Obowiązek podatkowy powstanie w dniu wykonania usługi, chyba że wcześniej zostanie zapłacona zaliczka. Daty wystawienia faktur nie mają w tym przypadku znaczenia.
Jeżeli podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy o VAT). Oznacza to, że Państwa firma, dokonując refakturowania usług hotelowych, dla celów rozliczeń VAT jest traktowana, jakby sama wykonała te usługi.
Dlatego obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi. Gdy przed wykonaniem usługi zostanie wpłacona zaliczka, obowiązek podatkowy powstanie w tej części. Dla ustalenia momentu wykonania usługi znaczenie mają okoliczności faktyczne. Data ta będzie tożsama z dniem wykonania usługi dla pierwotnego wykonawcy, czyli dniem zakończenia pobytu w hotelu. Potwierdzają to również organy podatkowe. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 grudnia 2016 r. (sygn. 1462-IPPP3.4512.667.2016.2.PC) czytamy:
Wobec tego obowiązek podatkowy z tytułu odsprzedaży tych usług na rzecz kontrahentów powstanie co do zasady z chwilą ich wykonania (należy wskazać że w tym przypadku moment wykonania usługi na rzecz ostatecznego beneficjenta jest tożsamy z momentem wykonania usługi przez pierwotnego usługodawcę na rzecz Wnioskodawcy, który w dalszej kolejności będzie daną usługę odsprzedawał). Jednak w sytuacji gdy Wnioskodawca otrzyma przed wykonaniem usługi cześć należności o której mowa w art. 19 ust. 8 ustawy o VAT wówczas obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
W konsekwencji, obowiązek podatkowy z tytułu odsprzedaży usług dokumentowanych refakturami powstaje na zasadach właściwych dla odsprzedawanych usług, a moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu usług pokrywa się z momentem powstania obowiązku podatkowego dla usług udokumentowanych fakturą pierwotną.
Tak samo uznał WSA w Warszawie w prawomocnym wyroku z 7 marca 2016 r. (sygn. akt III SA/Wa 961/15), w którym czytamy:
W konsekwencji, dokonując ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowej, w przypadku refakturowania usług na faktycznego nabywcę, Skarżąca winna kierować się odpowiednią regulacją przepisu art. 19a ustawy o VAT, przyjmując jednocześnie za moment wykonania danej usługi, moment w którym została ona wykonana przez pierwotnego (tekst jedn.: faktycznego) usługodawcę i odpowiednio rozliczyć je w okresach, do których odnoszą się te płatności i rozliczenia.
Polecamy: Biuletyn VAT
Przykład
Spółka A refakturuje na spółkę B opłatę za pobyt w hotelu pracownika tej spółki. Pracownik przebywał w hotelu w dniach 23-26 kwietnia 2018 r. Spółka A otrzymała fakturę 7 maja i na jej podstawie wystawiła refakturę 10 maja 2018 r., która została opłacona 31 maja. Mimo to obowiązek podatkowy powstał 26 kwietnia 2018 r., w dniu wykonania usługi. Należy ją rozliczyć w deklaracji za kwiecień 2018 r.
Zmiana momentu powstania obowiązku podatkowego jest możliwa, gdy strony umowy ustalą, że usługi mają charakter ciągły i będą rozliczane w okresach rozliczeniowych. W dalszej części wyroku czytamy:
W ocenie Sądu treść ust. 3 art. 19a ustawy o VAT nie pozostawia wątpliwości, że tzw. usługi ciągłe i okresowe należy uznać za wykonane z końcem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia. W zdaniu pierwszym cytowanego przepisu określono moment wykonania „usługi, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”. Rozstrzygająca jest wola kontrahentów, którzy umówili się na rozliczenie (opłacanie) świadczonych usług (dostaw) w okresach rozliczeniowych. Ustawodawca wprowadził więc uregulowanie, zgodnie z którym z woli ustaleń stron kontraktu obowiązek podatkowy nie powstanie z chwilą dokonania dostawy lub wyświadczenia usługi, lecz w momencie upływu danego okresu czasu. Przy czym okres ten wobec braku jego zdefiniowania co do długości, w tym także braku określenia, że mają to być okresy równe, pozostawiono uznaniu stron.
Przykład
Spółka A refakturuje co miesiąc na spółkę B opłatę za pobyt w hotelu pracownika tej spółki. Okres rozliczeniowy ustalono na 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy faktura. Pracownik przebywał w hotelu w dniach 23-26 kwietnia 2018 r. Spółka A otrzymała fakturę 7 maja i na jej podstawie wystawiła refakturę 10 maja 2018 r., która została opłacona 31 maja. Obowiązek podatkowy powstał 15 maja 2018 r. Dlatego należy ją rozliczyć w deklaracji za maj 2018 r.
Dla usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, data wystawienia faktury zarówno przez pierwotnego wykonawcę, jak i przez firmę refakturującą usługi nie ma znaczenia. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 lipca 2016 r. (sygn. ILPP4/4512-1-96/16-4/KB) czytamy:
(…) nie można uznać za moment wykonania usługi przez Wnioskodawcę momentu wystawienia przez niego faktury. Jak zostało już wskazane, wykonanie usług następuje w momencie faktycznego wykonania wszystkich czynności, do których wykonania zobowiązany jest podmiot świadczący daną usługę. Samo wystawienie faktury stanowi jedynie potwierdzenie wykonania usługi, nie przesądza jednak o terminie jej faktycznego wykonania.
Spółka powinna pamiętać, że nie odliczy VAT z faktury za pobyt w hotelu, mimo że ją później odsprzedaje (art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).
Podstawa prawna:
-
art. 8 ust. 2a, art. 19a ust. 1 i 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650
Joanna Dmowska, Ekspert w zakresie VAT