1. Do czasu spełnienia w danym roku przesłanek powstania roszczenia o wypłatę dywidendy akcjonariusz nie posiada uprawnienia żądania świadczenia od spółki, ma jedynie podstawy do oczekiwania , że w jego majątku powstawać będzie co roku roszczenie o wypłatę quasi- dywidendy.
2. W sytuacji gdy akcjonariusz nie uzyska przychodu (dochodu) w ciągu roku podatkowego, obowiązek zaliczki nigdy nie powstanie. Natomiast uzyskanie przychodu, rodzi obowiązek wpłacenia zaliczki za ten miesiąc, w którym dochód powstał i wykazania tego dochodu w zeznaniu rocznym.
To tezy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 8 lutego 2012 r., I SA/Kr 1924/11.
Jak płaci PIT akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej
Sprawa dotyczyła podatnika – osoby fizycznej, który zamierzał przystąpić do spółki komandytowo-akcyjnej w charakterze akcjonariusza. W związku z powyższym, zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, o zasady, na jakich powinien być opodatkowany uzyskany przez niego przychód w postaci dywidendy?
Przedstawiając własne stanowisko, podatnik wskazał, że przedmiotowy przychód powinien być opodatkowany analogicznie jak przychód uzyskiwany przez innych wspólników spółki osobowej, z tą jednak różnicą, że pełniąc funkcję akcjonariusza nie będzie zobligowany do odprowadzania comiesięcznych zaliczek na PIT. Obowiązek ten będzie na nim ciążył dopiero w momencie faktycznego otrzymania wypłaty z zysku spółki.
Polecamy: Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej ma zapłacić zaliczkę na PIT lub CIT
Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe, wskazując, że przychód akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej należy ustalać na bieżąco proporcjonalnie do jego udziału w zyskach. Ciąży na nim obowiązek comiesięcznego odprowadzania zaliczek na PIT.
Przychód z działalności gospodarczej
Po wyczerpaniu toku instancyjnego sprawa trafiła do WSA.
Sąd przyznał rację skarżącemu podatnikowi. Podkreślił, że za ukształtowany należy uznać pogląd zgodnie z którym wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej nie może otrzymywać dochodu w postaci dywidendy w rozumieniu 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Przychód akcjonariusza winien być zatem opodatkowany jako przychód uzyskany z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Nie można zaś mówić o powstaniu przychodu, jeśli nie było podstawy prawnej, na mocy której podmiot (u którego ma powstać przychód) może się skutecznie domagać świadczenia od drugiego podmiotu.
Polecamy: Spółka komandytowo-akcyjna opłacalna podatkowo
Tymczasem prawo do dywidendy, w rozumieniu Kodeksu Spółek Handlowych (K.s.h.) powstaje tylko wówczas, gdy odpowiednia część zysku została przeznaczona do podziału przez walne zgromadzenie.
Wcześniej akcjonariusz nie ma skutecznego roszczenia o jego wypłatę. A zatem prawo do zysku jest związane z akcją, nie zaś z osobą akcjonariusza, tak więc o przysługiwaniu bądź nie roszczenia o wypłatę dywidendy decydować będzie fakt, czy w chwili powzięcia uchwały o podziale zysku dana osoba była uprawnionym z akcji.
Do czasu spełnienia w danym roku przesłanek powstania roszczenia o wypłatę dywidendy akcjonariusz nie posiada uprawnienia żądania świadczenia od spółki, ma jedynie podstawy do oczekiwania, że w jego majątku powstawać będzie co roku roszczenie o wypłatę quasi-dywidendy.
Sąd argumentował dalej, że ponieważ zgodnie z art. 44 ust.3 pkt 1 ustawy o PIT obowiązek wpłacania zaliczki powstaje dopiero z miesiącem, w którym dochód podatnika przekroczył kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku, to w sytuacji gdy akcjonariusz nie uzyska przychodu w ciągu roku podatkowego, obowiązek zaliczki nigdy nie powstanie.
Polecamy: Jak rozliczyć zyski ze spółki komandytowo-akcyjnej
Natomiast uzyskanie przychodu, rodzi obowiązek wpłacenia zaliczki za ten miesiąc, w którym dochód powstał i wykazania tego dochodu w zeznaniu rocznym.
Sąd podkreślił, że analogiczne stanowisko w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych zajął Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) (uchwała siedmiu sędziów z 16 stycznia 2012 r. sygn. II FPS 1/11).
Uchwała NSA dotycząca osób prawnych powinna być stosowana analogicznie
Orzekając o uchyleniu zaskarżonej przez podatnika interpretacji indywidualnej, WSA w Krakowie oparł swoje uzasadnienie w głównej mierze na dwóch argumentach.
Pierwszym z nich była analiza pojęcia „kwota należna”, którym ustawodawca posłużył się w art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, definiując co należy rozumieć jako przychody z działalności gospodarczej.
Sąd zwrócił uwagę, iż pojęcie „kwoty należnej” nie zostało zdefiniowane na gruncie przypisów podatkowych, dlatego przy jego interpretacji zmuszony był posłużyć się m.in. słownikiem języka polskiego, zgodnie z którym zwrot „należny” oznacza „przysługujący, należący się komuś”.
Polecamy: Specyficzny charakter spółki komandytowo-akcyjnej
W konsekwencji Sąd skonkludował, iż nie można mówić o powstaniu przychodu, jeżeli nie było podstawy prawnej, na mocy której dany podmiot może się skutecznie domagać od drugiego podmiotu spełnienia konkretnego świadczenia.
Drugą część swojej argumentacji WSA oparł na analizie przepisów K.s.h. Sąd słusznie zauważył, iż zgodnie z art. 126 ust. 1 pkt 2 KSH w sprawach dotyczących stosunku prawnego akcjonariuszy w spółce komandytowo-akcyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej.
Dlatego też WSA stwierdził, iż w przypadku akcjonariuszy prawo do dywidendy powstanie tylko wówczas, gdy odpowiednia część zysku zostanie przeznaczona do podziału przez walne zgromadzenie, w tym przypadku komplementariuszy.
Wcześniej akcjonariusz nie ma skutecznego roszczenia o jego wypłatę, a ma jedynie podstawy do oczekiwania, że w jego majątku powstawać będzie roszczenie o wypłatę quasi-dywidendy.
WSA w Krakowie, w celu poparcia swojej tezy, odwołał się również do wcześniejszych wyroków zapadłych w podobnych sprawach m.in.
- wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 22 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1063/09 oraz
- wyroku NSA z 30 marca 2011 r., sygn. akt II FSK 1925/09.
Polecamy: Spółka komandytowo-akcyjna - atrakcyjna alternatywa dla biznesu
Zwrócił również uwagę na niedawno wydaną uchwałę NSA w składzie 7 sędziów (sygn. akt II FPS 1/11), wydaną co prawda na gruncie przepisów ustawy o CIT, jednak w której zostały sformułowane analogiczne poglądy dotyczące kwestii momentu powstania przychodu u akcjonariusza spółki komandytowo – akcyjnej.
Sąd słusznie stwierdził, że przychód akcjonariusza spółki komandytowo – akcyjnej powstaje nie wcześniej niż w momencie, w którym takiemu akcjonariuszowi zaczyna przysługiwać wierzytelność o wypłatę należnego wynagrodzenia z zysku wypracowanego przez spółkę. Zatem akcjonariusz nie ma obowiązku wpłacania zaliczek PIT w trakcie roku podatkowego, albowiem w tym czasie nie powstaje u niego przychód należny.
To już kolejny wyrok w przedmiocie opodatkowania podatkiem dochodowym przychodu akcjonariusza spółki komandytowo – akcyjnej, wpisujący się w kształtującą się linię orzeczniczą w tej kwestii (przykł. wyrok NSA z 5 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 2126/09, czy też jeden z najnowszych wyroków - wyrok WSA w Wrocławiu z 17 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Wr 1780 - 1781/11).
Niemniej, z analizy treści interpretacji indywidualnych wydawanych w ostatnich miesiącach w podobnych kwestiach wynika, iż część organów podatkowych w dalszym ciągu zajmuje odmienne stanowisko w podobnych sprawach (przykł. interpretacja indywidualna z 8 lutego 2012 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
Jolanta Ircha jest konsultantem w dziale prawno-podatkowym PwC