Wyższy limit stosowania 50-proc. kosztów dla twórców od 2018 r.
W umowach o pracę firma chce przyjąć, iż wynagrodzenie przysługujące pracownikom kształtowało się będzie w następujący sposób:
1. inżynier oprogramowania - wynagrodzenie autorskie w wysokości 70% wynagrodzenia łącznego określonego w umowie o pracę jako miesięczne wynagrodzenie brutto, a 30% wskazanego wynagrodzenia brutto stanowiło będzie wynagrodzenie z tytułu wykonywania pozostałych obowiązków pracowniczych;
2. grafik - wynagrodzenie autorskie w wysokości 80% wynagrodzenia łącznego określonego w umowie o pracę jako miesięczne wynagrodzenie brutto, a 20% wskazanego wynagrodzenia brutto stanowiło będzie wynagrodzenie z tytułu wykonywania pozostałych obowiązków pracowniczych.
Zdaniem organów podatkowych podwyższone (50%) koszty uzyskania przychodów można stosować, jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, obowiązki ze stosunku pracy sprowadzają się do działalności twórczej lub ją obejmują, a wynagrodzenie za pracę (lub jego część) stanowi równocześnie wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych.
Takie stanowisko zaprezentował m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 16 września 2010 r. (nr IBPBII/1/415-607/10/BD).
W takiej sytuacji z umowy o pracę (lub innego dokumentu) musi wynikać:
- jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie autorskie z tytułu korzystania przez pracownika z praw autorskich, a jaka dotyczy wynagrodzenia ściśle związanego z wykonywaniem obowiązków pracowniczych (służbowych);
- że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność twórczą, a wyodrębniona część wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu.
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
Ponadto wynagrodzenie pracownika można pomniejszyć o 50% koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT, jeżeli:
- praca wykonywana przez podatnika jest twórcza tzn. niepowtarzalna, ma indywidualny charakter oraz spełnia przesłanki utworu określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
- podatnik jest twórcą bądź artystą wykonawcą w rozumieniu tej ustawy do przychodów osiągniętych z tego źródła mogą być zastosowane.
Warto też zauważyć, że organy podatkowe nie są upoważnione do oceny, czy praca wykonywana przez pracowników na podstawie umowy o pracę, jest twórcza tzn. niepowtarzalna, ma indywidualny charakter oraz spełnia przesłanki utworu określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W sprawach interpretowania przepisów ww. ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych uprawnione jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Prawny, ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa.
Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - nowy wykaz materiałów budowlanych od 2011 roku
Stan prawny
Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takich jak np. "twórca", "korzystanie przez twórców z praw autorskich" lub pojęć z nimi związanych, jak np. "utwór", zaś ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2006r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).
W myśl art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności – jak stanowi ust. 2 tego przepisu - przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2. plastyczne;
3. fotograficzne;
4. lutnicze;
5. wzornictwa przemysłowego;
6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7. muzyczne i słowno – muzyczne;
8. sceniczne, sceniczno – muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9. audiowizualne (w tym filmowe).
Przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub artystów wykonawców z praw pokrewnych albo rozporządzania tymi prawami, występują wówczas gdy spełnione są dwie przesłanki:
1. wystąpienie przedmiotu praw majątkowych (autorskich) w postaci utworu lub artystycznego wykonania.
2. osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego.
W umowach, które towarzyszą zamawianiu utworów, strony powinny zatem wyraźnie postanowić, iż przedmiotem zamówienia jest właśnie utwór, podlegający ochronie na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych reguluje art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Z kolei zgodnie z art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.
W razie zatem wykonywania na podstawie jednej umowy o pracę czynności zarówno chronionych prawem autorskim jak i nie będących przedmiotem prawa autorskiego, pozbawionych cech twórczych, z umowy tej (lub innego stosownego dokumentu) powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia (może być procentowo określona) obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy czynności nie chronionych prawem autorskim.
Zdaniem organów podatkowych takie rozróżnienie, jak również odpowiednie dokumentowanie (katalogowanie) prac – utworów chronionych prawem autorskim oraz wypłaconych wynagrodzeń z tego tytułu daje podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.