Wsparcie z obu tych źródeł może być kumulowane. Zwolnienie musi być jednak pozbawione odniesień do czynników podmiotowych, np. do mieszkańców czy konkretnych podmiotów.
W zapytaniu jest mowa o dwóch odrębnych formach wsparcia finansowego stosowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, tj. o dotacjach oraz o zwolnieniach z podatku od nieruchomości. Jeśli chodzi o dotacje na zadania związane z ochroną środowiska naturalnego, to zapewne gmina przekazywała mieszkańcom środki finansowe w oparciu o uchwałę podjętą w trybie art. 403 ust. 5 prawa ochrony środowiska, gdzie postanowiono, że zasady udzielania tego typu dotacji określa rada gminy albo rada powiatu.
Z kolei w ust. 4 (do którego nastąpiło odesłanie) postanowiono, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:
1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:
a) osób fizycznych,
b) wspólnot mieszkaniowych,
c) osób prawnych,
d) przedsiębiorców;
2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.
Z kolei jeśli chodzi o kwestię wprowadzania zwolnień, to z punktu widzenia podatku od nieruchomości kluczowe znaczenie ma art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W regulacji tej postanowiono, że rada gminy w drodze uchwały może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Z porównania obu form wsparcia wynika więc, że są one odrębnymi mechanizmami prawnymi służącymi różnym celom. W konsekwencji okoliczność tego rodzaju, że określone podmioty (mieszkańcy) gminy uzyskały dotacje na różne zadania związane z ochroną środowiska, nie oznacza, że nie mogą być one beneficjentami wsparcia w postaci zwolnienia w podatku od nieruchomości.
Problem leży jednak w innej kwestii, a mianowicie w konieczności określenia w prawidłowy sposób zakresu ww. zwolnienia przedmiotowego z art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym jest bowiem ukształtowane stanowisko, że wspomniane zwolnienie może dotyczyć wyłącznie przedmiotu, a więc nieruchomości wykorzystywanych do różnego rodzajów działalności. Przy czym przedmiot ten winien być tak określony, by nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika, a więc cechy przedmiotu muszą zostać tak w przepisie określone, żeby dotyczyły potencjalnie (hipotetycznie) nieoznaczonego indywidualnego podatnika (por. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2592/12).
W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 4 lutego 2005 r. (sygn. akt I SA/Lu 355/04) podkreślono zaś, że „rada gminy nie może wprowadzać zwolnień podatkowych określonych podmiotów, np. mieszkańców gminy. Należy bowiem uznać, iż to nie osoba podatnika decyduje o zwolnieniu od podatku, ale przede wszystkim rodzaj przedmiotu opodatkowania”.
Przy takich uwarunkowaniach prawnych sugerowana propozycja legislacyjna wójta wydaje się być prawnie wadliwa. Jak bowiem z niej wynika, zwolnienie ma dotyczyć konkretnie wskazanych podmiotów, czyli mieszkańców, którzy zainstalowali podłączenie do sieci fotowoltaicznych czy posiadających kolektory słoneczne.
Prawidłowo skonstruowane zwolnienie winno odnosić się wyłącznie do czynnika przedmiotowego. W praktyce treść zwolnienia mogłaby przyjąć przykładowo formę następującą: zwalnia się od podatku od nieruchomości budynki położone na terenie gminy podłączone do sieci fotowoltaicznych lub posiadające kolektory słoneczne. Rzecz jasna finalnie i tak mieszkańcy skorzystaliby z tego zwolnienia – z tym że sam sposób określenia zwolnienia przez organ stanowiący gminy w żaden sposób nie może odwoływać się do wspomnianego czynnika podmiotowego. ©℗
Podstawa prawna:
- art. 7 ust. 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170),
- art. 403 ust. 4 i 5 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1219),
- ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175).
Marcin Nagórek