Wśród przedsiębiorców, którzy planują w tym roku zakup środków trwałych, najwięcej chce zainwestować w samochody – wskazują badania przeprowadzone przez Tax Care i Idea Bank.
Na kolejnych miejscach znalazły się zakupy sprzętu i nieruchomości.
Kupując do firmy nowe auto warto zrobić to w taki sposób, aby inwestycja dała jak największe korzyści podatkowe, a one zależą przede wszystkim od wybranej metody amortyzacji.
Samochód można amortyzować na pięć sposobów: jednorazowo, liniowo, degresywnie, z indywidualnie ustalonymi stawkami lub stosując tzw. amortyzację dla samochodów używanych intensywnie.
Wybierając metodę amortyzacji trzeba uwzględnić zarówno bieżącą sytuację finansową firmy, jak i jej plany na przyszłość. Ważny jest też rodzaj auta i status podatkowy przedsiębiorcy, bo to te czynniki warunkują, która metoda będzie możliwa.
Amortyzacja mieszkania, magazynu i samochodu wg indywidualnych stawek
Liniowa dostępna dla wszystkich
Najbardziej powszechna jest metoda liniowa. Można nią amortyzować zarówno samochody osobowe, jak i ciężarowe. Jest dostępna dla wszystkich przedsiębiorców bez względu na ich status podatkowy. Dokonując amortyzacji liniowej rozkładamy ciężar zakupu samochodu równomiernie na 5 lat, czyli stosujemy stawkę 20%.
Trudne warunki używania to szybsza amortyzacja
Gdy jednak przedsiębiorca używa samochodu bardziej intensywnie od przeciętnej może przyspieszyć amortyzację, stosując w tym okresie podwyższony współczynnik, ale maksymalnie 1,4.
Przepisy nie definiują jednak, co to znaczy używanie intensywne, zatem przedsiębiorca musi dokonać takiej oceny we własnym zakresie, co może być pewnym problemem.
Dokonując takiej „przyspieszonej” amortyzacji przedsiębiorca może zastosować stawkę wynoszącą maksymalnie 28%. W ten sposób można przyspieszyć zarówno amortyzację samochodu ciężarowego, jak i osobowego. Jednak gdy zmienią się warunki uzasadniające podwyższenie stawki trzeba ją obniżyć od następnego miesiąca.
Amortyzacja jednorazowa dla wybranych
1. Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą (o ile w roku rozpoczęcia działalności, a także w okresie dwóch lat poprzedzających nie prowadził działalności gospodarczej, a także gdy działalności nie prowadził małżonek, gdy istniała między nimi wspólność ustawowa) lub
2. tzw. mały podatnik, może zdecydować się na amortyzację jednorazową i dokonać całego odpisu już w miesiącu, w którym samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
W ten sposób cały ciężar zakupu samochodu zaliczy jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu. Jest to jednak rozwiązanie dostępne tylko dla nabywców samochodu osobowego.
Mały podatnik to taki, u którego wartość przychodów ze sprzedaży nie przekroczył w poprzednim roku równowartości w złotych 1.200.000 euro. W 2011 roku była to kwota 5.324.000 zł.
Samochód ciężarowy to samochód o masie całkowitej powyżej 3,5 ton, a mniejszy gdy spełnia określone w ustawie warunki np. ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków i posiada zaświadczenie o ich spełnieniu wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów, dodatkowo w dowodzie rejestracyjnym powinna znajdować się adnotacja o spełnieniu tych wymagań.
Jednorazowa amortyzacja do 50 tys. euro rocznie
Kto może skorzystać z amortyzacji przyśpieszonej (jednorazowej)
Amortyzacji jednorazowej można dokonać do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro. W 2012 roku jest to 222 000 zł.
Indywidualnie tylko używane i ulepszone
Jeżeli przedsiębiorca woli jednak zainwestować w nieco tańszy samochód używany (czyli taki, który przed nabyciem był używany przez minimum 6 miesięcy) będzie mógł indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne.
Ustalając stawki należy jednak uwzględnić, że minimalny okres amortyzacji dla środków transportu wynosi 2,5 roku. Ta metoda dostępna jest zarówno dla nowych podmiotów, jak i działających już na rynku kolejny rok, nie ma również ograniczenia tylko do małych podatników. W tym przypadku istotny jest sam przedmiot amortyzacji.
Poza samochodami używanymi w taki sposób można także amortyzować tzw. ulepszone pojazdy (o ulepszeniu można mówić, gdy wydatki poniesione przez podatnika stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej pojazdu; przykładem „ulepszenia” może być zakup klimatyzacji do samochodu, zamontowanie instalacji gazowej czy zwiększenie mocy silnika).
Jaką metodę amortyzacji wybrać
Amortyzacja samochodu osobowego używanego o wartości 50 tys. zł
| Rok
| Amortyzacja przy zastosowaniu indywidualnych stawek – wartość odpisów | Amortyzacja liniowa – wartość odpisów |
| I | 20 000 | 10 000 |
| II | 20 000 | 10 000 |
| III | 10 000 | 10 000 |
| IV | - | 10 000 |
| V | - | 10 000 |
Degresywna dla wszystkich przedsiębiorców
Metoda degresywna przyspieszy amortyzację w pierwszych latach dokonywania odpisów. Niestety, podobnie jak jednorazowa amortyzacja, nie jest możliwa w odniesieniu do samochodu osobowego.
Kupując samochód ciężarowy możemy zwiększyć stawkę z wykazu maksymalnie o współczynnik 2,0. Przy tej amortyzacji nie ma natomiast ograniczenia podmiotowego. Jest ona dostępna dla wszystkich podatników.
Porównanie amortyzacji samochodu ciężarowego o wartości 100 tys. zł.
| Rok
| Amortyzacja degresywna – wartość odpisów | Amortyzacja liniowa – wartość odpisów |
| I | 40 000 | 20 000 |
| II | 24 000 | 20 000 |
| III | 20 000 | 20 000 |
| IV | 16 000 | 20 000 |
| V | - | 20 000 |
Możliwe metody amortyzacji dla samochodu osobowego i ciężarowego
|
| Am. liniowa | Am. jednorazowa | Am.przy zastosowaniu indywidualnych stawek | Am. degresywna | Am.dla samochodów intensywnie używanych |
| Sam. ciężarowy | Tak Bez względu na status podatkowy | Tak Tylko dla małych podatników i rozpoczynających działalność | Tak Bez względu na status podatkowy (tylko samochody używane i ulepszone) | Tak Bez względu na status podatkowy | Tak Bez względu na status podatkowy |
| Sam. osobowy | Tak Bez względu na status podatkowy | Nie | Tak Bez względu na status podatkowy (tylko samochody używane i ulepszone) | Nie | Tak Bez względu na status podatkowy |
Z powyższego zestawienia wynika, że kupując samochód ciężarowy przedsiębiorca ma do wyboru więcej metod amortyzacji, a zatem może lepiej dostosować tę inwestycję do sytuacji swojej firmy.
Co więcej, kupując auto ciężarowe ma prawo do pełnego odliczenie VAT-u zawartego w cenie nabycia. Co prawda, w przypadku samochodu osobowego, nieodliczony VAT (odliczyć można 60% nie więcej niż 6 tys. zł) zwiększy wartość początkową samochodu i w ten sposób jego ciężar zostanie zmniejszony, choć nie o 100%.
W zależności od formy opodatkowania PIT i wysokości przychodów będzie to różnica 18% lub 32% (przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych) lub 19% (przy opodatkowaniu podatkiem liniowym).
Przedsiębiorca kupując samochód osobowy zapłacił 16 tys. zł VAT-u. 6 tys. zł odliczył. Pozostałe 10 tys. zł zaliczy do ceny nabycia i zwiększył wartość początkową. W ten sposób pomniejszył podatek dochodowy o 18% czyli 1800 zł (gdy był opodatkowany na zasadach ogólnych stawką 18%). Stracił więc podatkowo 8 200 zł (82%).
Katarzyna Rola-Stężycka