Generalną zasadą wynikającą z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest to, iż prawo do odliczenia VAT zależy od wykorzystania zakupionych towarów i usług w ramach opodatkowanej działalności gospodarczej.
Przeanalizować przedtem należy stosowne w tym zakresie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT z prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim dane towary i usługi wykorzystał do wykonywania czynności opodatkowanych.
Natomiast odnośnie kwoty podatku naliczonego, to jak stanowi art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, będzie to suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak wynika zatem z powyższych przepisów, żeby podatnik mógł realizować swoje prawo do odliczenia podatku naliczonego powinien zaistnieć związek podatku z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych.
Innymi słowy, podatnik może obniżyć podatek należny o podatek naliczony ale tylko na podstawie wystawionych faktur VAT jeżeli dokumentują one zakupy związane bezpośrednio i bezspornie z czynnościami opodatkowanymi i wykonywanymi przez podatnika.
Zgodnie z wyrażoną wyżej zasadą istnieje możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które są wykorzystywane do czynności opodatkowanych i nie mogą to być np. czynności zwolnione z VAT lub czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT.
Zaznaczyć należy, iż zgodnie z definicją działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
Jako działalność gospodarczą można również uznać czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Odnośnie prawa do odliczenia VAT od zakupów na raty, nie znajdziemy przepisów w ustawie o podatku od towarów i usług regulujących tę kwestię. Nie wspomina się też o terminach ani o sposobie zapłaty za towar czy usługę.
Zatem wydaje się, że rozłożenie płatności na raty nie ma wpływu na termin odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem, że podatnik otrzymał fakturę dokumentującą zakup oraz posiadał prawo do rozporządzania towarem jak właściciel.
Przepis art. 86 ust. 10 ww. ustawy wskazuje, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Jeżeli jednak nie dokona się takiego obniżenia w okresie, w którym fakturę otrzymano, można to zrobić w następnym okresie rozliczeniowym. Jest jednak pewien warunek.
Polecamy: VAT 2011
Zgodnie z art. 86 ust. 12 w przypadku otrzymania m.in. faktury za zakup towarów i usług przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi (z pewnymi wyjątkami) – prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi.