Tezy te zostały przedstawione w ustnym uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 października 2011 r. (sygn. III SA/Wa 555/11).
Sprawa dotyczyła spółki, która ponosiła wydatki związane z organizowaniem spotkań pracowników. Zdarzało się, że były one organizowane w miejscach atrakcyjnych turystycznie.
Spotkania miały charakter szkoleniowy i wówczas były obowiązkowe dla pracowników, lub integracyjny, w których pracownicy nie musieli uczestniczyć.
Na tle powyższego stanu faktycznego, spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zapytała, czy z tytułu uczestnictwa pracowników w wyjazdach, podczas których odbywają się imprezy integracyjne, spotkania i szkolenia pracowników, powinna ona pobierać zaliczki na PIT?
Zdaniem spółki, do powstania przychodu nie dojdzie.
Wskazała, że udział pracowników w spotkaniu integracyjnym o charakterze otwartym ma dobrowolny charakter. Podczas jego trwania nie ma możliwości ustalenia tego, kto, w jakim stopniu i czy w ogóle skorzystał z oferowanych świadczeń.
Nie ma zatem obiektywnej możliwości ustalenia przychodu. Z kolei w sytuacji, gdy wyjazd jest połączony ze szkoleniem, w którym pracownik ma obowiązek uczestniczyć, nie ma mowy o powstaniu u pracowników przychodu ze stosunku pracy.
Spółka nie ma zatem obowiązku pobrania zaliczki na PIT. Realizacja obowiązków służbowych przez pracownika nie może generować dla tego pracownika dodatkowego przychodu ze stosunku pracy. Spółka powołała się też na orzecznictwo sądów administracyjnych.
Zasady rozliczania ulg w PIT uległy zmianie od 2011 roku
PIT 2011 - jak przygotować się do rozliczenia rocznego
Przychód tylko w razie skorzystania ze świadczenia
Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.
Podkreślił, iż o powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie przesądza fakt skorzystania przez pracownika z oferowanych przez pracodawcę świadczeń w postaci wyjazdów szkoleniowych i towarzyszących im imprez integracyjnych, lecz samo otrzymanie przez pracownika możliwości skorzystania z nich.
Zdaniem organu, jeśli spotkania/wyjazdy są skierowane do ogółu lub określonej grupy pracowników, spółka jest w stanie ustalić, kto w nich uczestniczył, nawet jeśli nie wymagano potwierdzenia obecności. Wobec tego spółka jest w stanie ustalić wartość nieodpłatnych świadczeń z tytułu możliwości uczestnictwa w organizowanych przez nią spotkaniach integracyjnych i przyporządkować je poszczególnym pracownikom. Po wyczerpaniu toku instancyjnego, sprawa trafiła do WSA.
Zdaniem sądu, organ podatkowy błędnie przyjął, że w przypadku świadczeń w naturze, opodatkowaniu podlega sama możliwość skorzystania z nich. Tymczasem, w opinii WSA, opodatkowaniu podlegają jedynie te świadczenia, z których pracownik rzeczywiście skorzystał.
Sąd wyjaśnił, że w przypadku wyjazdów szkoleniowych, jeśli pracownik bierze w nich udział w ramach swoich obowiązków pracowniczych, zakład pracy zapewnia mu koszty zakwaterowania, wyżywienia, itp.
Nie może to jednak generować dodatkowych przychodów po stronie pracownika. Jeśli chodzi o ewentualne imprezy towarzyszące takiemu szkoleniu, to nie można ustalić z jakich atrakcji pracownik skorzystał, a zatem również w tym przypadku ustalenie ewentualnego przychodu nie jest możliwe.
Sąd podkreślił, że w prawie podatkowym musi być ściśle określona wartość świadczenia, stanowiąca podstawę opodatkowania.
Joanna Dekarz jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą działu prawno-podatkowego PwC