W praktyce więc odliczenie będzie niemożliwe dla zajmujących się tylko handlem wirtualnymi pieniędzmi.
Natomiast nowych strat w ogóle nie da się odliczyć. Wynika to wprost z przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2019 r.
Nowe zasady
Interpretacja dyrektora KIS została wydana 7 sierpnia 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.312.2019.1.SJ).
Nadzieją na rozliczenie starej straty jest przepis przejściowy ustawy nowelizującej (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193, ze zm.). Na razie jednak trudno będzie z niego skorzystać, bo fiskus zaprzecza korzystnej wykładni podatników. Dowodem tego jest wspomniana interpretacja. Podatnik zamierza ją zaskarżyć, więc o ostatecznej wykładni zadecyduje sąd.
Wspomniana nowelizacja wprowadziła bowiem od 1 stycznia br. nowe zasady rozliczania transakcji na kryptowalutach. Natomiast przychody z odpłatnego jej zbycia stanowią przychody z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT, art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f ustawy o CIT). Przy czym za odpłatne zbycie w tym przypadku rozumie się wymianę na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Przed tą zmianą przychody z takich transakcji były traktowane inaczej - jako pochodzące z praw majątkowych albo jako przychód z działalności gospodarczej. Tak klasyfikował je fiskus, powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 marca 2018 r. (sygn. akt II FSK 488/16).
Co więcej, trzeba też było rozliczać zamianę jednej krypto waluty na inną. Potwierdził to komunikat Ministerstwa Finansów z kwietnia 2018 r. Resort wyjaśnił w nim, że przy tego typu transakcjach powstaje zarówno przychód, jak i koszt podatkowy.
Zmieniło się to dopiero od 2019 r. Obecnie nie ma już wątpliwości, że zamiana jednej e-waluty na inną nie jest przychodem.
Przepis przejściowy…
Z problemem pozostali jednak podatnicy, którzy przed 2019 r. stracili na kryptowalutach. Liczyli na to, że będą mogli potrącić je w zeznaniach składanych za 2019 r.
Uważali, że umożliwia im to art. 23 ustawy nowelizującej. Wynikało z niego, że koszty uzyskania przychodów ze zbycia wirtualnych walut (o których mowa w zmienionych art. 22 ust. 14 ustawy o PIT i art. 15 ust. 11 ustawy o CIT), poniesione i nieodliczone od przychodów przed dniem wejścia w życie zmian, będzie można wykazać odpowiednio w zeznaniu PIT składanym za 2019 r. albo CIT za pierwszy rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2018 r.
Liczył na to także podatnik, który wystąpił do dyrektora KIS o interpretację. Spytał, czy takim poniesionym i nieodliczonym od przychodów wydatkiem jest również nierozliczona wcześniej strata z obrotu wirtualnymi walutami, wygenerowana przed 1 stycznia 2019 r.
Sądził, że kwota tej straty może być uznana za koszt uzyskania przychodów w 2019 r., jeżeli zostanie wykazana w zeznaniu za ten rok.
Uważał, że nie będzie to strata ze źródła "prawa majątkowe". Argumentował, że dojdzie do swoistej konwersji straty z 2018 r. (źródło "prawa majątkowe") na koszty uzyskania przychodów w 2019 r. dla celów obliczenia dochodu z obrotu walutami wirtualnymi (czyli z przychodów kapitałowych).
…niekorzystnie interpretowany
Nie zgodził się z tym jednak dyrektor KIS. Wyjaśnił, że na podstawie przepisu przejściowego (czyli art. 23 ustawy nowelizującej) w zeznaniu za 2019 r. będzie można wykazać wydatki na zakup lub zamianę wirtualnych walut, poniesione i nieodliczone przed 1 stycznia 2019 r. Będą one stanowiły koszty uzyskania przychodów związane ze zbyciem wirtualnych walut.
Nie mieszczą się tu więc straty na transakcjach sprzed 2019 r. - uznał dyrektor KIS. Wyjaśnił, że będzie je można odliczać na podstawie ogólnych przepisów o odliczaniu straty podatkowej, czyli na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy o PIT - i to mimo że od 1 stycznia 2019 r. przepisu tego nie stosuje się już do transakcji kryptowalutowych.
Zmiana źródła
Taka możliwość, wskazana przez fiskusa, w praktyce będzie trudna do zrealizowania. Jak bowiem zastrzegł dyrektor KIS, stratę rozlicza się tylko z dochodami z tego samego źródła. W tym wypadku musiałyby to zatem być dochody z praw majątkowych.
Polecamy: PIT 2019. Komentarz
Tymczasem od 2019 r. przychody z odpłatnego zbycia wirtualnych walut nie są już zaliczane do praw majątkowych, tylko do kapitałów pieniężnych. Tym samym od dochodu z kapitałów pieniężnych nie można odliczyć strat z praw majątkowych - wyjaśnił organ w interpretacji.
Podatnik mógłby więc odliczyć ubiegłoroczną stratę tylko wtedy, gdyby miał dochody ze źródła prawa majątkowe (czyli np. z: praw autorskich, znaków towarowych i wzorów zdobniczych) lub z działalności gospodarczej.
Problem polega na tym, że podatnik ich nie uzyskuje. ©℗
opinia
Nie można zmieniać reguł w trakcie gry
Jakub Wirski doradca podatkowy z kancelarii Wilk Latkowski Doradcy Podatkowi i Radcowie Prawni
Moim zdaniem za niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której inwestor kupuje walutę wirtualną, będąc świadomym możliwości rozliczenia straty, a następnie rozliczenie tej straty jest mu utrudniane. Oznaczałoby to bowiem zmianę reguł w trakcie gry. Skoro ustawodawca wprost nie rozwiązał tej sytuacji, jedynym remedium jest prokonstytucyjna wykładnia przepisu przejściowego.
Niestety, stanowisko zaprezentowane przez dyrektora KIS w interpretacji z 7 sierpnia 2019 r. abstrahuje zarówno od celu art. 23 ustawy nowelizującej, jak i od konstytucyjnej zasady zakazującej naruszania interesów w toku. W myśl tej zasady podatnicy powinni móc uznać straty wygenerowane na transakcjach kryptowalutowych sprzed 2019 r. za koszty uzyskania przychodów z kryptowalut w roku 2019. Kwota straty jest bowiem - z ekonomicznego punktu widzenia - kosztem, który nie został "efektywnie" odliczony od przychodu. Wskazany przepis przejściowy odwołuje się właśnie do takiej sytuacji.
Podatnik powinien więc mieć wybór: rozliczać stratę sprzed 2019 r. w ramach dotychczasowego źródła przychodów, czyli według zasad ogólnych, albo uznać ją za koszty uzyskania przychodów z kryptowalut w 2019 r.
Agnieszka Pokojska