Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: ustawa o PDOP), podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródeł, z wyjątkiem kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP).
Z powyższej definicji wynika między innymi, że aby dany wydatek mógł stanowić koszt uzyskania przychodów musi on zostać przez podatnika poniesiony, tj zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika w sposób definitywny. Oceniając zatem czy wystawienie weksla uprawnia do zaliczenia wskazanej na nim kwoty do kosztów podatkowych należy w pierwszej kolejności określić jego charakter.
Rozróżniamy dwa rodzaje weksli: własne i trasowane. W wekslu trasowanym wystawca wskazuje kto ma zapłacić za weksel i na czyją rzecz. Za weksel własny należy uznać z kolei taki weksel, w którym sam wystawca przyrzeka bezwarunkową zapłatę oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz lub na zlecenie wskazanej osoby. W przypadku weksla własnego głównym dłużnikiem jest sam wystawca.
Polecamy: CIT 2018. Komentarz
Weksel w obrocie gospodarczym może pełnić następujące funkcje – kredytową, gwarancyjną, obiegową lub funkcję płatniczą. Pochylając się nad ostatnią z wymienionych funkcji trzeba mieć na uwadze, że pomimo iż weksel pełni funkcję płatniczą, to jego wręczenie nie jest równoznaczne z uregulowaniem należności, a tym samym z wygaszeniem zobowiązania. W tym kontekście należy uznać, że weksel nie zastępuje pieniądza, bowiem dotyczy z swej natury płatności przyszłej, a więc zobowiązania wygasają dopiero po uregulowaniu należności wynikającej z weksla.
Podobnie uznał WSA we Wrocławiu w wyroku z 5.02.2016 r., sygn. akt: I SA/Wr 2132/14, stwierdzając że
„funkcja płatnicza weksla polega na możliwości regulowania za pomocą weksla zobowiązań pieniężnych przez wręczanie weksla zamiast zapłaty. W żadnym jednak wypadku weksel nie jest surogatem pieniądza i jego wręczenie nie staje się powodem wygaśnięcia zobowiązania dłużnika. Aby do wygaśnięcia tego zobowiązania doszło, musi nastąpić zapłata w pieniądzu, czyli swoista zamiana papieru wartościowego, jakim jest weksel w ręku wierzyciela, na odpowiednią kwotę, którą zapłaci dłużnik”.
Wystawiając weksel własny przedsiębiorca nie zmniejsza zatem swoich aktywów, zobowiąże się jedynie do zapłaty sumy pieniężnej określonej w treści weksla w przyszłości. W związku z powyższym taka czynność nie może być uznana za faktyczne poniesienie wydatków, a tym samym wartość weksla nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2.02.2018 r., znak: 0114-KDIP2-3.4010.343.2017.1.JBB). Kwota oznaczona na wekslu stanie się jednak kosztem podatkowym w przypadku gdy weksel zostanie zrealizowany poprzez zapłatę sumy wekslowej.
Przemysław Szwed,
ECDDP Sp. z o.o.