Czym jest waluta wirtualna (tzw. kryptowaluta)?
Zgodnie z art. 5a pkt 33a) ustawy o PIT walutą wirtualną w przepisach dot. podatku dochodowego od osób fizycznych jest waluta wirtualna w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. A zatem walutą wirtualną jest cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
a) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
b) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
c) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
d) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
e) wekslem lub czekiem
– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.
PIT od dochodu z kryptowalut
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 11) ustawy o PIT, przychodami z kapitałów pieniężnych są także przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej (kryptowaluty). Zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy o PIT przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
W myśl art. 22 ust. 14-16 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Koszty te są co do zasady potrącane w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Ale nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami z odpłatnego zbycia kryptowalut uzyskanymi w roku podatkowym - powiększa koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.
Dochody (tj. przychody pomniejszone o koszty) z odpłatnego zbycia walut wirtualnych (np. bitcoina) są opodatkowane 19% stawką PIT, jak inne kapitały pieniężne (odsetki, dywidendy). Przy czym przychodów i kosztów dot. kryptowalut nie można łączyć z przychodami i kosztami dot. innych kapitałów pieniężnych.
Przychody, koszty i podatek dochodowy z obrotu walutami wirtualnymi (kryptowalutami) sumuje się z całego roku, oblicza i wykazuje w deklaracji PIT-38 (razem z innymi przychodami kapitałowymi) a następnie płaci podatek dochodowy do urzędu skarbowego (o ile oczywiście koszty były mniejsze od przychodów – a więc powstał dochód).
Koszty „wykopywania” kryptowalut
Zainteresowany wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w związku z „wykopywaniem” kryptowalut. Przy czym podmiot ten nie prowadzi działalności gospodarczej. W celu wykopywania kryptowalut poniesione zostały określone wydatki, tj.:
– sprzęt komputerowy zakupiony w 2018 r., niezbędny do złożenia koparki kryptowalut - 10 133 zł 56 gr;
– koszt energii elektrycznej, niezbędnej do pracy koparki, na dzień 18 maja 2021 r. (ostatnia faktura za energię elektryczną, jaką uregulował) - około 5 982,61 zł.
Wnioskodawca nie posiada wydzielonego licznika, jednakże na podstawie watomierza jest w stanie oszacować dzienne zapotrzebowanie urządzenia na energię elektryczną.
Zarówno prąd jak i zakupiony sprzęt komputerowy wnioskodawca uważa za koszt bezpośrednio poniesiony w celu kopania kryptowalut, gdyż bez nich działalność byłaby niemożliwa. Co więcej, komputer używany do kopania kryptowalut służy tylko tej czynności z uwagi na znaczne obciążenie zasobów obliczeniowych komputera. Koszty prądu i sprzętu komputerowego potwierdzone są fakturami VAT.
W związku z czym wnioskodawca zadał następujące pytania.
1) Czy wydatki poniesione w związku z kopaniem waluty wirtualnej, takie jak zakup sprzętu komputerowego do budowy koparki kryptowalut, można uznać za wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT)?
2) Czy wydatki poniesione w związku z kopaniem waluty wirtualnej, takie jak zakup energii elektrycznej, niezbędnej do pracy koparki kryptowalut, można uznać za wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy o PIT?
W obu przypadkach składający wniosek o interpretację uznał, że przysługuje mu prawo do rozpoznania kosztów z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych. Ze stanowiskiem tym nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
W ocenie organu, kosztami uzyskania przychodów nie mogą być koszty pośrednie, w szczególności koszty finansowania zakupu walut wirtualnych (koszty pożyczek, kredytów, itp.), zakup komputera, koszty zużycia prądu, koszt zakupu "koparek do kryptowalut". Wedle stanowiska zawartego w wydanej interpretacji, wydatek jest związany z działalnością prowadzoną przez wnioskodawcę i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.
Ponadto zauważono, że wnioskodawca nie będzie nabywał waluty wirtualnej od innego podmiotu, lecz dokona jej pierwotnego wydobycia, zbliżonego do wytworzenia. Wykopana przez wnioskodawcę waluta wirtualna nie będzie nigdy wcześniej przedmiotem obrotu, ponieważ nie istniała. Oceniono, że gdyby celem ustawodawcy było, aby podatnicy mogli rozliczać w kosztach uzyskania przychodu wydatki związane z wszelkimi formami wejścia w posiadanie waluty wirtualnej, dokonałby odpowiedniego zapisu w ustawie.
Wnioskodawca nie zgodził się z rozstrzygnięciem wydanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i wywiódł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Niemożliwe jest wykopywanie kryptowalut bez komputera, dostępu do internetu i energii elektrycznej - WSA po stronie podatnika
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 30 listopada 2021 r. sygn. akt I SA/Łd 699/21 uznał skargę wnioskodawcy za uzasadnioną.
Zgodnie z art. 22 ust. 14 ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
W odniesieniu do przywołanego przepisu, sąd podkreślił, że w regulacji tej chodzi o wydatki pozostające w ścisłym związku z nabyciem wirtualnej waluty, czy też – innymi słowy – poniesione wprost na jej nabycie.
W orzeczeniu powołano się również na argumentacją zawartą w wyroku WSA w Łodzi z dnia 21 lipca 2021 r. (sygn. akt 285/20), która definiuje czym jest wykopywanie kryptowalut. Zgodnie z przytoczonym stanowiskiem: „Jak wskazuje się w literaturze, kreacja waluty wirtualnej (wykopywanie) polega na udostępnieniu przez użytkownika sieci pamięci operacyjnej swojego komputera podłączonego do sieci. W ten sposób użytkownik uczestniczy w pozyskiwaniu A, a sama waluta ma postać komputerowego kodu. Do wytwarzania A potrzebny jest bardzo wydajny komputer, o dużej mocy obliczeniowej – wykopywanie A polega bowiem na wykonywaniu przez maszynę skomplikowanych obliczeń. Nowo stworzona kryptowaluta przechodzi do sfery światowego zasobu ogólnodostępnych praw podmiotowych i przypomina kruszec wydobyty z zasobu naturalnego albo legalny pieniądz wydrukowany i wypuszczony do obiegu w realiach chmury internetowej”.
Sąd mając na względzie powyższe argumentował, iż niemożliwym jest wykopywanie kryptowalut bez posiadania odpowiednio wydajnego sprzętu podłączonego do sieci i poniesienia wydatków na zwiększone zużycie energii elektrycznej w celu zasilania tego sprzętu.
Organowi interpretacyjnemu zarzucono ponadto, iż zaprzecza sam sobie przyznając z jednej strony, że kopanie wirtualnej waluty jest jej pierwotnym nabyciem, z drugiej zaś – nie uznając wydatków na to nabycie za wydatki poniesione bezpośrednio.
Wobec powyższego, opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej skarżącego wydatki podlegają kwalifikacji jako wydatki "bezpośrednio poniesione" na nabycie wirtualnej waluty i jako takie stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego jej zbycia.
Orzeczenie jest nieprawomocne.
Szymon Dembowski, Konsultant podatkowy
Taxeo Komorniczak i Wspólnicy sp.k.