REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy w podatku PIT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy w podatku PIT /Fot. fotolia
Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy w podatku PIT /Fot. fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Właściwe określenie obowiązku podatkowego ma istotne znaczenie, szczególnie w czasach swobodnego przepływu osób pomiędzy krajami. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) zawiera zasady, które określają kiedy występuje ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy.

Definicja nieograniczonego i ograniczonego obowiązku

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Takie osoby nazywa się też rezydentami podatkowymi.

REKLAMA

W myśl art. 3 ust. 2a ww. ustawy, jeżeli osoby fizyczne nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium RP (ograniczony obowiązek podatkowy).

Z powyższych definicji wynika, że bardzo istotnym elementem określenia, w którym państwie powinny zostać opodatkowane dochody (przychody) podatnika i w jaki sposób, jest określenie miejsca jego zamieszkania.

Miejsce zamieszkania

W art. 3 ust. 1a ustawy o PIT znalazły się kryteria, jakie powinny być spełnione w celu uznania, że osoba fizyczna posiada na terytorium Polski miejsce zamieszkania. Podobne kryteria występują także w uregulowaniach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych w innych krajach oraz w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Celem ustalenia tych kryteriów było ułatwienie podatnikom określenia miejsca zamieszkania na potrzebę rozliczeń podatku dochodowego.

Z uwagi na wykorzystanie przez ustawodawcę spójnika „lub” pomiędzy warunkami, należy je analizować rozłącznie. Potwierdza to m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 grudnia 2012 r. (sygn. IPTPB2/415-650/11-4/MP).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Jako pierwszy warunek została wskazana przesłanka posiadania centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Jak zostało już wspomniane, istotne jest w tym przypadku zwrócenie uwagi na spójnik „lub”, który wskazuje, że obie przesłanki należy analizować rozłącznie, choć można spotkać się z odmiennym podejściem – por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 29 marca 2012 r. (sygn. I SA/OI 47/12), gdzie WSA wskazał: „Oceniając, w którym z państw znajduje się centrum życiowych i zawodowych interesów osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których w pierwszej kolejności wymienić należy więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną działalność, miejsce wykonywania działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza ona swoim mieniem”. W tym aspekcie wypowiedział się także Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 20 grudnia 2018 r. (sygn. II FSK 3626/16) potwierdził stanowisko WSA, a także zdefiniował, w jaki sposób należy rozumieć posiadanie stałego ogniska domowego: „oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła do swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, przez co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały”.

Drugi warunek wydaje się prostszy do zweryfikowania i dotyczy okresu przebywania w danym roku podatkowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dłużej niż 183 dni). Jednak interpretacja 183 dni nie jest do końca jasna, dlatego wykładni często dokonują sądy administracyjne. Przykładowo WSA w Lublinie w wyroku z dnia 7 lutego 2018 r. (sygn. I SA/Lu 1035/17) wskazał, że „Zgodnie z Komentarzem warunek przebywania na terytorium danego kraju dłużej niż 183 dni należy interpretować w ten sposób, że przy obliczaniu tego okresu stosuje się metodę określającą „dni fizycznej obecności”. W ramach tej metody każda część dnia, nawet bardzo krótka, spędzona przez podatnika w danym państwie, liczy się jako dzień obecności w tym państwie przy obliczaniu okresu 183 dni”. Zatem do kalkulacji 183 dni powinny zostać uwzględnione także dzień przyjazdu i wyjazdu, a także dni czasowej obecności w kraju.

Zasady działania instytucji

REKLAMA

Nieograniczony obowiązek podatkowy łączy się z koniecznością opodatkowania swoich dochodów (przychodów) na terytorium kraju, bez względu na miejsce położenia źródła przychodów. W uproszczeniu można więc przyjąć, że jeżeli osoba fizyczna podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, to wszystkie „światowe” dochody (przychody) powinny być opodatkowane w Polsce.

W przypadku ograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czyli nie ma tu miejsca opodatkowanie wszystkich „światowych” dochodów podatnika. Przykładowy katalog dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium kraju został określony w art. 3 ust. 2b ustawy o PIT. Są to w szczególności dochody z pracy, z działalności wykonywanej osobiście, z działalności gospodarczej, z nieruchomości, z papierów wartościowych, z niezrealizowanych zysków.

Polecamy: PIT 2020. Komentarz

Polecamy: PODATKI 2020 – Komplet

Warto dodać, że powyższe zasady nie dotyczą członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, a także innych osób, które korzystają z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych na podstawie umów lub zwyczajów międzynarodowych, jak również członków ich rodzin, o ile nie są oni obywatelami Polski.

Podsumowanie

Rezydencja podatkowa ma bardzo duże znaczenie w polskich i międzynarodowych przepisach podatkowych. Prawidłowe określenie tego, czy podatnik będzie podlegał nieograniczonemu czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, wyznacza granice jurysdykcji podatkowej. Jeżeli więc osoba fizyczna jest niepewna co do prawidłowości kwalifikacji podatkowej w tym zakresie, powinna wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej albo przynajmniej kompleksowej opinii prawnej doradców podatkowych. Takie działania ograniczą negatywne skutki realizacji ryzyka podatkowego w tym zakresie.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA