Zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym w zakresie opodatkowania akcyzą węgla i koksu wprowadzone zostały przez art. 21 ustawy z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków dla obywateli i przedsiębiorców.
I tak zgodnie z nowym art. 31a ustawy o podatku akcyzowym zwalnia się od akcyzy wyroby węglowe (w tym węgiel i koks) zużywane:
1) w procesie produkcji energii elektrycznej;
2) w procesie produkcji wyrobów energetycznych;
3) przez następujące podmioty:
- gospodarstwa domowe,
- organy administracji publicznej,
- jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
- podmioty systemu oświaty o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (w tym szkoły i przedszkola),
- żłobki i kluby dziecięce, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
- podmioty lecznicze, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,
- jednostki organizacyjne pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
- organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
4) do przewozu towarów i pasażerów koleją;
5) do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
6) w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb, oraz w leśnictwie;
7) w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej; procesy mineralogiczne oznaczają procesy sklasyfikowane w nomenklaturze NACE pod kodem DI 26 „produkcja produktów z pozostałych surowców niemetalicznych” w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3037/90 z dnia 9 października 1990 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej (Dz. U. UE L 293 z 24.10.1990, str. 1, z późn. zm.; Dz. U. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 02, t. 04, str. 177, z późn. zm.);
8) przez zakłady energochłonne do celów opałowych;
9) przez podmioty gospodarcze, w których wprowadzone zostały w życie systemy prowadzące do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.
Warunkiem zwolnienia jest prowadzenie ewidencji wyrobów węglowych zużywanych do celów zwolnionych z wyłączeniem podmiotów, o których mowa w pkt 3.
Przez zakłady energochłonne rozumie się podmioty, u których udział zakupu wyrobów węglowych w wartości produkcji sprzedanej wynosi nie mniej niż 10% w skali roku poprzedzającego rok, w odniesieniu do którego jest ustalany procentowy udział. Zakład energochłonny nie może być mniejszy niż zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zatem np. ciepłownie ogrzewające osiedla mieszkaniowe, które odpowiadają definicji zakładów energochłonnych, będą korzystały ze zwolnienia od akcyzy węgla i koksu zużywanych przez nie do celów opałowych.
Przepisy wykonawcze do ustawy o podatku akcyzowym zostaną zmienione w niezbędnym zakresie dotyczącym opodatkowania akcyzą węgla i koksu po podpisaniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków dla obywateli i przedsiębiorców przez prezydenta RP i ogłoszeniu jej w Dzienniku Ustaw.
Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym przewidziane w powyższej ustawie o redukcji niektórych obowiązków dla obywateli i przedsiębiorców wejdą w życie z dniem 2 stycznia 2012 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które wejdą w życie z dniem jej ogłoszenia, zawierających definicje wyrobów węglowych, ubytków wyrobów węglowych oraz pośredniczących podmiotów węglowych, a także przepisów umożliwiających tym podmiotom załatwienie przed dniem 2 stycznia 2012 r. formalności związanych z prowadzeniem działalności polegającej na obrocie węglem i koksem podlegającym zwolnieniu od akcyzy.