Metody unikania podwójnego opodatkowania

Przewidują one dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:

- metodę wyłączenia z progresją,

- metodę proporcjonalnego odliczenia (zaliczenia, kredytu podatkowego).

W każdej z umów metoda unikania podwójnego opodatkowania jest określona w rozdziale umowy dwustronnej zatytułowanym „Unikanie podwójnego opodatkowania”.

Jak obliczyć podatek korzystając z jednej z metod unikania podwójnego opodatkowania

Metoda wyłączenia z progresją

Niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę zwalniają z opodatkowania w Polsce dochody z pracy najemnej wykonywanej w innym kraju (opodatkowane w kraju, w którym praca była wykonywana).

Dochody te są brane pod uwagę w rozliczeniu rocznym składanym w Polsce jedynie w sytuacji, gdy podatnik osiągnął również dochody podlegające w Polsce opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Dochody z pracy za granicą, zwolnione z opodatkowania na mocy umowy dwustronnej, służą wówczas do ustalenia stopy procentowej, która następnie zostanie zastosowana do opodatkowania dochodów w Polsce.

Opisana metoda to tzw. metoda wyłączenia z progresją. Metoda ta polega na tym, że

• podatnik najpierw oblicza dochód całkowity, sumując dochody ze źródeł położonych w Polsce i za granicą (D_c

• od dochodu całkowitego podatnik oblicza podatek według skali podatkowej (P),

• następnie należy obliczyć stopę procentową (S) według wzoru:

S = (P/D_c) × 100

• stopę procentową podatku (S) należy zastosować do dochodu uzyskanego ze źródeł położonych w Polsce i obliczyć w ten sposób należny podatek dochodowy (P_n

Przykład wyliczenia podatku przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją

Metodę wyłączenia z progresją przewidują między innymi umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę z następującymi państwami: Albanią, Austrią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Francją, Finlandią, Grecją, Hiszpanią, Indonezją, Irlandią, Japonią, Kanadą, Kuwejtem, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą, Węgrami, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Natomiast jeśli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie przewiduje metody wyłączenia z progresją, to zastosowanie znajduje tzw. metoda odliczenia proporcjonalnego.

Stosując tę metodę, rozliczenia podatku w Polsce należy dokonać zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy o PIT. Z przepisów tych wynika jasno, że metoda odliczenia proporcjonalnego polega na tym, że w rozliczeniu rocznym składanym w Polsce od sumy dochodów osiągniętych w Polsce i za granicą podatnik potrąca od polskiego podatku kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą.

Takie potrącenie może nastąpić do wysokości określonego limitu. Potrącenie nie może bowiem przekroczyć tej części podatku polskiego obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Sposób obliczenia tego limitu podajemy poniżej.

Ustalenie limitu odliczenia podatku

• należy obliczyć dochód całkowity (D_c), sumując dochody ze źródeł położonych w Polsce (D_p) i za granicą (D_z

• od dochodu całkowitego (D_c) trzeba obliczyć podatek według skali podatkowej - patrz skala podatkowa (P),

• należy obliczyć limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą według wzoru:

L = P × (D_z / D_c

• następnie od podatku obliczonego od dochodu całkowitego (P) należy odjąć podatek zapłacony za granicą (P_z), jednak tylko do wysokości obliczonego wcześniej limitu; w ten sposób jest wyliczana kwota podatku należnego do zapłaty w Polsce (P_n

P_n = P - (P_z < L)

Jeśli zatem podatek zapłacony za granicą jest niższy od wyliczonego limitu, podlega odliczeniu w całości. Jeśli natomiast jest wyższy, podlega odliczeniu tylko do wysokości limitu.

Metodę proporcjonalnego odliczenia przewidzianą w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania należy zastosować również w przypadku, gdy podatnik osiąga dochody wyłącznie z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Polski lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Oznacza to konieczność złożenia zeznania również wtedy, gdy podatnik nie osiągnął w kraju żadnych dochodów podlegających opodatkowaniu.

Metodę tę należy zastosować też, gdy z krajem, w którym podatnik osiągnął dochód, Polski nie wiąże umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Przykład wyliczenia podatku z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia

Metodę odliczenia proporcjonalnego przewiduje się między innymi w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z następującymi państwami: Armenią, Australią, Belgią, Chile, Danią, Egiptem, Finlandią, Gruzją, Holandią, Iranem, Islandią, Kazachstanem, Kirgistanem, Koreą Południową, Luksemburgiem, Macedonia, Mołdową, Rosją, Stanami Zjednoczonymi, Syrią, Tadżykistanem i Uzbekistanem.

Tabela państw, z którymi Polska zawarła umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania ze wskazaniem metody unikania podwójnego opodatkowania:

Kraje od A do E
Kraje od F do Z

Wykaz i teksty umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
(źródło: Ministerstwo Finansów)

Anna Welsyng

radca prawny, doradca podatkowy

kancelaria welsyng.pl

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych