Możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów to rozwiązanie atrakcyjne, choć dostępne tylko dla wybranych.
Oprócz osób uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście (jak np. przychody z działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej) mogą z nich korzystać także pracownicy. Ryczałtowych 50% kosztów nie mogą natomiast zastosować przedsiębiorcy.
Ryczałt 50% kosztów tylko przy przenoszeniu praw
Z 50% kosztów mogą korzystać m.in. twórcy z tytułu korzystania z praw autorskich albo uzyskujący przychody z tytułu przeniesienia praw własności wynalazku czy wzoru użytkowego.
Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe.
Oznacza to, że gdy pracownik w ramach jednego stosunku pracy, obok tworzenia z przenoszeniem praw autorskich wykonuje także inne obowiązki, niewiążące się z przeniesieniem np. praw autorskich, to umowa powinna określać procentowo, jaki udział wynagrodzenia przypada na przeniesienie praw autorskich, a jaki na wykonywanie pozostałych obowiązków.
Jest to potrzebne także do określenia kosztów, które w takiej sytuacji muszą być wyliczone w odpowiedniej proporcji – 50% do przychodów z praw autorskich i kwotowe koszty do pozostałej części wynagrodzenia.
Urlop bez tworzenia
W czasie urlopu pracownik nie pracuje, więc również nie przenosi praw autorskich, a to oznacza, że kwotowo określone koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy (111,25 zł miesięcznie w przypadku zatrudnienia u jednego pracodawcy) znajdą zastosowanie do 100% przychodów przypadających na okres urlopu.
Oznacza to, że chociaż wynagrodzenie brutto pracownika nie ulegnie zmianie, to faktycznie otrzyma niższą kwotę za miesiąc, w którym był na urlopie.
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Zakładając, że uzyskiwane przez pracownika wynagrodzenie wynosi 7 tys. brutto, z czego 80% stanowi wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich, to w przypadku urlopu dwutygodniowego w związku z utratą prawa do 50% kosztów uzyskania przychodu otrzyma na rękę o około 197 zł mniej.
| Wysokość wynagrodzenia brutto | zastosowanie 50% kosztów | Wynagrodzenie netto | Różnica w wynagrodzeniu netto za miesiąc, w którym pracownik był na urlopie trwającym 14 kolejnych dni |
| 3 tys. | do 80% przychodów | 2 342 zł | ok. 84 zł |
| 5 tys. | do 80% przychodów | 3 861 zł | ok. 141 zł |
| 7 tys. | do 80% przychodów | 5 379 zł | ok. 197 zł |
| 10 tys. | do 80% przychodów | 7 655 zł | ok. 282 zł |
Od 2013 r. będą ograniczenia
Opracowany przez rząd projekt (12 lipca br. skierowany do Sejmu) zakłada wprowadzenie rocznego limitu w zakresie stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.
Projekt zmian podatkowych zakłada, że np. twórca czy wynalazca uzyskujący odpowiednio przychód z praw autorskich lub z przeniesienia prawa własności wynalazku będzie mógł zastosować 50% koszty do momentu, aż przekroczą one 42 764 złotych.
Ulgi w PIT – w 2012 r. po staremu, zmiany dopiero od 2013 r.
PIT 2013 – 50% kosztów nie dla bogatych twórców i wynalazców
Katarzyna Rola – Stężycka