Agencje reklamowe często nabywają w ramach realizowanych na rzecz swoich klientów usług marketingowych różnego rodzaju upominki czy prezenty. Niejednokrotnie mają one tak dalece wystawny charakter, iż gdyby były wykorzystywane do promowania samych agencji zostałyby potraktowane jako element reprezentacji, a co za tym idzie wydatki poniesione na ten cel zostałyby wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Czy jednak identyczna kwalifikacja powinna zostać zastosowana, gdy reprezentacja dotyczy w istocie nie samej agencji reklamowej, a jedynie jej klienta?
Na mocy przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT), podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poniesione przez siebie wydatki, jeżeli służą one osiąganiu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu ich źródeł. Rozważając dopuszczalność kwalifikacji określonego wydatku do kosztów podatkowych, należy przy tym mieć na uwadze wskazany przez ustawodawcę katalog kosztów, niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).
W szczególności należy zwrócić uwagę, czy wydatki ponoszone przez agencję reklamową podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów jako koszty reprezentacji. Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, kosztów podatkowych nie stanowią bowiem tzw. koszty reprezentacji, w tym zwłaszcza koszty usług gastronomicznych, zakupu żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, przy czym - jak wskazują obecnie organy podatkowe - celem wydatków na reprezentację jest stworzenie oraz utrwalenie pozytywnego wizerunku podatnika, uwypuklenie jego profesjonalizmu oraz wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Należy wskazać, iż w przypadku usług marketingowych realizowanych na rzecz klienta ekonomiczny koszt realizacji takiej usługi w całości ponosi podmiot trzeci (zakładając, że agencja nie partycypuje w kosztach działań marketingowych). Ponadto należy zauważyć, iż podejmowane w ramach realizacji usługi marketingowej działania nie służą budowaniu własnego wizerunku agencji w oczach potencjalnych klientów, lecz stanowią działania marketingowe na rzecz innego podmiotu. W tym zakresie wydatki są bowiem ponoszone w związku z umową marketingową z klientem i dotyczą promocji jego marki czy produktów, a nie budowaniu wizerunku agencji. Ponosząc takie wydatki, agencja nie działa w swoim imieniu, tylko w imieniu klienta. Odmienna kwalifikacja mogłaby wystąpić jedynie w przypadku, gdyby podejmowane przez agencję działania marketingowe dotyczyły również jej samej.
W konsekwencji jeśli agencja reklamowa w związku z realizacją umowy marketingowej rozpoznawałaby przychód podatkowy, a kosztem uzyskania tego przychodu byłyby wydatki ponoszone przez agencję na różnorakie działania marketingowe (np. wydatki na prezenty czy upominki), to w tym zakresie koszty tych działań należy na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kwalifikować jako koszty uzyskania przychodów agencji. Powyższą kwalifikację potwierdzają również organy podatkowe (por. np. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8.05.2014 r., znak IPPB5/423-155/14-2/AM).
Co do zasady należy się zgodzić z ww. podejściem, jednak należy zwrócic uwagę na stanowisko orzecznictwa (wyrok WSA w Gdańsku z 29.06.2016 r. sygn. akt I SA/Gd 607/16) w którym wskazano, iż: "(...) przyjęty przez skarżącą i kontrahenta w drodze umowy cywilnoprawnej model współpracy nie może kształtować regulacji prawnych dotyczących kosztów uzyskania przychodów." W przywołanym wyroku WSA oddalił skargę wnioskodawcy potwierdzając stanowisko organów podatkowych, które wskazywały, iż "(...) w niniejszej sprawie mamy do czynienia z odrębnymi podmiotami prawnymi, odrębnymi podatnikami, zaś stopień ich współzależności ekonomicznej nie może być wyznacznikiem i decydującym motywem uznania danych wydatków za koszty uzyskania przychodów. Aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów winien być on poniesiony "w celu osiągnięcia przychodów". Tymczasem wydatki te ponoszone są w imieniu Inwestora, którego dotyczą decyzje administracyjne i wyroki sądowe i ewentualnie mogą one stanowić tylko i wyłącznie koszty uzyskania przychodu tego Inwestora.(...) Wydatki ponoszone w imieniu inwestora nie będą zatem stanowiły u Spółki kosztów uzyskania przychodów, bowiem dotyczą innego podatnika i związane mogą być z jego przychodami."
Powyższe stanowisko WSA jest tym ważniejsze, że NSA w wyroku z 6.04.2017 r. sygn. akt II FSK 3661/16 oddalił skargę kasacyjną wnioskodawcy. Obecnie brak jest jeszcze uzasadnienia wyroku, jednak oddalenie skargi kasacyjnej przez NSA stanowi poważny sygnał dla podatników, że przenoszenie na kontrahentów wydatków (zwłaszcza wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ustawy o CIT – w tym wydatków na reprezentację) w związku z realizacją umów cywilnoprawnych może być kwestionowane w kosztach uzyskania przychodów.
Tomasz Pastuszka, Konsultant Podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.