Takie rozstrzygnięcie zawiera wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2019 r., sygn. akt II FSK 602/17.
Podstawowa kwestia sporna w rozpatrywanej przez Naczelny Sąd Administracyjny sprawie dotyczyła tego, czy wydatki poniesione przez Skarżącego na zakup obuwia oraz artykułów spożywczych stanowią koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.).
Sąd pierwszej instancji zaaprobował w tym zakresie stanowisko organów podatkowych uznając, że wydatek na zakup obuwia zaspokaja potrzeby osobiste przedsiębiorcy, co pozostaje bez związku z osiągniętym przychodem. W ocenie Sądu również zakup artykułów spożywczych w postaci pojedynczych opakowań napojów lub słodyczy służy raczej konsumpcji osobistej niż uzyskaniu przychodów. W rezultacie wydatki poniesione na te artykuły nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.
Skarżący nie zgadzając się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji podnosi, że poniesione wydatki mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Skarżący podkreśla, że wydatki na poczęstunki, proporcjonalne do wielkości spotkania z klientem jak i zakup obuwia dedykowanego do stroju urzędowego adwokata stanowią koszt podatkowy.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, rację w powyższym sporze przyznać należy organom oraz sądowi administracyjnemu pierwszej instancji.
Jak wyjaśnił NSA, zgodnie z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.
Zatem kosztem uzyskania przychodów są tylko takie wydatki, które nie są wymienione w art. 23 u.p.d.o.f. i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo – skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem określonego źródła przychodów. Skoro jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, to innymi słowy kryterium uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest to, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnięcia przychodów, bez względu na to, czy skutek ten się ziści.
NSA podziela ugruntowaną w orzecznictwie sądowoadministracyjnym linię orzeczniczą jednoznacznie przesądzającą, że pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym bądź zakładanym celem działalności gospodarczej musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Związek ten winien mieć charakter obiektywny. Nie będzie traktowany jako koszt uzyskania przychodów wydatek, który poddany obiektywnej ocenie nie pozostaje w związku z osiągnięciem przychodu ani też nie ma realnego wpływu na źródło jego powstania.
Sąd pierwszej instancji dokonując wykładni powołanego przepisu zasadnie przyjął, że skoro zaliczanie określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów należy do podatnika to tym samym ciężar dowodu - zarówno co do poniesienia danego kosztu, jak i co do poniesienia go w celu uzyskania przychodu - spoczywa na podatniku. To podatnik jest zobowiązany posiadać, względnie wskazać przekonujące dowody pozwalające na ustalenia świadczące o poniesieniu kosztów w celu uzyskania przychodów, a więc również wskazanie, na rzecz jakich podmiotów i w jakiej wysokości ponosił w rzeczywistości określone wydatki.
Zgodzić się również należy z Sądem pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie podatnik takiego związku zakwestionowanych wydatków z przychodami nie wykazał.
Skarżący wykonuje zawód adwokata, jednakże nie sposób przyjąć, że wydatek na zakup obuwia, które nie jest elementem stroju urzędowego, a które jest niezbędne każdemu, bez względu na to jaki zawód wykonuje oraz czy prowadzi działalność gospodarczą został poniesiony wyłącznie w celu uzyskania przychodu z działalności gospodarczej. Obuwie tak jak i inne elementy garderoby są ze swej natury rzeczami osobistymi, których zakup nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu, bez względu na to czy i w jakim stopniu są używane w trakcie wykonywanej działalności. Wydatki na ten cel są wydatkami ściśle osobistymi, związanymi z realizacją osobistych potrzeb, niezależnie od prowadzonej działalności, bądź wykonywanej pracy ( por. wyrok NSA z dnia 25 listopada 2015 r. sygn. akt II 2213/13 i orzeczenia tam przywołane).
Tym samym Sąd pierwszej instancji prawidłowo zaakceptował stanowisko organów podatkowych, że poniesiony przez Skarżącego wydatek na zakup obuwia nie jest kosztem uzyskania przychodów.
Polecamy: PIT 2019. Komentarz
Również zgodzić się należy z zakwestionowaniem wydatków na zakup artykułów spożywczych zaliczonych przez Skarżącego do kosztów uzyskania przychodów.
Organy podatkowe zakwestionowały te wydatki ze względu na rodzaj zakupionych produktów m.in. soki z krótkotrwałą datą spożycia, napoje energetyczne, batony cukiernicze oraz ze względu na pojedyncze sztuki kupowanego asortymentu, stwierdzając, że okoliczności te świadczą o dokonywaniu zakupów w celu własnej konsumpcji, a nie do poczęstunku klientów i kontrahentów. Skoro w skardze kasacyjnej brak jest zarzutów naruszenia przepisów postępowania ustalenia w tym zakresie zaakceptowane przez Sąd pierwszej instancji, są wiążące.
W związku z powyższym, jak uznał NSA, zgodzić się należy również ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że ze względu na brak związku poniesionych wydatków na zakup artykułów spożywczych służących konsumpcji osobistej z uzyskiwanymi przychodami nie stanowią one kosztów uzyskania przychodów.
W związku z powyższym bezzasadny jest zarzut naruszenia prawa materialnego art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.