Dokonując zakupów „na firmę” przedsiębiorca obniża swoje zobowiązanie wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku dochodowego. U sprzedającego swoje towary czy usługi pojawia się analogicznie obowiązek zapłaty PIT-u od wartości obrotu. Co jednak, kiedy nabywca zwleka z zapłatą za zakupy? Czy sprzedawca może odzyskać w jakiś sposób zapłacony podatek dochodowy, jeśli w rzeczywistości nie otrzymał zapłaty za sprzedaż?
Bez ulgi na złe długi w PIT
Przepisy prawa podatkowego przewidują pewien parasol ochronny dla przedsiębiorców, którzy borykają się z kontrahentami-dłużnikami. Dotyczy on jednak wyłącznie podatku od towarów i usług. Mowa tu o popularnej uldze na złe długi. Ulga pozwala odzyskać zapłacony od sprzedaży VAT należny, jeśli dłużny kontrahent zalega ponad 150. dni z uregulowaniem faktury.
Analogicznego przywileju nie ma jednak na gruncie podatku dochodowego. Oznacza to tyle, że wierzyciel nie odzyska zapłaconego od nieuregulowanej faktury PIT-u.
Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik
Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)
Odzyskanie PIT-a przy księgach rachunkowych
Pośrednim sposobem na odzyskanie zapłaconego podatku dochodowego może być „wrzucenie” w koszty firmowe odpisu aktualizującego. Dotyczy to jednak tylko tych podatników, którzy prowadzą pełną księgowość, czyli przede wszystkim spółek prawa handlowego, a nie Kowalskiego będącego np. na ryczałcie.
W myśl art. 35b ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości, wartość należności podatnik aktualizuje uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisów aktualizujących. Następuje to m.in. w odniesieniu do należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT, kosztem uzyskania przychodu nie są odpisy aktualizujące, z tym że kosztem takim są odpisy aktualizujące wartość należności od tej części należności, która była wcześniej zaliczona do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona w szczególności gdy:
- dłużnik zmarł, został wykreślony z CEIDG, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo
- zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
- wierzytelność została zasądzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
- wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika, na drodze powództwa sądowego.
Katarzyna Miazek, Tax Care