Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 28 lipca 2016 r. (sygn. I SA/Rz 421/16).
Sprawa dotyczyła podatnika prowadzącego działalność gospodarczą. Niektórzy jego kontrahenci nie regulowali zapłaty za towary dostarczone do ich siedziby. Część roszczeń podatnika o zapłatę uległa już przedawnieniu. Wobec tego bezzasadne jest wystąpienie na drogę sądową, bowiem wiązałoby się to z bezcelowym ponoszeniem wydatków przez podatnika. Gdyby jednak powództwo zostało uwzględnionej i podatnik hipotetycznie wygrałby sprawę przed sądem, wątpliwa jest możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji, ze względu na brak majątku dłużników pozwalającego na zaspokojenie wierzytelności dochodzonych przez podatnika.
Wartość przedawnionych wierzytelności podatnik zarachował, jako przychód należny. Podatnik rozważa sprzedaż przedawnionych wierzytelności po cenie niższej niż ich nominalna wartość. W takiej sytuacji podatnik poniesie stratę.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Na tym tle podatnik zwrócił się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zapytał czy powstała strata (stanowiąca różnicę pomiędzy wartością nominalną wierzytelności brutto wraz z należnym podatkiem od towarów i usług a kwotą uzyskaną z tytułu sprzedaży tych wierzytelności określoną w sposób zryczałtowany) będzie stanowić koszt uzyskania przychodu, w sytuacji, gdy wierzytelności były przedawnione.
Prezentując własne stanowisko podatnik wskazał, że stratę ze sprzedaży wierzytelności przedawnionych należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem zastosowania zasady memoriałowego ich rozliczania. Podatnik powołał się przy tym na przepisy ustawy o PIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodu - „strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta została uprzednio zarachowana jako przychód należny”. Powyższy warunek został spełniony w przedmiotowej sprawie, dlatego zdaniem podatnika poniesiona przez niego strata może zostać zaliczona w poczet kosztów podatkowych.
Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Zdaniem organu przytoczone przez podatnika przepisy należy interpretować łącznie. W związku z tym, w ocenie organu, jeśli w jednym przepisie wskazano, że wierzytelności przedawnione nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu, to konsekwencją tego zapisu jest brak możliwości zaliczenia tych wierzytelności (strat na ich sprzedaży) do kosztów podatkowych na podstawie kolejnego przepisu. Organ uznał tym samym, że aby straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności mogły być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie mogą dotyczyć wierzytelności przedawnionych.
Sprawa trafiła do WSA w Rzeszowie, który przyznał rację podatnikowi. W uzasadnieniu wskazał, że organ bezzasadnie zastosował wykładnię celowościową, nie dając pierwszeństwa wykładni językowej. Ponadto podkreślił, że na gruncie znowelizowanej ordynacji podatkowej niedające się usunąć wątpliwości, które występują w tej sprawie, należy interpretować na korzyść podatnika.
Patrycja Łukasiewicz