W związku z powyższym, spółka zwróciła się do Ministra Finansów z pytaniem czy od dnia 1 maja 2004 r., miała ona prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku importu usług zarządczych, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana na rzecz przedsiębiorstwa mającego siedzibę w tzw. „raju podatkowym”.
Organ podatkowy stwierdził, że spółka nie miała takiego prawa. Stanowisko to zostało podtrzymane przez WSA.
Spółka zdecydowała się na wniesienie skargi kasacyjnej. NSA postanowił natomiast o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) pytania prejudycjalnego o następującej treści:
Czy prawo wspólnotowe (w szczególności art. 17 ust. 6 VI dyrektywy […], obecnie art. 176 dyrektywy 2006/112/WE […]) daje państwu członkowskiemu prawo do stosowania krajowych przepisów, wyłączających uprawnienie podatnika do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w przypadku nabycia importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na obszarze jednego z terytoriów lub krajów określonych w ustawodawstwie krajowym jako tzw. »raje podatkowe«, biorąc pod uwagę, że takie wyłączenie było stosowane w państwie członkowskim w okresie poprzedzającym członkostwo we Wspólnocie?”.
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
30 września 2010 r., po przeanalizowaniu przepisów krajowych oraz wspólnotowych, TSUE wydał wyrok, w którym orzekł, że artykuł 17 ust. 6 VI Dyrektywy (obecnie: art. 176 dyrektywy Rady 2006/112/WE), należy interpretować w ten sposób, że przepis ten nie zezwala na utrzymanie w mocy przepisów krajowych – mających zastosowanie w chwili wejścia w życie VI Dyrektywy w danym państwie członkowskim – które w sposób ogólny wyłączają uprawnienie do odliczenia podatku od wartości dodanej naliczonego w przypadku nabycia importu usług, w związku z którymi zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego siedzibę na obszarze jednego z krajów lub terytoriów określonych w tych przepisach jako „raje podatkowe”.
Jak rozumieć ten wyrok?
Wyrok w sprawie Oasis East może mieć fundamentalne znaczenie w przypadku podatników działających w dużych grupach międzynarodowych i nabywających różnego rodzaju usługi od podmiotów, których siedziba nierzadko zlokalizowana jest na terytorium uznawane przez załącznik numer 5 do polskiej ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) za raj podatkowy.
Polskie przepisy obowiązujące obecnie uniemożliwiają odliczenie VAT od jakichkolwiek usług nabywanych od podmiotów zarejestrowanych na terytoriach wskazanych w załączniku numer 5 do ustawy o VAT. Organy podatkowe w toku postępowania krajowego argumentowały, iż tego rodzaju ograniczenie ma na celu zapobieganie oszustwom podatkowym, a ponadto jest w pełni zgodne z przepisami wspólnotowymi, zezwalającymi państwom członkowskim na zachowanie z dniem akcesji do Wspólnoty wszystkich ograniczeń, jakie obowiązywały w danym państwie do tej pory.
TSUE nie podzielił tego stanowiska, słusznie stwierdzając, że jakkolwiek odpowiednie przepisy dyrektyw unijnych (art. 17 ust. 6 VI Dyrektywy, jak również obowiązujący obecnie art. 176 Dyrektywy 2006/112/WE) faktycznie zezwalają na zachowanie przez przystępujące do Wspólnoty państwa członkowskie ograniczeń wprowadzonych przed dniem akcesji, to jednak przedmiotowe ograniczenia powinny być zgodne z prawem unijnym.
Polecamy: Jak wybrać formę opodatkowania firmy
Tymczasem regulacja art. 11 II Dyrektywy przewiduje wyraźnie, iż państwa członkowskie mogą wyłączyć z systemu odliczeń tylko określone towary i określone usługi.
W świetle powyższego, polskie ograniczenie prawa do odliczenia VAT od usług nabywanych z rajów podatkowych ma charakter zbyt ogólny i jest ograniczeniem idącym zbyt daleko, dotyczy bowiem wszelkich usług nabywanych z określonych terytoriów.
Trybunał zauważył, iż państwa członkowskie zobowiązane są do dostatecznego określenia towarów i usług, dla których wyłączone jest prawo do odliczenia, a zakres ograniczenia wprowadzonego do ustawy o VAT w zakresie usług nabywanych z terytoriów będących „rajami podatkowymi” nie zapewnia spełnienia powyższego wymogu w odpowiednim stopniu.
Ponadto, odstępstwo od zasady prawa do odliczenia VAT powinno podlegać ścisłej wykładni, której w żaden sposób nie da się zastosować w przypadku ograniczenia wynikającego z polskiej ustawy.
Dla podatników nabywających usługi od podmiotów zarejestrowanych na terytoriach wskazanych w załączniku nr 5 do ustawy o VAT istotnym może się okazać zwłaszcza fakt, iż niezależnie od tego, że przepisy zakwestionowane przez TSUE ciągle obowiązują, przedmiotowy wyrok stwarza możliwości odzyskania nadpłaconego podatku VAT od usług nabytych po dniu akcesji Polski do Unii Europejskiej.