Stan faktyczny
Problem przedstawiony w interpretacji dotyczył sytuacji, w której stwierdzono niedopłatę składek na ubezpieczenie społeczne oraz jednocześnie nadpłatę składki na ubezpieczenie zdrowotne u byłego pracownika za lata 2001-2002.
Po dokonanej korekcie wynagrodzenia wpłacono należne składki społeczne w styczniu i czerwcu 2010 roku. Kwota przeznaczona na pokrycie składek społecznych w całości pochodziła ze środków zakładu pracy.
Były pracownik nie dokonał zwrotu tej kwoty. Natomiast nadpłata składki zdrowotnej, która powstała w wyniku tej korekty została zwrócona byłemu pracownikowi.
Składki na ubezpieczenie społeczne
Ubezpieczenia społeczne obejmują:
- ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (chorobowe), ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (wypadkowe), wyróżnia się składki na takie ubezpieczenia.
Składki są opłacane przez płatników składek (za pracownika składki opłaca pracodawca).
Składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe finansują z własnych środków -w równych częściach- ubezpieczony i płatnik składek. Natomiast składki na ubezpieczenie chorobowe finansują z własnych środków ubezpieczeni, a na ubezpieczenie wypadkowe finansują z własnych środków płatnicy składek.
Polecamy: Kiedy pracownik uzyskuje przychód z imprezy firmowej?
Podatek dochodowy
Zakłady pracy (działające jako osoby fizyczne, osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) mają obowiązek obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody. Podstawą do uzyskiwania przychodów są:
1) stosunek służbowego,
2) stosunek pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy,
3) zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Dochody pracownika uzyskane w ciągu danego miesiąca to:
- przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy; zatem będą to wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.
- zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne.
Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód pracownika uzyskany po odliczeniu kwot przeznaczonych na składki na ubezpieczenie społeczne. Składki są pobierane w roku podatkowym przez płatnika (pracodawcę) ze środków pieniężnych należących do podatnika (pracownika).
Polecamy: Czy udostępnienie pracownikowi służbowego samochodu powoduje powstanie przychodu?
Jednak składek tych nie potrąca się od dochodu (przychodu) zwolnionego od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Od dochodu odlicza się składki na ubezpieczenia społeczne potrącone w roku podatkowym przez płatnika (pracodawcę) ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Natomiast od odliczonego już podatku dochodowego, w pierwszej kolejności, odlicza się kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Płatnik ma obowiązek złożyć imienne informacje dotyczące dokonanych obliczeń podatkowych, sporządzonych według ustalonego wzoru (deklaracja PIT-11) do Urzędu Skarbowego oraz przekazać je podatnikowi w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Jak traktować zaległe składki zapłacone przez płatnika?
Składki te będą stanowić przychód pracownika. Źródłem tego przychodu jest wynagrodzenie otrzymywane na podstawie stosunku pracy. Składki są nieodpłatnym świadczeniem, które pracownik otrzymał od pracodawcy, pomimo że składki te powinny być odliczone z jego dochodu.
Wynika to z art.11 ustawy z dnia 26.07.1991 roku o podatku dochodowych od osób fizycznych (Dz.U. z 1991r. Nr 80, poz. 350), który określa, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W jaki sposób wypełnić deklarację PIT?
Płatnik w deklaracji PIT-11 powinien:
- wykazać zaległe, niepobrane składki na ubezpieczenie społeczne w tej części, w której powinny być odliczone z dochodu pracownika (a które uiścił pracodawca),
- wykazać prawidłowo zastosowane miesięczne koszty uzyskania przychodów oraz w związku z tym kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy w poz. 36 informacji PIT-11 (pracodawca niezależnie od dokonania nieodpłatnego świadczenia na rzecz pracownika powinien realizować obowiązki wynikające z ustawy- czyli obliczyć, pobrać i odprowadzić podatek od przychodu pracownika).
Polecamy: Opodatkowanie napiwków
Pozycja 36 informacji PIT zatytułowana jest „Należności ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłaconego przez zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, oraz płatników, o których mowa w art. 42e ust. 1 ustawy”, a jak zostało stwierdzone powyżej składki są przychodem pracownika, którego źródłem jest stosunek pracy.
Nadpłata składki zdrowotnej
Kwota nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne nie podlega wykazaniu przez płatnika w deklaracji PIT-11 za rok, w którym dokonano korekty (w omawianym przypadku rok 2010). Dzieje się tak niezależnie od tego czy pracodawca zwrócił pracownikowi nadpłaconą kwotę czy też tego nie zrobił.
Jeżeli jednak kwota ta zostanie zwrócona to należy poinformować o tym pracownika. Zgodnie z art. 45 ust. 3a ustawy o PIT, zwrócone składki (które poprzednio zostały odliczone) podatnik- pracownik dolicza w zeznaniu podatkowym za rok, w którym je zwrócono (2010).
Podstawa prawna: art.11, art. 26 ust. 1, art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b), 31, art. 32 ust. 2, 39 ust.1 oraz art. 45 ust. 3a ustawy z dnia 26.07.1991 roku o podatku dochodowych od osób fizycznych (Dz.U. z 1991r. Nr 80, poz. 350).