Odpowiadając na pytanie przywołać należy zasady opodatkowania podatkami dochodowymi spółek cywilnych. Spółki cywilne nie posiadają osobowości prawnej i nie płacą podatku CIT.
W ustawie o PIT znajduje się natomiast przepis regulujący tzw. przychody ze wspólnego źródła.
Przepis ten stanowi, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, ze wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których przychód podlega opodatkowaniu wg skali podatkowej wskazanej w ustawie.
W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
Zauważyć więc należy, że podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka cywilna, lecz wspólnicy, którzy obliczają przychody i koszty ich uzyskania generowane przez spółkę w takiej proporcji, w jakiej uczestniczą w jej zyskach na podstawie umowy spółki.
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT
Skoro przychody i koszty, a w konsekwencji i dochód spółki, rozliczane są bezpośrednio u każdego ze wspólników, w rezultacie, przyrost majątku spółki następujący w wyniku przekazania zysków spółki na powiększenie jej majątku lub też w wyniku wzrostu cen rynkowych – nie podlega odrębnemu opodatkowaniu.
Dodatkowe opodatkowanie wzrostu wartości majątku spółki byłoby powtórnym opodatkowaniem zysków już raz opodatkowanych.
Zysk spółki jest wcześniej wypracowanym dochodem spółki. Dochód ten był sukcesywnie opodatkowany przez wspólników spółki proporcjonalnie do ich udziałów w spółce. W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej dochodzi do podziału majątku wspólnego, a nie z osiągnięciem dochodu.
Wspólnikowi występującemu ze spółki wypłaca się to, co w czasie trwania spółki było również jego własnością. W konsekwencji pieniężna wypłata równowartości majątku spółki nie stanowi dla występującego ze spółki wspólnika jakiegokolwiek przysporzenia.
Przychód otrzymany w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów jest wolny od PIT. Oznacza to, że zwolnienie od opodatkowania dotyczy zarówno wkładu pierwotnie wniesionego, jak i jego zwiększenia, wynikające z pozostawienia w spółce zysków opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz ze wzrostu wartości składników majątku spółki.
Wkład, po zwiększeniu swojej wartości, nie przestaje być "wkładem wniesionym". Z przepisu wprowadzającego zwolnienie z opodatkowania przychodu otrzymanego w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów nie wynika, że wszystkie należności wypłacane występującemu ze spółki cywilnej ponad wniesiony wkład podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Pod uwagę należy brać istotę podatku dochodowego wyrażoną w ustawie o podatku dochodowym.
Wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu. Podatnik nie jest więc zobowiązany do opodatkowania całej nadwyżki ponad zwracany wkład wniesiony do spółki.
W przypadku otrzymania przez wspólnika spółki cywilnej zwrotu wkładu i zwrotu udziału w majątku spółki opodatkowaniu będzie podlegała tylko ta część zwrotu udziału w majątku spółki, która wcześniej nie została opodatkowana.
Zobowiązanie występującego ze spółki wspólnika do uiszczenia podatku dochodowego od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby opodatkowanie już wcześniej opodatkowanego majątku.
Podstawa prawna: art. 8 ust. 1, art. 5b ust. 2, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Orzecznictwo: wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2010 r. sygn. akt II FSK 1173/09, z dnia 22 lipca 2010 r. sygn. akt II FSK 542/09, z dnia 7 października 2010 r. sygn. akt II FSK 961/09, z dnia 14 czerwca 2011r. sygn. akt II FSK 325/10.