Nie ma wątpliwości, że czynność cywilnoprawna w postaci ustanowienia hipoteki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Obowiązek podatkowy powstaje tu z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki i spoczywa na składającym oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki.
Podstawą opodatkowania, co do zasady, jest wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnej, którą w przypadku ustanowienia hipoteki stanowi kwota zabezpieczanej wierzytelności.
Zastosowanie odpowiedniej stawki podatku, jest uzależnione od rodzaju zabezpieczonych wierzytelności.
W przypadku, gdy ustanowiona zostanie hipoteka zabezpieczająca wyłącznie wierzytelności istniejące (oznaczone co do kwoty) – podatek wyniesie 0,1% od łącznej kwoty zabezpieczonych wierzytelności.
W przypadku natomiast ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejącej, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej np. w sytuacji zabezpieczenia całości wierzytelności kredytowych (kapitału kredytu, roszczeń o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania) lub w przypadku ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej, stawka podatku wyniesie 19 zł.
W opisanej sytuacji, przysługująca podatnikowi wierzytelność wynikająca z umowy kredytu, na którą składa się wskazany w umowie kredytowej kapitał kredytu (w wysokości oznaczonej) wraz z odsetkami, odsetkami karnymi oraz innymi należnościami, których sposób naliczania określony jest w umowie kredytowej, a których wysokości nie można określić w chwili zawarcia umowy - stanowi łącznie wierzytelność w wysokości nieokreślonej.
Ustanowienie hipoteki tytułem zabezpieczenia kredytu oraz odsetek, jako wierzytelność w kwocie nieokreślonej podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w kwocie 19 zł.
W świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, brak jest również podstaw do stosowania dwóch stawek podatkowych od ustanowienia jednej hipoteki, nawet jeżeli hipoteka ta zabezpiecza zarówno wierzytelności istniejące, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej.
Polecamy: serwis Koszty
Polecamy: serwis Podatki osobiste
Jeżeli zatem suma hipoteki obejmuje wierzytelność istniejącą (kwota kredytu) oraz przynajmniej jedną wierzytelność o wysokości nieustalonej (odsetki, odsetki umowne), czynność taka opodatkowana jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy zastosowaniu stawki w wysokości 19 zł.
Przypomnijmy, że 20 lutego 2011 r. została znowelizowana ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Nowe przepisy umożliwiają ustanowienie tylko hipoteki, która obejmuje wszystkie zobowiązania, ponieważ z ustawy usunięto podział na hipotekę kaucyjną i zwykłą.
Podstawa prawna:
- art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h), art. 4 pkt 8, art. 6 ust. 1 pkt 10, art. 7 ust. 1 pkt 7 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,
- ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131 poz. 1075).
Interpretacje i wyjaśnienia:
- pismo Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Lokalnych z 3 czerwca 2011 r., nr PL/LM/830/42/CHI/11/133,
- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 maja 2011 r. nr ILPB2/436-50/11-2/WS