REZYDENCJA PODATKOWA
O miejscu i zakresie opodatkowania decyduje rezydencja podatkowa, czyli miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Zgodnie z art. 3 ust. 1a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Polski rezydent podatkowy jest zobligowany do rozliczenia się z podatku dochodowego w Polsce, a jego obowiązek podatkowy jest nieograniczony. Oznacza to, że obowiązek podatkowy obejmuje całość dochodów, niezależnie od miejsca ich uzyskania. Natomiast ograniczony obowiązek podatkowy występuje w kraju osiągania dochodów, zatem obejmuje on jedynie przychody uzyskiwane na terytorium tego kraju.
ROZLICZENIE DOCHODÓW Z PRACY NAJEMNEJ WYKONYWANEJ ZA GRANICĄ
Rozliczanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą może odbywać się na kilka sposobów w zależności od sytuacji, w jakich świadczona jest praca.
W pierwszym przypadku polski pracodawca oddelegowuje pracownika do pracy za granicę, wypłacając mu wynagrodzenie bezpośrednio z Polski. Jeśli pracodawca nie korzysta przy tym z zakładu usytuowanego na terenie kraju, do którego został oddelegowany pracownik, wówczas dochody uzyskiwane w ten sposób podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce. Wyjątkiem jest jednak sytuacja, kiedy delegacja trwa dłużej niż 182 dni w roku, wtedy dochody będą opodatkowane również przez organy skarbowe kraju, w którym świadczona jest praca.
Jednak jeśli wynagrodzenie wypłacane jest przez zakład zagraniczny lub pracownik oddelegowany jest do pracy u zagranicznego pracodawcy i to on dokonuje wypłaty wynagrodzenia, wówczas dochody będą wykazywane w deklaracji zarówno za granicą, jak i w Polsce.
W drugim przypadku praca świadczona jest zdalnie na terytorium Polski, a wynagrodzenie wypłacane jest przez zagranicznego pracodawcę. W takiej sytuacji dochody opodatkowane są wyłącznie w Polsce, jednak należy pamiętać o samodzielnym uiszczaniu wpłat zaliczki na podatek dochodowy.
W trzeciej sytuacji, gdy polski rezydent podatkowy świadczy pracę za granicą na rzecz zagranicznego pracodawcy, dochody wykazywane są zarówno w deklaracji podatkowej składanej za granicą, jak i w Polsce.
METODY UNIKANIA PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
Polska zawarła umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania z 90 państwami (wykaz tych państw znajduje się na Portalu Podatkowym podatki.gov.pl), na mocy których istnieją dwie metody rozliczeń dochodów uzyskiwanych za granicą:
- metoda wyłączenia z progresją oraz
- metoda proporcjonalnego odliczenia.
Metoda, której należy użyć do rozliczenia dochodu osiągniętego za granicą określona jest w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania z państwem, w którym został osiągnięty dochód.
W przypadku gdy Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z państwem, na terenie którego była świadczona praca, wówczas zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia.
METODA WYŁĄCZENIA Z PROGRESJĄ
W metodzie wyłączenia z progresją dochód osiągnięty za granicą zostaje wyłączony z podstawy opodatkowania w Polsce, służąc jedynie ustaleniu stawki podatku od dochodu osiągniętego w Polsce. Zastosowanie ma stawka podatku właściwa dla całego dochodu, czyli dochodu uzyskanego zarówno w Polsce jak i za granicą – od sumy tych dochodów oblicza się podatek. Następnie należy ustalić stopę procentową tak wyliczonego podatku do sumy osiągniętych dochodów (w tym celu trzeba podzielić podatek obliczony według polskiej skali podatkowej przez sumę dochodów z Polski i zagranicy, a następnie pomnożyć przez 100). Stopa procentowa służy do obliczenia podatku od dochodów osiągniętych w Polsce. Tak obliczony podatek należy pomniejszyć o wcześniej zapłacone zaliczki.
Zastosowanie metody wyłączenia z progresją obliguje podatnika do złożenia zeznania rocznego, jeżeli:
- osiągnie inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce według skali podatkowej
- będzie chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego.
METODA PROPORCJONALNEGO ODLICZENIA
W metodzie proporcjonalnego odliczenia dochód osiągany za granicą jest także opodatkowany w Polsce, jednak od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Najpierw należy wyliczyć podatek należny od sumy dochodów osiągniętych w Polsce i za granicą. Następnie trzeba obliczyć stosunek dochodu zagranicznego do całkowitego dochodu. Osiągnięty procent należy pomnożyć prze wyliczony wcześniej podatek.
Zastosowanie metody proporcjonalnego odliczenia bezwarunkowo zobowiązuje podatnika do wykazania w zeznaniu rocznym dochodu uzyskanego za granicą. Dodatkowo, jeżeli podatnik tymczasowo przebywa za granicą i osiąga dochody z wykonywanej tam pracy bez pośrednictwa płatnika, to ma obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy.
USTALENIE DOCHODU DO OPODATKOWANIA
Bez względu na kraj uzyskania wynagrodzenia sposób obliczenia dochodu jest taki sam. Osiągnięty za granicą przychód należy pomniejszyć o 30% równowartości diety z tytułu podróży służbowej za każdy dzień pobytu za granicą, kiedy podatnik pozostawał w stosunku służbowym. Wysokość diet odpowiadających krajowi świadczenia pracy określona jest w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Tak pomniejszone przychody należy przeliczyć na złote według średniego kursu ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień uzyskania przychodu. Od tak obliczonego przychodu odejmuje się przysługujące koszty uzyskania przychodów.
OBOWIĄZKI POLSKIEGO REZYDENTA PODATKOWEGO
W związku z powyższym polski rezydent podatkowy wykonujący pracę najemną za granicą ma obowiązek złożenia deklaracji PIT-36, na której rozliczy wszystkie osiągnięte dochody, oraz ewentualnych załączników PIT-ZG, odrębnych dla każdego państwa, w którym osiągnięte były te dochody.
Meritum Biuro Rachunkowe
Polecamy: PIT 2020. Komentarz