Jak rozliczać sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu >>
RADA
Niezależnie od tego, czy firma zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatki na naprawę powypadkową samochodu, czy też nie (co jest związane z posiadaniem dobrowolnego ubezpieczenia AC) przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z faktury dokumentującej taką naprawę, gdy samochód jest wykorzystywany do działalności podlegającej VAT. Ponieważ podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatku na naprawę samochodu osobowego, który uległ wypadkowi, więc VAT wynikający z otrzymanej faktury za tę usługę nie stanowi kosztu podatkowego firmy.
UZASADNIENIE
Często spotykanym rozwiązaniem stosowanym przez zakłady ubezpieczeń jest przekazywanie odszkodowania należnego ubezpieczonemu bezpośrednio na rachunek bankowy firmy, która dokonała naprawy powypadkowej samochodu objętego ubezpieczeniem. Przekazane w ten sposób odszkodowanie stanowi:
• dla ubezpieczonego - otrzymane od ubezpieczyciela odszkodowanie i jednocześnie uregulowanie zobowiązania w kwocie netto wobec firmy naprawiającej samochód,
• dla firmy dokonującej naprawy samochodu - zapłatę należności w kwocie netto, która wynika z faktury za naprawę samochodu.
Mimo że ubezpieczyciel przelewa odszkodowanie bezpośrednio na rachunek bankowy zakładu naprawiającego samochód, dla którego wypłacona kwota stanowi z kolei zapłatę za naprawę samochodu w części odpowiadającej kwocie netto faktury, jednak podatkowe skutki tej czynności nie odbiegają od skutków, jakie wystąpiłyby, gdyby ubezpieczyciel przelał kwotę odszkodowania na rachunek bankowy ubezpieczonego, a ten przelał ją na rachunek warsztatu - jako zapłatę za naprawę samochodu.
Naprawa powypadkowa a skutki w VAT
Z ustaw o podatku dochodowym wynika, że nie stanowią kosztu podatkowego wydatki na remonty powypadkowe, jeżeli samochód nie był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym. Oznacza to, że o uznaniu wydatku na naprawę powypadkową za koszt podatkowy decyduje objęcie samochodu dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Z pytania nie wynika, czy samochód osobowy, który uległ wypadkowi, był objęty również ubezpieczeniem dobrowolnym AC. Jednak ze względu na to, że jest to samochód użytkowany przez podatnika na podstawie umowy leasingu, należy przypuszczać, że tak właśnie jest. Jeśli samochód był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym, to wydatek na naprawę powypadkową tego samochodu należy uznać za koszt uzyskania przychodów. W przeciwnym razie, tzn. w przypadku braku ubezpieczenia AC, wydatek na remont nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.
Jak rozliczać VAT przy wydatkach na samochód >>
Do 30 listopada 2008 r. kwalifikacja podatkowa wydatku dokonana na podstawie ustaw o podatku dochodowym wpływała na prawo (lub jego brak) do odliczenia VAT naliczonego. Od 1 grudnia 2008 r. zasady odliczania podatku naliczonego od wydatków, które w podatku dochodowym nie są uznawane za koszty podatkowe, uległy zmianie. Obecnie podatnik może odliczyć podatek naliczony od wydatku, który według przepisów ustaw o podatku dochodowym nie stanowi kosztu uzyskania przychodów. Oznacza to, że brak dobrowolnego ubezpieczenia AC nie wpływa już na odliczenie VAT od wydatku na naprawę powypadkową pojazdu. Niezależnie od tego, czy firma zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatki na naprawę powypadkową samochodu, czy też nie (co jest związane z posiadaniem dobrowolnego ubezpieczenia AC), co do zasady przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z faktury dokumentującej taką naprawę.
Odliczenie podatku naliczonego z faktury za naprawę samochodu
Zniesienie ograniczenia w postaci prawa do odliczenia podatku naliczonego jedynie od wydatków stanowiących koszty podatkowe w rozumieniu ustaw o podatku dochodowym nie oznacza, że przedsiębiorca może odliczyć podatek naliczony od dowolnego wydatku. Warunkiem odliczenia VAT naliczonego od nabytego towaru lub usługi jest związek z czynnościami opodatkowanymi. Jeżeli więc wydatek na wykonanie naprawy powypadkowej samochodu jest związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych, to podatnik ma prawo do odliczenia całego VAT naliczonego od tego wydatku.
Ze względu na fakt, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatku na naprawę powypadkową samochodu osobowego, VAT, który wynika z otrzymanej faktury za tę usługę, nie stanowi kosztu podatkowego firmy. VAT naliczony stanowi bowiem koszt podatkowy w podatku dochodowym tylko wówczas, gdy podatnikowi, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, nie przysługuje prawo do jego odliczenia (art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) updof oraz odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) updop).
Sposób ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacja)
Ewidencja operacji gospodarczych związanych z naprawą powypadkową samochodu osobowego użytkowanego na podstawie umowy leasingu operacyjnego i z przyznaniem odszkodowania od ubezpieczyciela (wypłaconego bezpośrednio warsztatowi samochodowemu) może przebiegać następująco:
1. Faktura VAT otrzymana od warsztatu, dokumentująca naprawę powypadkową samochodu:
a) wartość netto usługi - 10 000 zł
Wn konto 300 - „Rozliczenie zakupu”
b) kwota VAT naliczonego - 2200 zł
Wn konto 221 - „Podatek VAT naliczony i jego rozliczenie”
c) wartość brutto usługi - 12 200 zł
Ma konto 202 - „Rozrachunki z dostawcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta)
2. PK - zarachowanie wartości usługi (w cenie nabycia) w ciężar kosztów - 10 000 zł:
Wn konto 761 - „Pozostałe koszty operacyjne”
Ma konto 300 - „Rozliczenie zakupu”
3. PK - otrzymanie od ubezpieczyciela decyzji o przyznaniu odszkodowania w kwocie 10 000 zł (wpływ odszkodowania nastąpił w tym samym miesiącu co decyzja od ubezpieczyciela):
Wn konto 240 - „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: konto imienne ubezpieczyciela)
Ma konto 760 - „Pozostałe przychody operacyjne”
4. PK - rozliczenie (potrącenie) kwoty zobowiązania wobec warsztatu samochodowego z kwotą należności z tytułu odszkodowania od ubezpieczyciela - 10 000 zł:
Wn konto 202 - „Rozrachunki z dostawcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta)
Ma konto 240 - „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: konto imienne ubezpieczyciela)
5. WB - zapłata VAT, która wynika z otrzymanej faktury za naprawę powypadkową samochodu - 2200 zł:
Wn konto 202 - „Rozrachunki z dostawcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta)
Ma konto 130 - „Bieżący rachunek bankowy”
• art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11
Aneta Szwęch
konsultant podatkowy