Zapraszamy do zapoznania się z ustnymi motywami wyroku.
W sytuacji gdy nie jest możliwe ustalenie czy pracownik skorzystał z darmowego przejazdu do miejsca pracy, lub w jakim zakresie poszczególni pracownicy z niego skorzystali, nie jest możliwe ustalenie po stronie pracowników przychodu z tego tytułu. Na gruncie ustawy o PIT zasadą jest, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie nieodpłatne świadczenia faktycznie otrzymane, a nie tylko postawione do dyspozycji.
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w ustnym uzasadnieniu wyroku z 17 października 2012 r., III SA/Wa 3359/11.
Sprawa dotyczyła spółki, która w związku z przeniesieniem fabryki do innej miejscowości zdecydowała o zapewnieniu dowozu pracowników do pracy. Odbywało się to w ten sposób, że w miejscowości poprzedniej lokalizacji fabryki spółka zorganizowała kilka przystanków, z których podstawionymi autobusami pracownicy mogli dostać się do nowego miejsca świadczenia pracy.
W tym celu spółka podpisała umowę z przewoźnikiem, w której wynagrodzenie określone było w sposób ryczałtowy, niezależnie od liczby przewożonych osób. Przyjęcie takiego rozwiązania spółka argumentowała znaczną odległością nowego miejsca pracy, dwuzmianowym systemem jej wykonywania oraz brakiem dogodnych połączeń środkami komunikacji publicznej. Zorganizowanie bezpłatnego transportu stanowiło ponadto ukłon w stronę pracowników, ponieważ spółce zależało na zatrzymaniu osób o najwyższych kwalifikacjach.
Pracownicy nie muszą płacić podatku od transportu zapewnionego przez pracodawcę
Spółka wskazała, że liczba pracowników korzystających z transportu nie jest jednakowa, bowiem nie zawsze korzystają oni z oferowanego przewozu. Pracownicy jadący do pracy lub z niej wracający mogą z dojazdu skorzystać, lub dotrzeć do niej innymi środkami. W związku z powyższym, spółka nie jest w stanie ustalić wartości świadczeń przypadających na poszczególnych pracowników.
Na tle tak przedstawionego stanu faktycznego spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zapytała, czy w przypadku ryczałtowych rozliczeń z przewoźnikiem i braku ewidencji przejazdów poszczególnych osób ustala się dochód do opodatkowania PIT dla poszczególnych pracowników z tytułu dowozu do i z miejsca pracy, tzn. czy sytuacja ta powoduje powstanie po stronie pracownika przychodu w świetle art. 12 ustawy o PIT?
Przedstawiając własne stanowisko spółka wskazała, że jej zdaniem otrzymane przez pracownika świadczenie w związku z zawartą przez pracodawcę umową z przewoźnikiem i zapłatą za usługę w sposób zryczałtowany, którego formuła nie pozwala na ścisłe określenie wartości tego świadczenia przypadającego na konkretnego pracownika - nie powoduje po stronie pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT.
Dyrektor Izby Skarbowej uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Uzasadniając interpretację organ wskazał, że w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z przychodem, poprzez podzielenie faktycznie poniesionych kosztów na liczbę pracowników, którym zapewniono możliwość dowozu do pracy.
Zdaniem organu, nieodpłatnym świadczeniem spółki na rzecz jej pracowników nie jest faktyczne korzystanie przez nich z usług przewozowych, lecz sam fakt zapewnienia im dojazdu do i z pracy. W związku z powyższym, przychodem nie będzie wartość faktycznie wykorzystanych usług przewozowych, lecz wartość świadczenia uzyskiwanego przez pracownika w postaci możliwości skorzystania z takich usług.
Nieodpłatne świadczenia dla pracowników – ryczałtowa opłata za dowóz do pracy
Tym samym, wartość świadczeń opłaconych za pracownika pracodawca ma obowiązek doliczać do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy.
Po wyczerpaniu toku instancyjnego, spółka wniosła skargę do WSA, który przyznał jej rację.
W ustnym uzasadnieniu WSA wskazał, że w sytuacji, gdy nie da się ustalić, czy pracownik w ogóle skorzystał - a jeśli tak to w jakim zakresie - z darmowego przewozu do pracy, nie jest możliwe ustalenie po jego stronie przychodu z tego tytułu. Zdaniem WSA, określenie w przychodu w sposób hipotetyczny i na tej podstawie płacenie podatku, jest niedopuszczalne.
Opracowanie opisu orzeczenia: Zespół Zarządzania Wiedzą działu prawno-podatkowego PwC