Osoba, która potrzebuje danego zaświadczenia, musi zgłosić swoje żądanie organowi.
Oznacza to, że należy przedstawić organowi odpowiedni wniosek, ponieważ zaświadczenia nie są wydawane z urzędu. Zaświadczenie będzie dotyczyło tych danych, które były wskazane we wniosku.
W związku z tym powinno się dokładnie sprecyzować swoje żądanie. W zależności od rodzaju sprawy, wniosek może być sporządzony samodzielnie przez zainteresowanego lub też według właściwego wzoru.
Zobacz: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie określenia wzorów zaświadczeń o miejscu zamieszkania lub siedzibie dla celów podatkowych wydawanych przez organy podatkowe (Dz. U. z 2012 poz. 10).
Samo żądanie jest niewystarczające, ponieważ, aby uzyskać stosowny dokument należy także wykazać, że ma się w tym określony interes prawny.
Ponadto zaświadczenie nie będzie wydane, jeśli wiązałoby się to z naruszeniem praw innych osób, np. związanych z ochroną prawną danych osobowych lub tajemnicą skarbową.
Jeśli jest to możliwe, to zaświadczenie wydawane jest niezwłocznie- tzn. od ręki. Jeśli następują pewne trudności, to powinno być wydane najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.
Postępowanie prowadzone przez organ
Organ podatkowy w celu wydania zaświadczenia może przeprowadzić postępowanie. W czasie postępowania bada, gdzie znajdują się żądane informacji oraz czy dotyczą stanu faktycznego bądź prawnego, o których poświadczenie ubiega się dana osoba.
Celem i istotą postępowania jest badanie okoliczności stwierdzonych i znajdujących się w posiadanych przez organ ewidencji, rejestrów i innych danych. Jest to postępowanie wyjaśniające, a nie dowodowe, dlatego ograniczona się go do niezbędnego zakresu. Zakres ten powinien pozwolić na stwierdzenie określonych faktów lub stanu prawnego, na podstawie danych pozostających w posiadaniu organu.
Nie trzeba w każdym przypadku przeprowadzać postępowania wyjaśniającego. Ma ono charakter pomocniczy, jeśli w inny sposób nie można ustalić wskazanego we wniosku stanu faktycznego lub prawnego.
Organ w czasie postępowania nie może dokonywać oceny prawnej dotyczącej tego, czy to co znajduje się w posiadanym i dysponowanym przez niego materiale jest zgodne z przepisami prawa. Organ - na podstawie tego materiału - ma obowiązek ustalenia istnienia bądź nieistnienia danego faktu lub stanu (wskazany przez wnioskującego).
Jak radzić sobie w postępowaniu podatkowym?
Zaświadczenie nie wywołuje skutków o charakterze prawnym, nie powoduje powstania danego stosunku prawnego. W związku z tym nie można w ten sposób przyznać komuś jakiegoś prawa lub go ograniczyć, nałożyć albo zdjąć obowiązek.
Zaświadczenie nie rozstrzyga o żadnych prawach lub obowiązkach i nie tworzy nowej sytuacji prawnej.
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 22 stycznia 2009 roku (sygnatura I SA/Gd 713/08) Zaświadczenie jest pochodną istniejących faktów lub stanu prawnego i wraz ze zmianą tych faktów lub stanu prawnego przestaje być ono aktualne.
Organ nie w każdym przypadku ma obowiązek wydania zaświadczenia (nawet jeśli przepis prawa wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego lub ubiega się o nie osoba ze względu na swój interes prawny).
Aby organ był do tego zobowiązany, dane informacje muszą znajdować się w jego dyspozycji. W przeciwnym razie, byłby zmuszony do podejmowania czynności według własnego uznania oraz na podstawie nie znanych mu okoliczności. W związku z tym, postanowienie w takiej sytuacji o odmowie wydania zaświadczenia, jest zgodne z prawem.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 16 stycznia 2009 roku (sygnatura I GSK 94/08): […] w sytuacji gdy dane niezbędne do wydania zaświadczenia nie znajdują się w dyspozycji organu, który zaświadczenie to ma wydać, bądź też gdy stwierdzony zostanie brak zgodności między treścią żądania a stanem rzeczy wynikającym z ewidencji, rejestrów lub innych danych znajdujących się w jego posiadaniu, organ odmawia wydania zaświadczenia, podstawę do czego stanowi przepis art. 306c in fine Ordynacji podatkowej.
Zasada stanowi, że organ podatkowy musi wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, które wynikają z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów lub innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.
Ponadto, zaświadczenie nie jest wydawane, jeśli
a) wnioskujący nie posiada interesu prawnego w wydaniu zaświadczenia,
b) wniosek został skierowany do niewłaściwego organu,
c) nie można spełnić żądania ze względu na treść posiadanych danych i dokumentów, w tym zakaz ich ujawniania.
Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach i inne zaświadczenia podatkowe 2012
Wnioskujący nie ma możliwości złożenia zażalenia na wydane zaświadczenie. Może natomiast je złożyć na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia. Organ wydaje postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia, gdy nie ma zgodności pomiędzy treścią żądania zawartego we wniosku a stanem rzeczywistym, faktycznym wynikającym z posiadanych przez organ danych.
Organ podatkowy ma prawo wydać postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia, w którym stwierdziłby prawo do odliczenia podatku naliczonego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy a dnia 15 czerwca 2005 roku- sygnatura I SA/Bd 223/05).
Ordynacja podatkowa nie przewiduje możliwości wydania zaświadczenia, które w części będzie potwierdzać treść żądania wnioskującego. Istnieje jedynie możliwość wydania postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia o żądanej treści.
Podstawa prawna:
- art. 306a - 306c ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. 1997 nr 137 poz. 926 ze zmianami).