Umowa ubezpieczenia uregulowana jest w kodeksie cywilnym (art. 805- 834). Zakład ubezpieczeń swoje świadczenie wykonuje, jeśli zajdzie zdarzenie przewidziane w umowie, wypadek ubezpieczeniowy (np. w wyniku niedopatrzenia członka zarządu wystąpi szkoda), zaś ubezpieczający ma zawsze obowiązek zapłaty składki.
W związku z tym, ubezpieczyciel będzie ponosił odpowiedzialność, jeśli zostanie zapłacona składka.
Ubezpieczenie członków zarządu przez spółkę jest dla nich korzystne i opłacalne, ponieważ nie muszą ubezpieczać się indywidualnie, na własny rachunek. Otrzymują od spółki nieodpłatne świadczenie, które - zgodnie z powyższymi wyliczeniami - jest przychodem.
Nie oznacza to jednak, że przychód ten będzie opodatkowany.
Czy fiskus musi udowodnić fakt zasiadania w zarządzie spółki?
Jakie grzywny za przewinienia skarbowe grożą w 2011 roku?
Dzieje się tak dlatego, że opodatkowany może być przychód, który:
1) może być wskazany w konkretnej wysokości (wykluczone jest jego uśrednienie); przychód podatkowy musi mieć wymiar pieniężny, gdy nie da się określić wartości świadczenia dla pracownika, nie istnieje możliwość przypisania mu przychodu; opodatkowanie samej możliwości skorzystania ze świadczenia byłoby sprzeczne z art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).
2) można go przypisać konkretnemu podatnikowi - nie jest to możliwe, gdy ubezpieczeniem objęty jest szeroki krąg osób określony przez odwołanie się do zajmowanych stanowisk (byli, obecni, przyszli członkowie zarządu), tym bardziej, że w trakcie okresu ubezpieczenia możliwe są zmiany w składzie organów; w takim wypadku, spółka w umowie ubezpieczenia nie będzie w stanie wskazać liczby osób objętych ubezpieczeniem i długości okresu, przez jaki korzystać będą z ochrony ubezpieczeniowej ani też stwierdzenia, czy pracownik rzeczywiście otrzymał świadczenie i jaka jest jego wartość. Nie ma także możliwości podzielenia składki płaconej przez spółkę, przypadającej na każdego z osobna, konkretnego ubezpieczonego.
3) odpowiada ściśle wartości uzyskanego przez podatnika nieodpłatnego świadczenia,
wartości świadczeń spółki można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika.
Z art. 11 i 12 ustawy o PIT wynika, że świadczenia przekazywane pracownikowi nieodpłatnie stanowią dla niego przychód, o ile zostały rzeczywiście, realnie otrzymane.
Jeżeli nie można określić wysokości świadczenia na rzecz pracownika, to świadczenie takie nie może być doliczone do jego dochodu. Brak określenia wysokości przychodu z nieodpłatnych świadczeń powoduje, że przychód nie będzie uwzględniony w podstawie opodatkowania i w konsekwencji opodatkowany.
O przychodzie pracownika można by mówić, gdyby skorzystał on z postawionego mu do dyspozycji świadczenia.
Takie rozwiązanie zostało przyjęte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 kwietnia 2011 roku, III SA/Wa 1870/10.
Należy jednak podkreślić, że zagadnienie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń budzi wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w maju 2010 r. w składzie 7 sędziów, stwierdził m.in., że sama możliwość skorzystania z usług medycznych jest przychodem pracownika, co oznacza przyjęcie przeciwnego stanowiska od przedstawionej wyżej tezy WSA w Warszawie..
Obecnie kwestia ta jest przekazana pełnemu składowi Izby Finansowej NSA, który lada miesiąc powinien podjąć stosowną uchwałę.
Podstawa prawna:
- art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.);
- art. 805 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.)