Aktem prawnym wprowadzającym zasady tworzenia i działania Pracowniczych Planów Kapitałowych jest ustawa o pracowniczych planach kapitałowych - Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 2215, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
Przepisy w niej zawarte przewidują stopniowe włączanie kolejnych grup podmiotów zatrudniających do PPK, w okresie od 1 lipca 2019 r. do 1 stycznia 2021 r. Do utworzenia PPK zobowiązane będą kolejne grupy przedsiębiorstw, tj.:
- od 1 lipca 2019 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób (według stanu na 31 grudnia 2018 r.);
- od 1 stycznia 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób (według stanu na 30 czerwca 2019 r.);
- od 1 lipca 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób (według stanu na 31 grudnia 2019 r.);
- od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty zatrudniające i jednostki sektora finansów publicznych.
PPK, jako dodatkowa forma oszczędzania na emeryturę, opiera się na wpłatach finansowanych z trzech źródeł:
- wpłaty dokonywane przez podmiot zatrudniający (pracodawcę),
- wpłaty uczestnika PPK z własnych środków,
- wpłaty ze środków publicznych.
Wpłata podstawowa i dodatkowa finansowana przez pracodawcę
Wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający (pracodawcę) wynosi 1,5% wynagrodzenia.
Jednakże pracodawca może zadeklarować w umowie o zarządzanie PPK dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wynagrodzenia.
Wpłata dodatkowa (w wysokości do 2,5% wynagrodzenia) może być różnicowana ze względu na długość okresu zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym albo na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy obowiązujących w podmiocie zatrudniającym.
Podmiot zatrudniający może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania w formie zmiany umowy o zarządzanie PPK. Zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została dokonana zmiana.
Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Wpłata podstawowa i dodatkowa finansowana przez uczestnika PPK
Wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK wynosi 2% wynagrodzenia.
Przy czym wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK może wynosić mniej niż 2% wynagrodzenia, ale nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia, jeżeli wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Poza tym, uczestnik PPK może zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia.
Wpłata powitalna i dopłaty roczne do PPK
Uczestnikowi PPK przysługuje wpłata powitalna (finansowana przez państwo) w kwocie równej 250 zł.
Uprawnienie do wpłaty powitalnej przysługuje uczestnikowi PPK, w imieniu i na rzecz którego zawarto w tym kwartale lub w kwartale poprzednim umowę o prowadzenie PPK i który przez co najmniej 3 pełne miesiące jest uczestnikiem PPK, jeżeli za miesiące te dokonano na ten rachunek wpłat podstawowych finansowanych przez uczestnika PPK.
Ponadto, z tytułu uczestnictwa w PPK w danym roku kalendarzowym uczestnik PPK może otrzymać dopłatę roczną do PPK w wysokości 240 zł, również finansowana ze środków publicznych.
Dopłata roczna przysługuje, jeżeli kwota wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym jest równa co najmniej kwocie wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku.
PPK a podatek dochodowy od osób fizycznych
Powstaje pytanie, co z podatkiem PIT w przypadku wpłat na PPK, które środki podlegają opodatkowaniu, a które nie.
Jeżeli chodzi o wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, to, w myśl znowelizowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. W związku z tym pracodawca będzie zobowiązany potrącić stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika.
- Od wpłaty pracodawcy pracownik zapłaci podatek dochodowy, bo PPK de facto są podwyżką wynagrodzenia. Z tym zastrzeżeniem, że te środki nie trafiają na nasz rachunek bankowy, jak comiesięczne wynagrodzenie, tylko na nasz prywatny rachunek PPK. Na pewno pracownik na tym korzysta, bo płaci tylko część, a pozostała część trafia na rachunek - powiedział PAP prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys.
Polecamy: PIT 2019. Komentarz
Natomiast, zgodnie ze zmianami, które ustawodawca wprowadził w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym (zwolnienia przedmiotowe) są:
a) kwoty dopłat rocznych i wpłat powitalnych do pracowniczych planów kapitałowych;
b) kwoty otrzymane tytułem zwrotu na zasadach określonych w art. 85 ust. 4 i art. 86 ust. 2 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (tj. wypłacane na wniosek małżonka zmarłego uczestnika PPK zwrot środków zgromadzonych na rachunku PPK lub spadkobiercom);
c) dochody z tytułu uczestnictwa w pracowniczym planie kapitałowym, w związku z:
- gromadzeniem środków na rachunku w pracowniczym planie kapitałowym przez uczestnika PPK,
- wypłatą środków zgromadzonych w pracowniczym planie kapitałowym, w przypadkach określonych w art. 97 ust. 1 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (m.in. wypłata dla uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia), z zastrzeżeniem art. 30a ust. 1 pkt 11a i 11b,
- wypłatą transferową środków zgromadzonych w pracowniczym planie kapitałowym;
d) wypłaty z rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej lub rachunku lokaty terminowej, o których mowa w art. 80 ust. 2 i art. 102 ust. 3 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, z zastrzeżeniem art. 30a ust. 11e i 11f.
Zobacz także: Zwrot pieniędzy z PPK opodatkowany PIT - jak obliczyć koszty podatkowe
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych - Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 2215,
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. - Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1509.