Liczbę stosowanych metod unikania podwójnego opodatkowania możemy ograniczyć do dwóch podstawowych,(pozostałe zaś są jedynie ich wariantami):
- wyłączenia;
- oraz zaliczenia, (zwanej również metodą potrącenia, odliczenia lub kredytu podatkowego).
Przy czym metoda wyłączenia stosowna jest w Polsce w postaci wyłączenia z progresją. Metoda wyłączenia z progresją jest wariantem metody wyłączenia, która w teoretycznej postaci polega na tym, że państwa (strony umowy) rezygnują z własnego roszczenia podatkowego w stosunku do dochodu, który podlega opodatkowaniu w drugim państwie. Tym samym dochód ze źródeł przychodu położonych zagranicą jest zwolniony z opodatkowania w państwie rezydencji.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Wyłączenie z progresją polega na tym, że państwo rezygnacji zastrzega sobie prawo do uwzględniania wysokości dochodów zagranicznych dla potrzeb ustalenia stawki podatkowej. W polskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania metodę wyłączenia z progresją stosuje się w umowach między innymi z Francją i Niemcami.
Metodę wyłączenia z progresją przewidują między innymi umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę z następującymi państwami: Albanią, Austrią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Francją, Finlandią, Grecją, Hiszpanią, Indonezją, Irlandią, Japonią, Kanadą, Kuwejtem, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą, Węgrami, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami.
Polecamy: PIT 2020. Komentarz
W praktyce mechanizm metody wyłączenia z progresją wygląda następująco:
Przykład
W 2008 r. osoba objęta nieograniczonym obowiązkiem podatkowym uzyskała w swoim kraju dochód w wysokości 30 tys. zł, za granicą natomiast 60 tys. zł.
Krok 1:
Sumujemy dochody z kraju i zagranicy: 30 tys. zł + 60 tys. zł = 90 tys. zł
Krok 2:
Obliczamy podatek na ogólnych zasadach
20177,65 + 40% (90 000 – 85 528) = 20 177,65 +40% ×4472 = 21 966,45
Krok 3:
Ustalamy jaki procent stanowi tak obliczona kwota w ogólnej sumie dochodów (tzw. Globalną stopę procentowa)
90 000 – 100%
21 966,45 – X
X = 24 %
Krok 4:
Tak wyliczoną stopę stosujemy do opodatkowania dochodu osiągniętego w kraju
24 % × 30 000 zł = 7200 zł
W zasadzie w metodzie wyłączenia z progresją nie mamy do czynienia z opodatkowaniem dochodu zagranicznego, ale jego wielkość wpływa na wysokość podatku zapłaconego w kraju.
W ten sposób, podatek nakładany w państwie stosującym metodę wyłączenia z progresją, dotyczy wprawdzie tylko tego dochodu, który jest uzyskany w tym państwie, lecz stawka opodatkowania, która jest zastosowana dla tego dochodu jest ustalana jako wypadkowa sumy wszystkich dochodów.
Stosowanie tej metody, uzasadnione jest wymogiem równomiernego rozłożenia obciążeń podatkowych, albowiem w przypadku zastosowania wyłączenia pełnego, opodatkowanie dochodów uzyskanych za granicą, byłoby niższe, niż poziom opodatkowania dochodów uzyskanych ze źródeł wewnętrznych.
Zastosowanie metody wyłączenia z progresją, pozwala uzyskać pożądaną równomierność opodatkowania, oraz powoduje, iż w państwie siedziby mamy do czynienia z mniejszym uszczerbkiem wpływów z tytułu podatków.
Pomimo wyłączenia dochodu uzyskanego zagranicą z opodatkowania w państwie siedziby, do dochodu „krajowego” stosujemy wyższą stawkę, odpowiadającą dochodowi całkowitemu (zarówno „krajowemu” jak i „zagranicznemu”).
Z punktu widzenia podatnika jest to metoda bardziej korzystna niż metoda zaliczenia. Jest to spowodowane tym, że podatek płacony jest tylko od dochodu uzyskanego w państwie siedziby (dochód uzyskany za granicą ma jedynie wpływ na ustalenie stawki).
Metoda ta ma dla podatnika jeszcze jedną ważną zaletę. Chodzi mianowicie o to, że ulgi podatkowe przyznane przez państwo źródła dla inwestorów mających siedzibę w drugim państwie, są korzyścią samego inwestora. Wydaje się to oczywiste ale nie jest tak przy zastosowaniu metody zaliczenia.
Metoda wyłączenia z progresją ma niewątpliwie jedno ograniczenie, o którym należy pamiętać. Stosowanie tej metody jest bowiem uzasadnione tylko w przypadku, gdy w państwie stosującym wyłączenie dotyczy to podatków o progresywnej stawce podatkowej.
Gdy natomiast mamy do czynienia z podatkami o proporcjonalnej (liniowej) stawce podatkowej, stosowanie metody wyłączenia z progresją mija się z celem ponieważ osiągniemy ten sam cel stosując metodę wyłączenia pełnego.
Podstawa prawna: Art. 3, art. 27 ust. 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).