Nagrody dla Powstańców
Rada miasta stołecznego Warszawy 16 stycznia 2020 r podjęła uchwałę nr XXV/695/2020 w sprawie zasad i trybu przyznania w 2020 roku Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy Powstańcom Warszawskim, zwaną dalej „uchwałą”. Warszawa po raz kolejny uhonorowała w ten sposób swoich bohaterów. Wcześniej w 2018 r. nagrody zostały wypłacone żołnierzom Powstania Warszawskiego na podstawie uchwały Rady m.st. Warszawy z 1 marca 2018 r. nr LXII/1665/2018 w sprawie zasad i trybu przyznania Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy dla Żołnierzy Powstania Warszawskiego. Zaś w 2019 r. nagrody wypłacone zostały na podstawie uchwały z 28 marca 2019 r. nr X/191/2019 w sprawie zasad i trybu przyznania w 2019 roku Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy Powstańcom Warszawskim.
W 2020 r. po praz pierwszy taką nagrodę może otrzymać małżonek Powstańca, jeżeli Powstaniec zmarł w 2020 r., ale wniosek został złożony przed jego śmiercią (§ 1 ust. 3 uchwały). W 2020 r. kwota nagrody wynosi:
- 5000 zł (§ 4 uchwały),
- 5000 zł za 2019 r. w odniesieniu do tych osób, które w 2019 r. nie zostały wskazane jako laureaci nagrody ze względu na niespełnienie wymogów formalnych z przyczyn od siebie niezależnych (§ 5 ust. 1 uchwały),
- 4587,84 zł za 2018 r. oraz 5000 zł za 2019 r. w odniesieniu do małżonków zmarłych Powstańców, w przypadku złożenia wniosku o przyznanie nagrody przed śmiercią Powstańca (§ 5 ust. 2 uchwały).
Świadczenie to stanowi formę pomocy finansowej dla bohaterów Powstania Warszawskiego. Nagrody mają być przekazane do dnia 1 sierpnia 2020 r., a w uzasadnionych przypadkach nastąpi to do końca bieżącego roku (§ 6 uchwały).
Obecnie na świecie żyje blisko 1296 uczestników Powstania Warszawskiego (dane osób uprawnionych znajdują się w zbiorach Muzeum Powstania Warszawskiego), a średni wiek weteranów wynosi 95 lat.
Co z PIT?
Nagrody dla Powstańców stanowią przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą PIT”, który podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej (na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy PIT). Ustawa PIT nie przewiduje bowiem zwolnienia od podatku tego rodzaju świadczeń.
W przypadku wypłaty nagród Powstańcom Warszawskim zamieszkującym za granicą, dochód ten (uwzględniając rozwiązania przewidziane we właściwej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z państwem rezydencji podatnika) podlega opodatkowaniu tylko w krajach rezydencji podatkowej podatników.
W obecnym stanie prawnym (gdyby projektowane rozporządzenie nie zostało wydane) miasto stołeczne Warszawa, obowiązane będzie do wystawienia laureatowi nagrody oraz właściwemu ze względu na jego miejsce zamieszkania urzędowi skarbowemu, informacji PIT–11 na zasadach i w terminie określonych odpowiednio w art. 42a i art. 42g ustawy PIT, w której wykaże kwotę nagrody. Informacja ta będzie stanowić podstawę dla podatnika i organów podatkowych realizujących usługę „Twój e – PIT” do prawidłowego rozliczenia uzyskanych w 2020 roku dochodów.
Zgodnie z preambułą do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wszyscy są równi w prawach i powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski. Z kolei w myśl art. 84 ustawy zasadniczej, obowiązkiem każdego jest ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określnych w ustawie. Obowiązek ten ma charakter powszechny, a co za tym idzie dotyczy również i omawianych świadczeń. Takie rozwiązanie buduje świadomość wyraźnego powiązania ciężarów i świadczeń publicznych z przyczynianiem się do dobra wspólnego oraz realizuje zasadę, że wszyscy są równi wobec prawa oraz zasadę, że wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Należy także podkreślić, że na podstawie art. 19 ustawy zasadniczej Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych. Biorąc pod uwagę zasługi Powstańców Warszawy, sędziwy wiek osób nagrodzonych oraz zapewne związane z wiekiem kłopoty zdrowotne, powodujące zwiększenie wydatków na poratowanie zdrowia, czy ułatwienie zwykłych czynności życiowych, opodatkowanie tych świadczeń byłoby przejawem nadmiernego fiskalizmu. Wydanie rozporządzenia realizuje konstytucyjną zasadę troski Rzeczypospolitej Polskiej o weteranów i jest uzasadnione interesem publicznym (przesłanka zawarta w art. 22 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa).
Należy dodać, że analogiczne wnioski złożone w 2018 r. i 2019 r. przez Prezydenta miasta stołecznego Warszawy w sprawie uchwał wydanych w tych latach przyznających nagrody żołnierzom Powstania Warszawskiego skutkowały wydaniem:
- rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 września 2018 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od nagród otrzymanych przez żołnierzy Powstania Warszawskiego (Dz. U. poz. 1781),
- rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 18 października 2019 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od nagród otrzymanych przez Powstańców Warszawskich (Dz. U. poz. 2092).
Proponuje się, aby zaniechanie miało zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 16 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r (§ 2 projektu rozporządzenia). Taki okres wynika z określonego w § 6 uchwały terminu dokonywania wypłat. Data początkowa wynika z faktu, że powołana na wstępie uchwała weszła w życie w dniu 16 stycznia 2020 r., tj. z dniem jej podjęcia – § 10 tej uchwały.
Ponadto proponuje się, aby omawiane rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (§ 3 projektu rozporządzenia).