TAK – jeżeli korzystał Pan z ulgi odsetkowej, to nie będzie Pan mógł uniknąć podatku w wysokości 10% przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania. Jest jednak na to sposób. Jeżeli skoryguje Pan swoje zeznania za lata 2006 – 2007 i „usunie” z nich odliczenia w ramach ulgi odsetkowej oraz zapłaci zaległy podatek z odsetkami – będzie Pan mógł skorzystać z nadal obowiązującego zwolnienia podatkowego z art. 28 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i lit. e) ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2006 r.).
10% od przychodu
Przychody ze sprzedaży nieruchomości (działki, domy, mieszkania) nabytych lub wybudowanych przed 1 stycznia 2007 r. są opodatkowane stawką 10%. Podkreślić należy, że te 10% liczy się od przychodu, czyli kwoty otrzymanej od nabywcy. Nie uwzględnia się tu kosztów nabycia tej nieruchomości, ani np. nakładów poniesionych na tą nieruchomość.
Przychodów tych nie łączymy z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych i nie wykazujemy w rocznym zeznaniu podatkowym.
Podatek od przychodu ustalamy w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten musimy zapłacić bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według naszego miejsca zamieszkania. W terminie płatności podatku jesteśmy zobowiązani złożyć deklarację PIT-23.
Dotyczy to sprzedaży nieruchomości nabytych (lub wybudowanych) w latach 2004-2006, bo sprzedaż nieruchomości nabytych (lub wybudowanych) w roku 2003 i wcześniej korzysta od 2009 r. ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT.
Mówimy tu oczywiście o sprzedaży (i innym odpłatnym zbyciu) nieruchomości nie związanych z działalnością gospodarczą, bo te rozlicza się nieco inaczej.
Zwolnienie podatkowe
Nie zapłacimy podatku, gdy po sprzedaży nieruchomości (nabytej lub wybudowanej w latach 2004-2006) uzyskane środki zostaną wydatkowane na cele mieszkaniowe nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży.
Cele mieszkaniowe uprawniające do tego zwolnienia podatkowego wymieniał art. 21 ust. 1 pkt 32 ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.:
- nabycie na terytorium RP budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
- nabycie na terytorium RP spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
- nabycie na terytorium RP gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
- budowa, rozbudowa, nadbudowa, przebudowa, remont lub modernizacja własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- rozbudowa, nadbudowa, przebudowa lub adaptacja - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- spłata kredytu (pożyczki) i odsetek zaciągniętych na ww. cele w polskim banku lub skok-u (nawet jeżeli kredyt zaciągnięto przed uzyskaniem przychodu ze sprzedaży nieruchomości).
Aby skorzystać z tej ulgi musimy - w terminie 14 dni od dnia dokonania sprzedaży - złożyć do urzędu skarbowego oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczymy na ww. cele mieszkaniowe.
Zwolnienie to nie ma zastosowania, jeżeli:
1) budowa i sprzedaż budynków i lokali oraz sprzedaż gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów jest przedmiotem działalności gospodarczej podatnika,
2) przychód ze sprzedaży lub zamiany jest wydatkowany na:
a) nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
b) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, modernizację, adaptację lub remont budynku albo jego części
- przeznaczonych na cele rekreacyjne,
3) przychód ze sprzedaży nieruchomości stanowi przychód z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
Ulga odsetkowa może uniemożliwić skorzystanie ze zwolnienia
Osoby, które korzystały lub korzystają z ulgi odsetkowej (na podstawie dawnego art. 26 b ustawy o PIT) nie mogą skorzystać z omawianego zwolnienia z 10% podatku od przychodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości, jeżeli przychody ze sprzedaży nieruchomości przeznaczyły na spłatę kredytu i odsetek, które uprawniały do ulgi odsetkowej. Jeden i ten sam kredyt nie może uprawniać bowiem do dwóch różnych przywilejów podatkowych.
Nadal obowiązuje bowiem również art. 21 ust. 2a ustawy o PIT, zgodnie z którym „przepis ust. 1 pkt 32 lit. e) nie ma zastosowania do podatników, którzy odsetki od kredytu lub pożyczki odliczali lub odliczają na podstawie art. 26b”.
Organy podatkowe dopuszczają jednak możliwość skorzystania ze zwolnienia z art. 21 ust. 32 ustawy o PIT przez podatników, którzy odliczali ulgę odsetkową pod warunkiem, że skorygują zeznania podatkowe i zapłacą podatek zaoszczędzony w ramach ulgi odsetkowej.
Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 20 listopada 2008 r. (nr IPPB2/415-1249/08-2/AS) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził:
Po złożeniu skorygowanych zeznań podatkowych, w których zrezygnował Podatnik z odliczenia z tzw. ulgi odsetkowej, w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży wydatki poniesione na spłatę kredytów zaciągniętych na zakup zbytego mieszkania oraz na zakup domu mieszkalnego powodują, że przychód ze sprzedaży mieszkania będzie korzystał ze zwolnienia od podatku
Art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej przyznaje podatnikom, płatnikom i inkasentom uprawnienie do skorygowania uprzednio złożonej deklaracji podatkowej, poza wyjątkowymi sytuacjami, określonymi w odrębnych przepisach. Zgodnie z § 2 tego artykułu, skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.
Jeżeli podatnik dokona korekty zeznań podatkowych za lata, w których korzystał z odliczeń mieszkaniowych, w myśl art. 81 Ordynacji podatkowej oraz ureguluje zaległe zobowiązania podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę będzie to traktowane jak niekorzystanie z ww. ulg.
Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej).
Dopiero od dnia złożenia skorygowanych zeznań podatkowych za lata 2006-2007, w których zrezygnuje Pan z odliczenia ulgi odsetkowej (i ureguluje zaległy podatek z odsetkami) – wydatki czynione na spłatę kredytu, w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży korzystają z odliczenia od przychodu do opodatkowania
Natomiast wydatki, poniesione na spłatę kredytu do dnia złożenia skorygowanych zeznań podatkowych nie mogą pomniejszać przychodu do opodatkowania, gdyż nie spełniał Pan wymogu zawartego w art. 21 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bo w tym czasie faktycznie korzystał Pan z odliczeń z tzw. ulgi odsetkowej.
Należy również wskazać, iż w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.
Paweł Huczko