Wydatki poniesione przez podatnika z orzeczoną niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego (smartfona), smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń (a także na naprawy tych urządzeń), można uznać za wydatki, podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem tego odliczenia jest to, by te urządzenia ułatwiały wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Takie jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2024 r.
- Na czym polega ulga rehabilitacyjna?
- Wydatki na sprzęt, urządzenia i narzędzia niezbędne w rehabilitacji oraz ułatwiające wykonywanie czynności życiowych
- Niepełnosprawność wzroku a zakup smartfona, smartwatcha i tabletu
- Dyrektor KIS – nie wszystko można odliczyć
- Indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia niezbędne w rehabilitacji
- Kto ma prawo odliczać wydatki w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
Na czym polega ulga rehabilitacyjna?
Odliczenie wydatków na zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem (z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego), ponoszonych przez niepełnosprawnych lub osoby utrzymujące niepełnosprawnych członków rodziny jest częścią tzw. ulgi rehabilitacyjnej.
Ulga rehabilitacyjna to prawo do odliczenia:
- w podatku dochodowym od osób fizycznych (od dochodu przed opodatkowaniem) i
- w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (od przychodu przed opodatkowaniem),
wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych - poniesionych przez niepełnosprawnych podatników lub podatników, którzy utrzymują osoby niepełnosprawne.
Zasady korzystania tej ulgi są określone w przepisach art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) oraz art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Kompleksowe omówienie aktualnych zasad ulgi rehabilitacyjnej znajduje się w artykule:
Wydatki na sprzęt, urządzenia i narzędzia niezbędne w rehabilitacji oraz ułatwiające wykonywanie czynności życiowych
Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g i art. 30j-30p, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Kategorie wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7, 7b-7g i 13a tego artykułu.
A w myśl art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, za wydatki na cele rehabilitacyjne, uważa się m.in. wydatki poniesione na:
1) adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
2) przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
2a) zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 826, 1733, 1938 i 2105) oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych;
3) zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie, o którym mowa w pkt 2a, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
(…)
Niepełnosprawność wzroku a zakup smartfona, smartwatcha i tabletu
Z wnioskiem o interpretację podatkową wystąpił podatnik opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który dysponuje orzeczeniem o niepełnosprawności. Ze względu na stan zdrowia, wymaga on ciągłej rehabilitacji w postaci urządzeń, które umożliwią mu sprawniejsze poruszanie się i odbieranie bodźca wzrokowego, który jest upośledzony. Podatnik zamierza kupić urządzenia w postaci telefonu komórkowego, smartwatcha i tabletu. Urządzenia te umożliwią niepełnosprawnemu podatnikowi:
- poruszanie się i samodzielne wykonywanie codziennych czynności życiowych, takich jak np. zakupy,
- powiększanie etykiet cenowych i opisów produktów,
- spotkania z ludźmi na zewnątrz, czyli wychodzenie z domu,
- lokalizowanie swojej pozycji w terenie i omijanie potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów i miejsc,
- korzystanie z transportu publicznego.
Komunikacja telefon-smartwatch umożliwi podatnikowi poruszanie się w terenie i wykonywanie czynności życiowych. Komunikaty dźwiękowe jak i wibracyjne umożliwią mu omijanie niebezpieczeństw jak i lepsze orientowanie się w terenie. Oprogramowanie tabletu umożliwi niepełnosprawnemu podatnikowi czytanie (przetwarzanie tekstu na głos i mocne powiększanie na większym ekranie tekstu) i załatwianie urzędowych spraw poprzez funkcjonalność specjalistycznego oprogramowania. Oprogramowanie – zainstalowane na powyższych urządzeniach – jest specjalnie stworzone dla osób niewidzących i niedowidzących.
Zakupu telefonu, smartwatcha i tabletu dokona podatnik z własnych środków pieniężnych bez żadnego wsparcia innych instytucji wspierających osoby niepełnosprawne.
Podatnik zapytał Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
1. Czy wydatki na telefon komórkowy, smartwatch i tablet mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej od roku podatkowego 2024 i w kolejnych (latach)?
2. Czy wydatki na zakup specjalistycznego oprogramowania do urządzeń mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej od roku podatkowego 2024 i w kolejnych (latach)?
3. Czy wchodzi w to także abonament na oprogramowanie lub system subskrypcyjny?
4. Czy wydatki na abonament telefoniczny z pakietem dostępu do sieci Internet, który umożliwia działanie specjalistycznemu oprogramowaniu na urządzaniach (telefon komórkowy, smartwatch i tablet) mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej od roku podatkowego 2024 i w kolejnych (latach)?
5. Czy wydatki na ubezpieczenie urządzeń, serwis, wymianę baterii i ewentualne naprawy urządzeń (telefon komórkowy, smartwatch i tablet) mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej od roku podatkowego 2024 i w kolejnych (latach)?
Dyrektor KIS – nie wszystko można odliczyć
W wyżej opisanym stanie faktycznym Dyrektor KIS w interpretacji z 19 listopada 2024 r. stwierdził:
„(...) wydatki, które poniesie Pana dla potrzeb związanych z Pana niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego, smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń mieszczą się w dyspozycji art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Również wydatki, na naprawy telefonu komórkowego, smartwatcha i tabletu mieszczą się w katalogu wydatków wskazanych w tym przepisie.
Natomiast odnosząc się do wydatków, jakie zamierza ponosić Pan na serwis zakupionych urządzeń wyjaśnić należy, że zgodnie z Wielkim Słownikiem Języka Polskiego serwis oznacza działalność związaną z utrzymaniem sprawności jakiegoś sprzętu, obejmującą jego naprawę i konserwację. Zatem tylko te wydatki na serwis, które obejmować będą naprawę telefonu komórkowego, smartwatchu, tabletu będą uprawniały do zastosowania odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
W sytuacji, gdy będzie posiadał Pan stosowne dokumenty, z których będzie wynikało, że poniósł Pan wydatki na cele rehabilitacyjne wskazane w art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie mógł Pan odliczyć te wydatki od dochodu za rok podatkowy, w którym zostały poniesione.
Natomiast wydatki na abonament na oprogramowanie lub system subskrybcyjny, wydatki na abonament telefoniczny z pakietem dostępu do sieci Internet, ubezpieczenie ww. urządzeń oraz wydatki za inne usługi niż naprawy dokonywane w ramach serwisu nie będą podlegały odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej ponieważ nie zostały wymienione w katalogu wydatków do niej uprawniających zawartym w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
Indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia niezbędne w rehabilitacji
Dyrektor KIS podkreślił, że użyte w art. art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o PIT, określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że ustawodawca zalicza do nich wyłącznie urządzenia, narzędzia i sprzęt o indywidualnym charakterze, niezbędne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych.
Zdaniem organów podatkowych każdy wydatek na zakup ww. sprzętu, urządzeń i narzędzi musi być rozpatrywany indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, w związku z niepełnosprawnością której zostanie poniesiony. Przy czym organy podatkowe zdają sobie sprawę, że aktualny rozwój nauki i techniki, w wyniku którego są wprowadzane na rynek nowe sprzęty lub nowe urządzenia oraz doskonalone dotychczas funkcjonujące na rynku, powoduje, że sprzęt czy urządzenia, które dotychczas nie były wykorzystywane w rehabilitacji, stają się również sprzętem lub urządzeniami ułatwiającymi wykonywanie czynności życiowych osobom niepełnosprawnym.
W szczególności organy podatkowe akceptują, że zainstalowanie na sprzęcie oprogramowania lub aplikacji, które zmniejszają ryzyko negatywnych konsekwencji zdrowotnych, powoduje, że posiada on indywidualny charakter, związany z niepełnosprawnością, co również oznacza, że posiada on cechy indywidualnego sprzętu ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych.
Kto ma prawo odliczać wydatki w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2024 r. poz. 776 ze zm.), podatnik uzyskujący przychody wymienione w art. 6 ust. 1, 1a i 1d, opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów m.in. wydatki określone w art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym, jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym.
A na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) można odliczać od dochodu przed opodatkowaniem kwoty wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne (tzw. ulga rehabilitacyjna). Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu (lub przychodu w przypadku ryczałtowców) przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b – 7g tego artykułu.
Na podstawie art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1) orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2) decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3) orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
A zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o PIT, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1) I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
aa) niezdolność do samodzielnej egzystencji, albo
b) znaczny stopień niepełnosprawności;
2) II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy albo
b) umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej, może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.
Warto też wiedzieć, że na podstawie art. 26 ust. 7b ustawy o PIT, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Więcej informacji na temat ulgi rehabilitacyjnej w poniższych artykułach:
Źródło: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2024 r. (sygn. 0115-KDIT2.4011.428.2024.1.MM).