Unikanie podwójnego opodatkowania

Prezydent Andrzej Duda podpisał 14 listopada 2022 r. ustawę zezwalającą Prezydentowi RP na ratyfikację umowy Polski z Gruzją ws. eliminowania podwójnego opodatkowania podatkami od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania.

Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę miliony (dosłownie) obywateli Ukrainy mniej lub bardziej tymczasowo przeniosło się do Polski, aby szukać schronienia przed wojną. W rezultacie albo rozpoczęli pracę zdalną w Polsce dla swojego pracodawcy z siedzibą na Ukrainie albo po prostu podjęli pracę w Polsce. Wykonują oni swoją pracę z polskiego adresu zamieszkania i to wkrótce zrodzi problem dotyczący opodatkowania dochodów z tej pracy omówiony poniżej.

W dniu 19 maja 2022 r. w Londynie podpisany został Protokół zmieniający Umowę między Polską, a Baliwatem Guernsey w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych. Przepisy zawarte w protokole zmieniającym są efektem prowadzenia przez Polskę aktywnej polityki zwalczania oszustw podatkowych. Dotyczy to prawa krajowego jak i międzynarodowego. Podpisany protokół zmienia umowę miedzy Polską, a Baliwatem Guernsey z 8 października 2013 r. Wspomniany dokument uwzględnia zarówno politykę podatkową Polski, dorobek BEPS jak i propozycje zawarte w Konwencji MLI w zakresie uszczelnienia systemu podatkowego i zwalczania oszustw podatkowych.

Dochody z pracy na terytorium Wielkiej Brytanii są opodatkowane PIT tylko w tym państwie jeżeli miejsce zamieszkania i centrum interesów podatnika znajduje się w Wielkiej Brytanii. Nie ma przy tym znaczenia, że w Polsce mieszka żona podatnika, w domu, którego podatnik jest współwłaścicielem. Tak zinterpretował przepisy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 lutego 2022 r.

Umowa podatkowa z Maltą - zmiany. 15 listopada 2021 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z 14 października 2021 r. o ratyfikacji protokołu między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Malty o zmianie umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w La Valetta 7 stycznia 1994 r. Co się zmieni i od kiedy?

Optymalizacja podatkowa - spółka na Cyprze. Pandora Papers, kolejne międzynarodowe śledztwo dziennikarskie, rzuciło światło na działanie wielkich biznesmenów, ale też i polityków czy gwiazdy popkultury. Wspólny mianownik to fikcyjna optymalizacja podatkowa i ukrywanie wielkich majątków. Jednak na Cyprze jest coraz więcej polskich firm. Często to programiści, którzy korzystają z ulgi IP BOX. Przedstawiciele branży IT nie mają powodów do obaw, bo działają zgodnie z europejskim i polskim prawem.

Dochody z pracy za granicą a podatek. Miejsce zamieszkania osoby fizycznej wpływa na ustalenie czy podlega ona nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Trzeba podkreślić, że jeśli podatnik będzie miał stałe miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce.

Podatek u źródła. Aby móc nałożyć na spółkę podatki, fiskus uznał wynajmowane przez nią urządzenia za przemysłowe, bo przecież zostały wyprodukowane przez przemysł.

Ulga abolicyjna. Ustawodawca zdecydował się na ograniczenie ulgi poprzez wprowadzenie limitów, przez co w praktyce od 1 stycznia 2021 r. przepisy o uldze abolicyjnej są praktycznie martwe. Jak działa teraz ulga abolicyjna?

W listopadzie 2020 r. Polska i Niemcy zawarły porozumienie dotyczące zasad opodatkowania pracy zdalnej wykonywanej przez pracowników transgranicznych w czasie pandemii COVID-19. Porozumienie wprowadza fikcję prawną na potrzebę stosowania art. 15 ust. 1 polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, że ze względu na działania anty-covidowe podjęte przez Polskę i Niemcy - pracę wykonywaną w domu (tj. w państwie rezydencji) przez pracownika na rzecz pracodawcy z drugiego państwa, można uznać za pracę wykonywaną w państwie, w którym pracownik wykonywałby tę pracę gdyby nie podjęto działań antykryzysowych.

29 października 2020 r. wiceminister finansów Jan Sarnowski oraz ambasador Królestwa Niderlandów Daphne Bergsma podpisali Protokół zmieniający Konwencję w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu. Uwzględnia on politykę podatkową Polski oraz dorobek projektu OECD BEPS (Base Erosion and Profit Shifting), w tym propozycje dotyczące uszczelnienia systemu podatkowego i zwalczania oszustw podatkowych.

Polski podatnik (przedsiębiorca) ma obowiązek rozliczyć się z fiskusem od całości swoich dochodów, włącznie z tymi osiągniętymi poza granicami naszego kraju. Czy zawsze jednak dochody z zagranicy będą łączone z dochodami z działalności gospodarczej uzyskanymi w Polsce? Czy za każdym razem trzeba je wykazywać w deklaracji PIT-ZG?

Pojęcie rezydencji podatkowej jest kluczowym czynnikiem pozwalającym określić obowiązek podatkowy zagranicznego pracownika. Wskazuje nam, w którym Państwie pracownik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz to, jakiego rodzaju dochód zagraniczny zostanie objęty obowiązkiem opodatkowania w danym państwie.

Spółka zaskarżyła wydaną interpretację podatkową, w której organ podatkowy odmówił jej prawa do skorzystania z preferencyjnej stawki opodatkowania dochodów z odsetek (pozyskanych za pośrednictwem fundacji), jaką mogła zastosować na mocy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Inaczej orzekł sąd, który stwierdził, że organ nazbyt profiskalnie interpretuje przepisy.

Właściwe określenie obowiązku podatkowego ma istotne znaczenie, szczególnie w czasach swobodnego przepływu osób pomiędzy krajami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) zawiera zasady, które określają kiedy występuje ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy.

Jak wynika z polsko-maltańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochód polskiego rezydenta podatkowego pełniącego funkcję dyrektora zarządzającego w spółce maltańskiej jest zwolniony z opodatkowania w Polsce. Natomiast na Malcie wynagrodzenie to, przy spełnieniu określonych warunków, również jest zwolnione z opodatkowania.

Unia Europejska przyjęła dyrektywę zobowiązującą państwa członkowskie do przyjęcia przepisów zmuszających państwa do rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania. I o ile nowe regulacje wydają się krokiem w dobrym kierunku, o tyle już wątpliwa może okazać się ich rzeczywista użyteczność.

Regulacje zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania między państwami decydują o tym, w którym państwie wystąpi obowiązek podatkowy, a w razie możliwości opodatkowania tego samego dochodu w dwóch państwach przewidują określone zasady odliczeń. W praktyce pojawia się tu jednak wiele problemów - część z nich dotyczy dochodów z nieruchomości, w tym dochodów z ich zbycia.

Płatności spółki na rzecz podmiotu powiązanego z tytułu usług wsparcia IT oraz licencji za korzystanie z oprogramowania komputerowego w świetle ustawy o CIT oraz polsko-niemieckiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem u źródła.

20 sierpnia 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o rozstrzyganiu sporów dot. podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych. Projekt został przygotowany w Ministerstwie Finansów, a jego celem jest "zwiększenie przejrzystości i dostępności procedur umożliwiających rozwiązywanie sporów mogących powstać na tle problematyki podwójnego opodatkowania" - jak wskazano w uzasadnieniu.

Kwestia definicji rzeczywistego właściciela na potrzeby podatku u źródła dotyczy określonych płatności na rzecz podmiotów zagranicznych, bez rozróżniania na podmioty powiązane i nie. Chociaż nie jest to temat nowy, wciąż budzi dużo kontrowersji i niejasności.

W Ministerstwie Finansów trwają prace nad projektem ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych. Projekt ten znalazł się w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Jeszcze w II kwartale 2019 r. projekt ma zostać przyjęty przez rząd.

Wielostronna konwencja podatkowa MLI (z ang. Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties) weszła w życie 1 lipca 2018 r. Wprowadziła ona reguły pozwalające na ujednolicenie systemu podatkowego i ograniczenie unikania opodatkowania na poziomie międzynarodowym. Konsekwencją tej konwencji jest rozpoczęcie procesu zmiany umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych pomiędzy Polską, a niektórymi innymi krajami i terytoriami.

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) poinformowała o kolejnemu postępowaniu z wykorzystaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Postępowanie klauzulowe zostało zakończone, a kwota żądanej nadpłaty w wysokości prawie 4 mln zł zostanie w budżecie państwa.

Polak mieszkający w Polsce (posiadający polską rezydencję podatkową), a uzyskujący jedynie dochody z pracy wykonywanej w Wielkiej Brytanii jest opodatkowany PIT wyłącznie w Wielkiej Brytanii. Dochody takiej osoby są zwolnione z opodatkowania w Polsce na podstawie art. 22 ust. 2 pkt a) ww. Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych. Taka osoba nie musi także składać w Polsce rocznego zeznania podatkowego, jeżeli w rozliczanym roku podatkowym nie osiągnęła innych dochodów, które są opodatkowane w Polsce wg skali podatkowej PIT.