MF wynika, że jak najbardziej. „Rachunki bankowe zamieszczane w wykazie podatników VAT będą obejmować wyłącznie rachunki rozliczeniowe w rozumieniu ustawy - Prawo bankowe. Informacja o rachunkach w bankach zagranicznych jest podawana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych NIP-2” – wyjaśnił resort.
Płatności, które trafią na jakiekolwiek inne konto, nie będą więc zasadniczo mogły być uznane za koszt uzyskania przychodu. Sankcji będzie można jednak uniknąć, jeśli podatnik w ciągu trzech dni powiadomi o przelewie na niewłaściwe konto urząd skarbowy właściwy dla kontrahenta. To on zweryfikuje potem, czy konto faktycznie było wcześniej zgłoszone fiskusowi i powinno znaleźć się na białej liście – uspokaja MF.
Zdaniem Marcina Madeja zawiadomienia o przelewach na niewłaściwe konto nie są najlepszym pomysłem. – Dlaczego MF chce, aby trafiały one do urzędu skarbowego właściwego dla kontrahenta? Który przedsiębiorca ma wiedzę o właściwości urzędów skarbowych kontrahentów? Nie lepiej byłoby powiadomić własny urząd? – pyta ekspert.
Jego zdaniem błędem jest też niewskazanie elektronicznej formy takiego zawiadomienia. – W firmach mało kto przejmuje się zgłaszaniem na bieżąco zmian do listy rachunków bankowych przedsiębiorstwa. Konsekwencją znowelizowanych przepisów może więc być lawina zawiadomień o niewłaściwych przelewach, która trafi do urzędów skarbowych. Nie chciałbym być na miejscu pracowników, którzy będą te dane wprowadzać – podkreśla Marcin Madej.
Podobne wątpliwości zgłasza Krzysztof Ugolik. – Nowelizacja wprowadzająca białą listę zawiera delegację ustawową dla ministra finansów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowego wzoru oraz zasad przesyłania takich zawiadomień. Mam nadzieję, że resort skorzysta z tej opcji i zdecyduje się na ustrukturyzowanie tego procesu w oparciu o komunikację elektroniczną. Byłoby to wielkim ułatwieniem zarówno dla podatników, jak i urzędów skarbowych – apeluje ekspert.
Resort finansów, odpowiadając na pytanie DGP, potwierdził także, że w sprawie przepisów o białej liście VAT zostaną wydane objaśnienia podatkowe. Dokument zostanie najprawdopodobniej opublikowany jesienią, gdy przepisy wejdą w życie i zakończą się trwające jeszcze rozmów z sektorem bankowym. ©℗
Białe plamy na białej liście VAT
|
Biała plama |
Jaki problem |
Co na to Ministerstwo Finansów |
|
Płatności za media i abonament komórkowy, które trafią na rachunki wirtualne, mogą nie być kosztem uzyskania przychodu |
Subrachunki tworzone masowo przez operatorów telekomunikacyjnych, dostawców energii elektrycznej i innych mediów nie znajdą się na białej liście. Nie są rachunkiem rozliczeniowym, o którym mowa w przepisach |
Resort obiecał DGP rozwiązanie problemu do końca 2019 r., a więc przed wejściem w życie przepisów o sankcjach w podatkach dochodowych. Nieoficjalnie wiadomo, że rachunki wirtualne mają zostać powiązane z głównymi rachunkami firm energetycznych, telekomunikacyjnych itp., które znajdą się na białej liście VAT |
|
Płatności, które trafią na rachunki depozytowe, powiernicze, escrow mogą nie być kosztem uzyskania przychodu |
Takie rachunki nie są rachunkami rozliczeniowymi przepisanymi do sprzedawcy, o których mowa w przepisach o białej liście. Wniosek: wpłaty, które na nie trafiają (np. na rachunek depozytowy prowadzony przez notariusza), nie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych |
Problem ma zostać rozwiązany do końca 2019 r. |
|
Płatności, które trafią na cesyjne rachunki bankowe mogą nie być kosztem uzyskania przychodu |
Banki żądają od przedsiębiorców wpłat na rachunki cesyjne przed udzieleniem im kredytów. Środki są potem uwalniane wraz z terminową spłatą zobowiązań. Rachunki cesyjne są tworzone i zamykane masowo i wiąże się je z każdą konkretną umową kredytu. Nigdy nie były zgłaszane fiskusowi, a konieczność ich zgłaszania w 2020 r., aby uniknąć sankcji w PIT lub CIT, byłaby nieproporcjonalnym obciążeniem |
Resort zapewnił DGP, że zna problem i pracuje nad tym, aby „od 1 stycznia 2020 r. sytuacja płacących na rachunki cesyjne była jednoznaczna” |
|
Płatności za pomocą kart kredytowych i za pośrednictwem operatorów takich jak PayPal, PayU, BlueMedia mogą nie być kosztem uzyskania przychodu |
Przedsiębiorca nie zna rachunku, na który przelewane są pieniądze, i nie ma pewności, czy znajduje się on na białej liście VAT |
MF poinformowało DGP, że planuje analizę problemu we współpracy z sektorem bankowym, operatorami kart kredytowych, Krajową Izbą Rozliczeniową, NBP. Ma zostać wypracowane rozwiązanie, które pozwoli uniknąć sankcji przy płatnościach w e-handlu |
|
Korzystanie z białej listy VAT ma być limitowane. Dziennie będzie można złożyć jedynie 10 zapytań o maksymalnie 30 podmiotów |
To problem przede wszystkim dla dużych podmiotów, które realizują dziennie setki płatności różnym kontrahentom. W pewnym momencie nie będą mogły zweryfikować, czy płacą na konto znajdujące się na białej liście VAT |
Resort wyjaśnił, że wprowadzenie limitu jest niezbędne, aby zapewnić wydajność białej listy. Limitów nie będzie też przy wyszukiwaniu ręcznym (najprawdopodobniej w dodatkowej wyszukiwarce, a nie przez interfejs API) |
Mariusz Szulc mariusz.szulc@infor.pl