Podstawę opodatkowania w podatku od nieruchomości stanowi dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, nie pomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.
Jeżeli obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od budowli, o których tu mowa powstał w ciągu roku podatkowego - podstawą opodatkowania jest wartość stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji na dzień powstania obowiązku podatkowego.
Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.
Zasady te wyznacza art. 4 ust. 1 pkt 3 i art. 4 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Jednocześnie art. 4 ust. 5-tej ustawy stanowi, że jeżeli od omawianej kategorii nieruchomości nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych – podstawę opodatkowania stanowi ich wartość rynkowa, określona przez podatnika na dzień powstania obowiązku podatkowego.
Polecamy: Postępowanie podatkowe
Wydaje się, że te przepisy wprowadzają jasne reguły:
1. Jeżeli firmowa nieruchomość podlega amortyzacji, to podatek od nieruchomości oblicza się od przyjętej wartości początkowej na potrzeby amortyzacji.
2. W sytuacji gdy firma nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych wartość nieruchomości określa się na potrzeby obliczenia podatku od nieruchomości według wartości rynkowej.
Dlaczego powołane przepisy budzą kontrowersje?
Ustawodawca nie zgadza się, aby na gruncie podatków dochodowych polscy podatnicy mogli aktualizować wartość nieruchomości do rynkowych i od niej dokonywać odpisów amortyzacyjnych.
Powoduje to, że firma przyjmuje jako wartość posiadanych nieruchomości wartości niższe o np. 2/3 od rzeczywistej wartości. W konsekwencji powoduje to niskie wartości podatku od nieruchomości. Podatek ten jest źródłem dochodów samorządów.
Niekiedy dochodzi do konfliktów polegających na tym, że organy podatkowe odpowiedzialne za podatek od nieruchomości próbują obliczać jego kwotę od rynkowej ceny nieruchomości.
Sądy administracyjne nie zgadzają się na taką praktykę.
Przykładem może być wyrok z 14 lipca 2011 r. WSA w Olsztynie (sygn. akt I SA/Ol 396/11). Sąd stwierdził w nim, że:
„Przepis art. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje sposób określenia podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, jak również wymienia przesłanki kwestionowania przez organ wartości podanej przez podatnika. Jak już wyżej zaznaczono, regulacja ta nie przewiduje możliwości kwestionowania przez organ właściwy w sprawie podatku od nieruchomości wartości określonej przez stronę na potrzeby amortyzacji w podatku dochodowym. Oznacza to, że i z tego przepisu organy podatkowe nie mogły w niniejszej sprawie wywieść uprawnienia do dokonywania ustaleń w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Kompetentnym do stwierdzenia nieprawidłowości w powyższym zakresie był zatem jedynie organ właściwy w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych.
Zauważyć należy, iż przyjęcie powyższego założenia stanowi gwarancję niesprzeczności ustaleń organów podatkowych w stosunku do tego samego podmiotu w zakresie różnych podatków.”
Wyrok ten jest efektem wcześniejszego wyroku NSA z 8 kwietnia 2011 r., w którym sąd stwierdził, że w przypadku budowli podlegających amortyzacji podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości stanowi ich wartość początkowa ustalona przez podatnika dla celów podatku dochodowego.
Polecamy: Podatki 2011
Przepisy nie dopuszczają bowiem sytuacji, w której podatnik może ustalać wartość początkową budowli odmiennie dla celów podatków dochodowych. NSA wskazał, że organ podatkowy właściwy w sprawie podatku od nieruchomości nie jest kompetentny do ustalania wartości budowli w oparciu o przepisy o podatkach dochodowych.
Ustawodawca dla celów podatku od nieruchomości nie nakazuje bowiem ustalać podstawy opodatkowania, wskazuje natomiast pewien określony stan faktyczny w zakresie wartości budowli.