Reguła 1. Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości (art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).
Reguła 2. W razie nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze spadku lub darowizny, łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn (art. 22g ust. 15 ustawy o PIT).
Reguła 3. W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. Szczególne uregulowanie dla współmałżonków jest cechą podatku PIT (art. 22g ust. 11 ustawy o PIT).
Przeczytaj także: Ustalenie stawki i metody amortyzacji
W praktyce zastosowanie powyższych reguł powoduje wiele kłopotów. Przykładem jest interpretacja przepisów w sprawie współwłasności środka trwałego wydana 19 kwietnia 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPB1/415-87/10-5/JB):
„Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w dniu 23.11.2009 r. zarejestrował działalność gospodarczą na swoje nazwisko, w celu kontynuowania działalności zmarłego ojca. Firma Wnioskodawcy przejęła środki trwałe, które wykorzystuje w działalności gospodarczej. Wnioskodawca jest współwłaścicielem tych środków trwałych w wysokości 1/3 udziału. Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przywołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż przedmiotowe środki trwałe winny zostać ujęte w ewidencji, w wartości początkowej ustalonej proporcjonalnie do posiadanego udziału w ich własności. A zatem Wnioskodawca nie ma możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od ich pełnej wartości”.
Takie stanowisko Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zajął pomimo, że syn zmarłego przedsiębiorcy dysponował pełnomocnictwem udzielonym przez wszystkich spadkobierców. Na tej podstawie miał podejmować wszelkie czynności w ramach działalności gospodarczej, w której wykorzystywał odziedziczony majątek. Wywodził stąd prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów dokonywania odpisów amortyzacyjnych od całej wartości początkowej środków trwałych, których współwłaścicielem był w 1/3.
Polecamy: Amortyzacja