Obywatel niemiecki, mający miejsce zamieszkania na terytorium Niemiec oraz będący zatrudniony na podstawie niemieckiej umowy o pracę w spółce mającej tam siedzibę, w skutek oddelegowania wykonuje pracę w Polsce.
Podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w Niemczech, na które składa się ubezpieczenie emerytalne oraz ubezpieczenie od bezrobocia.
Pracodawca pokrywa pracowniczą część składek na ubezpieczenie społeczne poprzez udzielenie dodatkowego świadczenia w wysokości płaconych składek. Dzięki temu możliwa jest rekompensata kwoty potrącanej z wynagrodzenia pracownika na składki odprowadzane przez pracodawcę (jako płatnika) do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej.
Skutkuje to tym, że całkowite wynagrodzenie netto jest równe kwocie, jaką wypłacałby pracodawca, gdyby pracownik nie podlegał ubezpieczeniom społecznym. W tej sytuacji ma miejsce powiększenie wynagrodzenia o określoną kwotę.
Całkowite wynagrodzenie pracownika (łącznie z dodatkowym świadczeniem) rozliczane jest dla celów podatku PIT w Polsce. Stosuje się zasady odpowiednie dla przychodów (dochodów) uzyskiwanych ze stosunku pracy z zagranicy.
Pomiędzy Niemcami a Polską zawarta jest umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z dnia 14 maja 2003 r. (zwana dalej umową).
Kalkulator składek ZUS
Wymagane warunki.
1. Zgodnie z regulacją zawartą w umowie pomiędzy państwami (art.15), dochód obywatela niemieckiego, który ma miejsce zamieszkania i otrzymuje wynagrodzenie z pracy najemnej w Niemczech, może być opodatkowany w Polsce, jeśli w tym kraju wykonywana jest praca. Taka możliwość przestanie istnieć, jeśli pracownik będzie przebywał na terytorium Polski krócej niż 183 dni (rozpoczynających się lub kończących w danym roku kalendarzowym).
Pobyt niemieckiego pracownika w Polsce nie może być krótszy niż 183 dni w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
2. Podstawą do obliczenia podatku jest dochód po odliczeniu składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na jego obowiązkowe ubezpieczenie społeczne (lub osób z nim współpracujących).
Odliczenie następuje według przepisów o obowiązkowym ubezpieczeniu społecznym, które obowiązują w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej (z zastrzeżeniem ust. 13a – 13c)- art. 26 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), zwanej dalej ustawą o PIT.
3. Odliczenie składek jest możliwe, o ile:
- nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
- nie zostały odliczone od dochodu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym,
- nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 13a ustawy o PIT).
4. Odliczenie nie może być stosowane wobec składek:
- których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska;
- odliczonych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu) albo podatki osiągniętego w tym państwie, albo od podatku na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 2; art. 26 ust. 13b ustawy o PIT.
5. Aby móc odliczyć składki dla celów podatku PIT musi istnieć podstawa prawna. Podstawa prawna powinna być zawarta w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania lub w innych ratyfikowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne (w tym wypadku Niemcy); art. 26 ust. 13c ustawy o PIT.
Dodatkowe świadczenie pracodawcy.
Świadczenie pracodawcy stanowi dodatkowy element wynagrodzenia i jest uzyskany w ramach stosunku pracy z niemieckim pracodawcą. Składki na obowiązkowe ubezpieczenie płacone są zatem ze środków podatnika, ponieważ zostały mu przekazane do dyspozycji przez pracodawcę.
Natomiast pracodawca przekazuje je do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej- w imieniu oraz na rzecz pracownika, gdyż należy to do jego obowiązków (zgodnie z przepisami prawa niemieckiego).
Powiększenie kwoty wynagrodzenia o dodatkowe sumy w celu sfinansowania składki na ubezpieczenie społeczne, powoduje, że spełniony zostaje warunek drugi- potrącenie ma miejsce ze środków podatnika, ponieważ dodatkowe świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy. Poprzez pokrycie przez pracodawcę tych składek, pracownik otrzymuje dodatkowe środki, które zwiększają wynagrodzenie brutto.
Art. 12 ustawy o PIT: Za przychody ze [...] stosunku pracy [...] uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Dodatkowe świadczenie rozumiane jest jako dodatkowe przysporzenie.
Pokrycie przez pracodawcę pracowniczej części składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne zapłaconych w Niemczech jako dodatkowe świadczenie uważa się za przychód podatkowy pracownika, którego źródłem jest stosunek pracy.
W tej sytuacji pracownik ma możliwość odliczenia niemieckich składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne od dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem PIT w Polsce.
Na temat odliczenia składki na ubezpieczenie społeczne wypowiedział się wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 2010 roku (III SA/Wa 1922/09).